Duurzame prikkel ontbreekt in veel aanbestedingen bouw en infra
Publieke opdrachtgevers in de bouw en infra besteden steeds duurzamer aan, maar die winst wordt vooral door de voorlopers geboekt. De kloof tussen die groep en de achterblijvers wordt steeds groter, blijkt uit een analyse van Koninklijke Bouwend Nederland. De brancheorganisatie maakt volgende week bekend wie de 25 meest duurzame publieke opdrachtgevers in bouw en infra zijn.
Voorafgaand aan die bekendmaking heeft Bouwend Nederland de analyse ‘Duurzaamheid in openbare aanbestedingen’ gepubliceerd. Jos van Alphen legde alle opdrachtgevers die in de afgelopen jaar tenminste zeven werken in de markt zetten langs de duurzame meetlat. In totaal ging het om zo’n duizend aanbestedingen. En het resultaat stemt degene die het onderzoek deed weinig optimistisch.
“Het stelt teleur dat nog steeds twee op de drie opdrachtgevers geen enkele prikkel geven om duurzaam presteren te bevorderen. De situatie in Limburg eerder dit jaar gaf wel heel concreet de noodzaak dat duurzame gunningscriteria vaker moeten worden toegepast en zoveel gewicht moeten krijgen dat ondernemers zich met duurzame oplossingen kunnen onderscheiden”, verwijst van Alphen naar de wateroverlast van afgelopen zomer.
Stand van zaken verbaast niet
Over de hele linie wordt er wel degelijk duurzamer aanbesteed. Maar de analyse wijst uit dat vooral de aanbestedende diensten die daar al volop mee bezig zijn grote stappen vooruit zetten. Aan de ‘onderkant’ zit er daarentegen weinig beweging in. Het algehele tempo van verduurzaming in tenders ligt volgens Bouwend Nederland veel te laag om uiteindelijk de klimaatdoelen te kunnen halen. Het verbaast van Alphen overigens niet dat dit de stand van zaken is, legt hij op de site van de brancheorganisatie uit.
“Inkopers en bestekschrijvers moeten met duurzaamheid vertrouwd raken, het zichzelf aanleren en zelfvertrouwen in opbouwen. Daarnaast hebben decentrale overheden er de laatste jaren veel extra taken bij hebben gekregen en vaak niet evenredig veel extra capaciteit. Het bedrijfsleven staat ondertussen te trappelen om allemaal mooie producten aan te bieden waarmee versnelling van de duurzaamheid kan worden gevonden. Zij krijgen onvoldoende kans, als slechts op een van de drie aanbestedingen een gunningscriterium bestaat waarin je je meerwaarde kunt tonen.”
Ondernemers vroeg betrekken
Van Alphen pleit op basis van zijn analyse voor gunningscriteria die zijn gericht op duurzame resultaten, zoals de Milieu Kosten Indicator van Rijkswaterstaat. Duurzaamheid moet verder integraal opgenomen worden in aanbestedingen om de benodigde versnelling te realiseren. Moderne contracten, bouwteams, meerjarig onderhoud, contractuele op duurzaamheid gerichte clausules en het vroeg in het traject betrekken van ondernemers kunnen daar allemaal bij helpen. Pilots, ook met kleinschalige werken, kunnen opdrachtgevers volgens Jos van Alphen helpen om ervaring en zelfvertrouwen op te doen.
Lees ook:
