Het afzinken van het laatste deel van de Maasdeltatunnel is geslaagd. Rond vijf uur in de nacht van maandag op dinsdag lag de constructie op zijn plek en werd de deur geopend naar het eerste tunneldeel, dat al sinds maart op de rivierbodem ligt. Aan de operatie gingen meerdere tegenslagen en maanden vertraging vooraf. Nu is het tijd voor metingen, controles en een hoop zand. 

Het zand wordt in de komende dagen onder het tunneldeel aangebracht als fundering, vertelt onderdirecteur Patrick van Os van de bouwcombinatie. Infrasite sprak hem op maandag aan de oever van de rivier het Scheur bij de Botlek in Rotterdam toen het afzinken van start ging. Het 200 meter lange tunneldeel, dat op dat moment nog boven de waterspiegel dreef, verdween in de loop van de middag onder het water. In de nacht van maandag op dinsdag werd de rivierbodem bereikt. De operatie is geslaagd, bevestigt een woordvoerder van de bouwcombinatie op dinsdagochtend.

Een luchtfoto op maandag, met het tunneldeel in het midden van de rivier. Een paar uur later was de constructie niet meer te zien. Artikel gaat verder na de afbeelding. © Rijkswaterstaat (video still)   

Sluitvoeg, stortstenen en nog meer zand

Het eerste tunneldeel is in maart al afgezonken. De deur tussen dit tunneldeel en het tweede tunneldeel werd vannacht geopend, maar daarmee is het werk nog niet klaar. Naast het aanbrengen van zand voor de fundering moet er een sluitvoeg worden afgewerkt om ongeveer twee meter aan resterende ruimte tussen de tunneldelen te dichten, aldus Van Os. Daarna is het zaak om zand aan te brengen aan de zijkanten van de tunnel zodat de constructie op zijn plek blijft, zoals hieronder afgebeeld. Tot slot wordt er aan de bovenzijde van de tunnel stortsteen aangebracht.

De aanleiding voor de aanleg van de Maasdeltatunnel is de Blankenburgverbinding, een snelweg in aanbouw die door de tunnel zal lopen en ook wel bekendstaat als de A24. Baak, een bouwcombinatie van Ballast Nedam, Deme Group en Macquarie, voert het project uit in opdracht van Rijkswaterstaat. Om de snelweg op te kunnen leveren moet er binnen het nieuwe tunneldeel nog het een en ander gebeuren, zegt Van Os, waaronder de aanleg van asfalt en technische installaties.

Een tekening van een baggerschip dat zand aanbrengt aan de zijkant van de tunnel. Artikel gaat verder na de afbeelding. © Baak en Rijkswaterstaat

Schade door zouttong en gebroken kabel

Een deel van dit werk is in de toeritten van de tunnel en het eerste tunneldeel al gedaan. Daar had de bouwcombinatie tijd voor nadat de eerste afzinkoperatie van het tweede tunneldeel in april misliep en werd vertraagd, vertelde directeur Bert Ariën van de bouwcombinatie in augustus tegenover Infrasite. Volgens Rijkswaterstaat en de bouwcombinatie was de stroming in de rivier tijdens de eerste operatie sterker dan gedacht door een onvoorziene zouttong, waardoor een kabel brak, de tunnel tegen een kade klapte en het uiteinde maandenlang op een droogdok moest worden gerepareerd.

De bouwers troffen meerdere maatregelen om te zorgen dat de operatie dit keer wel goed zou gaan. De kabels, ankerpalen en andere materialen voor het afzinken werden verzwaard. Ook beloofde Rijkswaterstaat en de bouwcombinatie in september dat er meer onderzoek gedaan zou worden naar de stroming in de rivier. In de weken daarop werd het moment voor de afzinkoperatie nog twee keer uitgesteld: een keer door problemen met de nieuwe onderdelen, zei Rijkswaterstaat in dezelfde maand, en nog eens door de invloed van een storm op het water, maakte de opdrachtgever in oktober bekend.

Twee medewerkers poseren bij de verzwaarde verankering voor het afzinken. Artikel gaat verder na de foto. © Rijkswaterstaat

Kosten en aansprakelijkheid

Over de precieze kosten van de mislukte operatie in april hebben de bouwers tegenover Infrasite nog geen uitspraken gedaan. Wel zei een woordvoerder afgelopen maandag dat de bouwcombinatie het verlies draagt door de meerkosten af te trekken van de winst. Het onderwerp zou momenteel met verzekeringsmaatschappijen worden besproken.

Op de vraag hoe het in april mis heeft kunnen lopen kreeg Infrasite in het afgelopen jaar verschillende reacties. “Voorafgaand aan de operatie is de stroming van het water uitgebreid onderzocht, maar sommige situaties hebben we onderschat”, zei bouwdirecteur Ariën in september. Volgens hem was de situatie in het water van het Scheur uniek en niet te vergelijken met de wateren waar eerder tunnels zijn afgezonken in Nederland en het buitenland.

Onderdirecteur Van Os vindt niet dat het in april aan de voorbereiding heeft gelegen, gaf hij afgelopen maandag aan. “We hebben destijds alle beschikbare informatie over de stroming in de rivier ingewonnen en de slimste modellen gebruikt om de mogelijke situaties te voorspellen. Zelfs de specialisten die ons over de stroming adviseerden zeiden achteraf dat ze waren verrast.”

Opening Maasdeltatunnel en Blankenburgverbinding

De datum waarop de tunnel klaar is en het eerste wegverkeer over de Blankenburgverbinding rijdt, is op het moment van schrijven nog niet door de bouwcombinatie of Rijkswaterstaat bevestigd. Wel vertelde projectdirecteur Helene Moors van Rijkswaterstaat in september tegenover Infrasite dat ze verwacht dat de snelweg ergens voor het einde van 2024 wordt opengesteld.

Lees ook:

• Meer weten over de technische kant van de afzinkoperatie? Lees het verslag van maandag
• Rotterdam wil door met aanleg brug van 1,3 miljard