Geef uitvoerend personeel meer regie over hun werktijden. Dat was de gezamenlijke boodschap van vier panelleden die in gesprek gingen over het personeelstekort op de Dag van de Infra. Volgens hen is de grote uitstroom in de sector mede het gevolg van lange werkdagen in weekenden en avonden. Bedrijven met een personeelstekort moeten een poging wagen om medewerkers meer flexibiliteit te geven, aldus het panel.

Uit jaarcijfers van het CBS blijkt dat de bouw en infra in 2022 het grootste personeelstekort had van alle sectoren in Nederland. Voor elke duizend banen in de branche stonden er 69 vacatures open. Om dat in perspectief te zetten: een aannemer met honderd medewerkers kwam gemiddeld zeven man tekort.

Een simpele oplossing is er niet. Wel kunnen bedrijven meer doen om het probleem op te lossen. Dat was de conclusie van vier pannelleden tijdens de Dag van de Infra, een congres van Infrasite.nl en Spoorpro.nl op 23 mei in Rotterdam. Doekle Terpstra (voorzitter Techniek Nederland), Riek Siertsema (voorzitter Aannemersfederatie Bouw en Infra), Henri Janssen (bestuurder FNV Spoor) en Henk van Oostveen (directeur Railcenter) zochten naar de kern van het probleem en manieren om het tekort te overbruggen.

Regie over werktijden

De panelleden waren het erover eens dat de cultuur van veel aanneemsbedrijven niet meer aansluit op jonge professionals. Die willen vrijheid in hun werk en regie over hun planning, terwijl veel werkgevers in de branche dat niet bieden, klonk het in de zaal. Het probleem is niet zozeer het werven van mensen, maar het behouden van mensen, zei Doekle Terpstra van Techniek Nederland, die wees op de hoge uitstroomcijfers in de bouw, infra en techniek. Volgens hem lopen medewerkers en zelfstandigen in grote getalen weg door een gebrek aan flexibiliteit. Het is voor elk bedrijf zaak om te kijken of er op dit vlak meer te bieden valt, zei de voorzitter.

Hoe dan?

Een deelnemer uit het publiek reageerde dat weekend- en avondwerk voor sommige aannemers onvermijdelijk is. Het onderhoud van spoor- en snelwegen kan niet zomaar naar werkdagen worden verschoven. Andere aanwezigen stemden in: opdrachtgevers en aannemers moeten nou eenmaal maatregelen treffen om vervoershinder te beperken. Op de vraag hoe je alsnog flexibele werktijden kan aanbieden had het panel geen concreet antwoord. Op sommige zaken heb je geen invloed, zeiden zij, maar het is belangrijk om als branche te kijken naar wat er wél mogelijk is.

Dat laatste geldt naast werktijden ook voor de manier waarop je een functie aanprijst, zei Riek Siertsema van Aannemersfederatie Bouw en Infra. Als voorbeeld noemde ze het beroep van riooltechnicus, een vak met een groot maatschappelijk belang maar een lage aantrekkingskracht. Om jongeren aan te trekken moet bedrijven meer aandacht vestigen op de maatschappelijke bijdrage van infrastructurele beroepen, zei Siertsema, want een maatschappelijke bijdrage is wat jongeren volgens haar willen leveren.

Toekomst

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) voorspelde eind vorig jaar dat de vraag naar personeel met verloop van 2023 kan gaan afkoelen. Het idee is dat er minder medewerkers nodig zijn in de bouw en infra omdat projecten niet van de grond komen of stilliggen door de stikstofproblematiek. Tegelijkertijd lopen er meerdere initiatieven om de instroom in de sector te vergroten.

De panelleden op de Dag van de Infra deden geen harde voorspellingen. Hun doel was niet om in de toekomst te kijken, maar om een antwoord te geven op de vraag wat je als bedrijf kan doen zolang het tekort aanhoudt. Naast flexibele werktijden en het creeëren van een gevoel van maatschappelijk belang adviseerde Railcenter-directeur Henk van Oostveen om de samenwerking op te zoeken. De arbeidsmarkt voor de bouw en infra is versnipperd, zei hij, wat betekent dat je de benodigde mankracht soms kan vinden bij bedrijven in andere sectoren.

Als voorbeeld noemde Van Oostveen een grote energieleverancier die veel hardnodige technici naar zich toe trok. De directeur zag de energieleverancier aanvankelijk als concurrent op de arbeidsmarkt. Later zou Railcenter een deel van zijn eigen personeelstekort gedicht hebben door een samenwerking met de organisatie aan te gaan, aldus Van Oostveen. “We moeten het samen doen”, stemden de andere panelleden in.

Lees ook:

• TBI ziet jaarcijfers kelderen: infraprojecten lijden miljoenenverlies
• Nieuwe natuurwet maakt bouwen nog moeilijker, waarschuwt kabinet