Overheidsopdrachten voor binnenlands personenvervoer per spoor in de EU-landen moeten normaal gesproken worden aanbesteed onder de nieuwe regels waar het Europees Parlement woensdag 14 december 2016 mee heeft ingestemd. De regels zijn ook bedoeld om investeringen en ontwikkeling van nieuwe commerciële diensten te stimuleren.

Door de nieuwe regels zullen spoorbedrijven hun diensten op de Europese markt voor personenvervoer op twee manieren kunnen aanbieden.

Ten eerste, in het geval van het toekennen van overheidsopdrachten voor personenvervoer per spoor door nationale autoriteiten, moet aanbesteding – open voor alle Europese spoorbedrijven – de standaardprocedure worden voor het selecteren van dienstverleners.

Deze contracten, waarmee de lidstaten het openbaar vervoer van personen verzorgen, omvatten ongeveer twee derde van het personenvervoer in de EU. Bedrijven die worden uitgenodigd voor de aanbesteding moeten hun klantgerichtheid aanscherpen en de kosten voor de belastingbetaler omlaag brengen.

Nationale autoriteiten behouden de mogelijkheid om opdrachten zonder aanbesteding toe te kennen, maar in dit geval moet het een verbetering voor de passagiers inhouden of kosten- en efficiëntieverbeteringen bieden.

• Onderhands toegekende contracten moeten prestatie-eisen (bv. stiptheid en frequentie van diensten, kwaliteit van rollend materieel en transportcapaciteit) bevatten.
• Onderhands gunnen wordt toegestaan voor overheidsopdrachten onder een bepaalde gemiddelde jaarlijkse waarde of een aantal jaarlijks personenvervoerskilometers (€ 7.500.000 of 500.000 km).

Ten tweede zou elke spoorwegmaatschappij de gelegenheid moeten hebben om concurrerende commerciële diensten aan te bieden op de Europese markt voor personenvervoer.

Echter, om ervoor te zorgen dat de dienstverlening die lidstaten met de overheidscontracten geleverd willen blijven krijgen ook daadwerkelijk gecontinueerd worden, kunnen lidstaten de toegang tot bepaalde lijnen beperken voor nieuwe exploitanten. Er is dan een onafhankelijke economische analyse nodig van de nationale regulator om vast te stellen of openbare toegang kan worden beperkt.

Mogelijke belangenverstrengeling zou moeten worden onderzocht om ervoor te zorgen dat beheerders van infrastructuur onpartijdig te werk gaan, zodat alle dienstverleners gelijke toegang hebben tot spoorlijnen en stations.

Openbare dienstverleners moeten voldoen aan de wettelijke verplichtingen op het gebied van arbeid en sociale zaken, zoals bepaald door het Europese en nationale recht en door collectieve arbeidsovereenkomsten, aldus de tekst van de resolutie.

Inwerkingtreding
Spoorwegmaatschappijen zullen vanaf 14 december 2020 in staat zijn om commerciële diensten aan te bieden op binnenlandse spoorlijnen. Openbare aanbesteding wordt de standaardprocedure voor nieuwe contracten voor openbare dienstverlening vanaf december 2013, met een paar uitzonderingen.

REF. : 20161208IPR55151