Eerste tests ‘harsfalt’ zijn positief: nog even en we rijden op olifantsgras
Het is niet ondenkbaar dat twintig of dertig procent van alle wegen in Nederland over een paar jaar wordt geasfalteerd met olifantsgras. Dat zegt Ralph Venema, directeur van het Asfalt Kennis Centrum. Hij en zijn collega’s houden in de gaten hoe het gaat met de vijftien wegdelen die in Nederland zijn bedekt met ‘harsfalt’, een mengsel met een biologisch bindmiddel in plaats van bitumen. Het is nog geen wondermiddel, blijkt tot nu toe uit de testresultaten. Maar dat kan het wel worden, zo is de verwachting.
Rijd je op een van de vijftien proefvakken die in de afgelopen jaren zijn aangelegd in Nederland, dan zal je er waarschijnlijk weinig van merken. Toch is het asfalt hier speciaal. Volgens de ontwikkelaars bevat ‘harsfalt’ geen bitumen, de stroperige vloeistof waarmee de meeste asfaltwegen in Nederland zijn aangelegd.
Bitumen wordt gewonnen uit aardolie. Bij de productie komen broeikasgassen vrij. Harsfalt heeft geen bitumen nodig. In plaats daarvan bevat het mengsel een bindmiddel van biologische oliën, hars en lignine uit olifantsgras. De materialen worden gewonnen uit planten die tijdens het groeien CO2 opvangen. Daar komt dus niet méér van in de lucht, maar minder.
Onderzoekers van de Universiteit van Wageningen zeiden vorig jaar nog dat het gebruik van een plantaardig bindmiddel de uitstoot van de aanleg van wegen met tientallen procenten kan verminderen. Waarom is de wegenbouw dan nog niet massaal overgestapt op harsfalt?
Eerste resultaten boven verwachting
Het antwoord op die vraag is hetzelfde voor elke nieuwe grote ontwikkelingen in de asfaltbranche, vertelt directeur Ralph Venema van het Asfalt Kennis Centrum tegenover Infrasite. Wegbeheerders willen eerst zekerheid voordat ze een nieuw asfaltmengsel op grote schaal laten aanbrengen. Er is vertrouwen nodig dat het materiaal over vijf, tien of vijftien jaar geen problemen oplevert. Dus moet er praktijkonderzoek worden gedaan. Dat is voor harsfalt nog in volle gang.
In de afgelopen jaren zijn de eerste proefvakken in een aantal gemeenten aangelegd. Nu bekijken onderzoekers eens in de zoveel tijd wat het verkeer en het weer met de kwaliteit van het asfalt doet. Stukjes worden weggeboord en in het laboratorium onderzocht op rafeling. De grote vraag is of de kwaliteit van harsfalt gelijkwaardig is aan asfaltmengsels met een bindmiddel van bitumen. Dat is nog tot nu toe niet het geval, zegt Venema in maart 2024.
Uit recente proeven blijkt dat het mengsel boven verwachting presteert, maar op een aantal vlakken verbeterd moet worden. “Sommigen zeggen daarover: zie je wel, de kwaliteit is niet hetzelfde als traditioneel asfalt. Maar wij zeggen: het is misschien nog geen wondermiddel, maar we zijn wel op weg”, vertelt hij. Volgens hem hoort het allemaal bij het ontwikkelingsproces. Venema twijfelt er niet aan dat er tijdens de proeven in de komende jaren meer verbeterpunten naar voren zullen komen. Maar die verbeterpunten kunnen worden opgelost, dat weet hij net zo zeker.
Het kost tijd
De directeur van het Asfalt Kennis Centrum spreekt uit de ervaring. Hij was tientallen jaren geleden betrokken bij de ontwikkeling van een nieuwe techniek voor het verjongen van asfalt. In totaal duurde het bijna twintig jaar voordat Rijkswaterstaat de techniek valideerde. Pas daarna was het mogelijk voor wegenbouwers om er op schaal mee aan de slag te gaan.
“Ik bedoel daarmee dat een ontwikkeling als deze veel tijd kan kosten. Harsfalt heeft een aanjagersrol. We laten zien dat het kan. En als ik kijk naar hoe het nu gaat, dan is echt niet ondenkbaar dat twintig of dertig procent van de wegen in Nederland over vijf á zes jaar met het mengsel wordt geasfalteerd.”
Niet de vraag of, maar wanneer
Tot die tijd is Venema dankbaar voor alle wegbeheerders die het asfalt nu al op hun wegen laten aanbrengen. Bijvoorbeeld de gemeenten Dongen, Arnhem, Katwijk, Berg en Dal en Dinkelland. Met de proeven hier moet het mengsel in de komende jaren beter en beter worden. Voor Venema is het niet de vraag of, maar wanneer harsfalt doorgang vindt in de wegenbouw.
Harsfalt wordt ontwikkeld door de bedrijven Mourik Infra, NTP, Versluys Groep, Vermeulen Groep, ReintenInfra, Roelofs wegenbouw, H4A, Gebr Remmits GWW en BMI Esha. Het Asfalt Kennis Centrum verzorgt het onderzoek en de monitoring.
De aanleg van harsfalt in Arnhem in juni 2023. © ReintenInfra / Abbink Fotografie
Lees ook:
