Onderzoek: sedimentverlies door baggeren kan infrastructuur en natuur schaden
Het baggeren van vaargeulen in rivieren en havens in en rond Rotterdam zorgt jaarlijks voor 2 miljard kilo sedimentverlies. In 2085 zal dat mogelijk zes keer zo veel zijn. Dit sedimentverlies kan ten koste gaan van oeverbescherming, infrastructuur en natuurgebieden in delta’s wereldwijd. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Jana Cox van de Universiteit Utrecht.
De vaargeulen die de havens en rivieren van Rotterdam verbinden met de zee, worden gebaggerd om te zorgen dat schepen er niet in vast kunnen lopen. Omdat deze schepen steeds groter worden, moeten de vaargeulen ook steeds dieper worden gebaggerd. Momenteel gaat daarmee elk jaar al 2 miljard kilo sediment verloren voor de Rijn-Maasdelta. Tegen 2085 zou dat volgens het onderzoek van Cox op kunnen lopen naar 12 miljard kilo sediment per jaar. En daarin is meegenomen dat door klimaatverandering (zoals overstromingen) de komende vijftig jaar 20 tot 30 procent meer slib de delta in zal komen dan nu het geval is.
Effect versterkt door zeespiegelstijging en bodemdaling
Dit ‘negatieve sedimentbudget’ kan volgens Cox grote gevolgen hebben. Zo gaat er waardevol materiaal voor oeverbescherming verloren en kan infrastructuur, zoals ondergrondse kabels en waterkeringen, beschadigd raken. “Daar komt ook nog bij dat waardevolle zuidelijke natuurgebieden in de toekomst misschien compleet verloren gaan. Bijvoorbeeld het Haringvliet, waar unieke vogels leven,” zegt Cox. “Deze effecten worden nog eens versterkt door de druk van zeespiegelstijging, bodemdaling en verstedelijking.”
De toekomst voor het sedimentbudget is dus somber, stelt Cox. En dat beperkt zich niet alleen tot de Rijn-Maasdelta waartoe zij zich in haar onderzoek heeft beperkt. “Een negatief sedimentbudget is een trend die we in veel grote delta’s over de hele wereld zien: China, Vietnam, de VS en Australië,” illustreert Cox. Ook deze delta’s hebben concurrerende havens in rivieroevers en lagere riviertakken. Om grote boten door deze kanalen te laten varen, wordt er veel gebaggerd en dit baggeren weegt vaak op tegen de hoeveelheid sediment die in de delta aanwezig is, “waardoor uiteindelijk opnieuw de belangrijkste bouwsteen verloren gaat om delta’s boven de stijgende zeespiegel te houden.”
Boven stijgend waterpeil blijven
De druk van zeespiegelstijging, bodemdaling en verstedelijking in de meeste delta’s ter wereld altijd aanwezig, stelt de onderzoekster. Deltabeheerders hebben volgens haar daarom “oplossingen nodig om sediment vast te houden en zo boven het stijgende waterpeil te blijven. De volgende stap in dit onderzoek is het evalueren van al bestaande, lokale en kleinschalige oplossingen en hoe deze kunnen worden opgeschaald voor delta’s wereldwijd.”
Lees ook:
