Om Nederland te beschermen tegen overstromingen, moet volgens de Algemene Rekenkamer veel meer worden gedaan dan alleen het ophogen van dijken. Voor maatregelen achter de dijk die de gevolgen van een overstroming beperken, zoals de aanleg van binnendijken of het verhogen van infrastructuur, is volgens de onderzoekers te weinig aandacht. 

Ze verwijten minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat dat hij een te “beperkte blik” heeft. Zijn focus op dijken verzwaren is “niet toekomstbestendig”, klinkt het in een kritisch rapport.

Volgens de Rekenkamer zijn meer ingrepen nodig die de schade zo veel mogelijk beperken als ooit toch een dijk zou doorbreken. Bijvoorbeeld door de aanleg van binnendijken of overloopgebieden, of het verplaatsen van belangrijke infrastructuur naar hogere plekken. Ook woningen bouwen op palen of terpen aanleggen zijn opties die de onderzoekers noemen. Hoewel de overheid al onderzoek doet naar dergelijke maatregelen, komen ze “maar moeilijk van de grond”, stelt de Rekenkamer vast.

De onderzoekers zien dat Rijkswaterstaat en de waterschappen wel de optie hebben om te kiezen voor maatregelen achter de dijk. Daar bestaat al vijftien jaar beleid voor, maar in de praktijk gebeurt het vaak niet, zegt de Rekenkamer in het rapport.

Van de projecten die werden onderzocht, bevatte maar 5 procent maatregelen die erop zijn gericht om de gevolgen van een overstroming binnen de perken te houden. Dat komt onder meer door regels die in de weg zitten. Een andere maatregel dan simpelweg de dijk ophogen kan pas worden genomen als is aangetoond dat dit “doelmatiger” is. Dat blijkt lastig, want het ontbreekt aan kennis over wat maatregelen kosten en opleveren.

Nadenken over langere termijn

Verder vinden de onderzoekers dat er meer maatregelen genomen moeten worden om problemen met water in de periode na 2050 te voorkomen. Dat zei de Unie van Waterschappen deze week ook al in een reactie op nieuwe cijfers van het KNMI, die laten zien dat de zeespiegel mogelijk harder zal stijgen dan aanvankelijk gedacht. Dat betekent dat ook de kans op overstromingen in de toekomst mogelijk hoger is dan aanvankelijk gedacht.

Minister Harbers erkent in een reactie dat het beleid op een aantal punten moet worden verduidelijkt. Ook is hij het eens met de aanbeveling om verder dan 2050 te kijken. “Klimaatverandering vraagt om scherpere keuzes over hoe we de schaarse ruimte gebruiken en inrichten om daarbij voldoende klimaatrobuust en toekomstbestendig te zijn”, voegt hij toe.

Lees ook:

• Proef op IJsselmeerdijk moet uitwijzen of dijken lager kunnen
• Ministerie bezuinigt twee miljard euro op infrastructuur