Op 5 januari 2004 start een proef met gratis openbaar vervoer (OV). Vanaf die datum kunnen reizigers gratis gebruik maken van de bus op het traject Oegstgeest-Den Haag (lijn 88) en Noordwijk-Katwijk-Den Haag (lijn 95). De provincie Zuid-Holland is daarmee de eerste overheid in Nederland die het voor elkaar krijgt reizigers gratis te vervoeren op een reguliere OV-lijn. Wel zijn er enkele voorbeelden van tariefreductie. Gedeputeerde Staten (GS) willen met de proef onderzoeken of gratis OV een middel is om de bereikbaarheid van Den Haag en Leiden te vergroten.

In het Belgische Hasselt is al jaren tot ieders tevredenheid het stedelijk openbaar vervoer gratis. Vele Nederlandse overheden probeerden de situatie te kopiëren. Zuid-Holland is de eerste die het voor elkaar krijgt om op een reguliere stadsgewestelijke lijn gratis OV aan te bieden. Beide lijnen doen Transferium ’t Schouw A44 Leiden aan. Dit transferium is eigendom van de provincie en automobilisten kunnen er gratis parkeren. Vanaf het transferium gaan de bussen via Rijksweg A44 naar Den Haag. Dat is een van de belangrijke overwegingen geweest voor Gedeputeerde Staten om voor dit traject te kiezen. “Zo kunnen we goed zien waar de reizigers vandaan komen, en wat hun reden is om de bus te pakken”, aldus verantwoordelijk gedeputeerde Marnix Norder.

GS hopen met de proef 40% meer reizigers te krijgen. Dat zijn vooral mensen die niet eerder van het OV gebruik maakten. Daarnaast verwachten GS dat 40 % van de reizigers vanuit andere, niet gratis, ov-lijnen komt. “Als 300 automobilisten geregeld de overstap naar de bus maken, is de proef geslaagd voor wat ons betreft”, vindt Norder. Dat betekent ongeveer 5% minder auto’s in de spits.
De proef kost de provincie ongeveer €1.000.000. In dat bedrag zitten ook de kosten voor de proef met een euroretourtje in Gouda en de kosten voor onderzoek naar de resultaten van beide proeven.

Provinciale Staten besluiten in december 2003 over de definitieve goedkeuring.