Interview met Gerrit Hasperhoven, uitvoerend bestuurslid Stichting Innovatie Kenniscentrum Nederland (IKN), over ontwikkelingen in de markt op het gebied van water en riolering.

1. Wat is IKN en hoe is het ontstaan?

IKN is een stichting  die zich ten doel stelt om kennis te delen en daarbij een laagdrempelig platform te zijn tussen de markt, het bedrijfsleven en de opdrachtgevers van merendeel overheidsinstanties. Dit op het gebied van (afval) water en infra. De letters IKN staan voor Innovatie Kenniscentrum Nederland.

IKN is ontstaan in 2013, in eerste instantie vanuit de kennisdeling over decentrale zuiveringen, de iba’s.

Vanaf 2016 is IKN met een bredere scope van afvalwater, circulaire oplossingen en wateroplossingen in de openbare ruimte aan de slag gegaan.

De reden hiervan is dat wij als bestuursleden in onze dagelijkse praktijk werken met opdrachtgevers vanuit de overheid. Deze ruimtelijke medewerkers moeten handen en voeten geven aan de nieuwe opgaves die op hen afkomen. Belangrijke opgave is de ruimtelijke adaptatie. Wij merkten dat de overheidsmedewerkers vaak niet wisten waarmee de marktpartijen aan het ontwikkelen zijn. Het zijn dus vooral de operationele oplossingen om de ruimtelijke adaptatie ook daadwerkelijk tot uitvoer te brengen. IKN biedt een platform voor deze overheidsopdrachtgevers om in een beursachtige omgeving kennis te nemen van wat de marktpartijen zoal aan producten op de markt brengen. Men krijgt een totaaloverzicht, kan laagdrempelig informatie opvragen en kan een weloverwogen besluit nemen om tot maatregelen over te gaan.

2. Wat is de rol van IKN in de markt van afvalwater?

Afvalwater zit in de genen van IKN. Zo is het begonnen. Wij zijn een belangrijke kennisbank voor decentrale oplossingen voor afvalwaterlozingen. Daarnaast zijn er bij IKN diverse methodes voor het terugwinnen van energie/warmte uit afvalwater te vinden. Maar ook goede oplossingen om rioolstelsels op duurzame manieren te onderhouden, hetgeen geldt voor zowel dagelijks onderhoud als groot onderhoud. Door onze brede marktkennis kan iedereen een objectief en goed gefundeerd advies voor de problemen op afvalwater gebied bij IKN krijgen.

3. Welke ontwikkelingen rondom Ruimtelijke Adaptatie ziet IKN?

Voor ruimtelijke adaptatie ben ik vooral het aanspreekpunt binnen IKN. Vanuit mijn dagelijkse werk als adviseur stedelijk water werk ik voor vele overheidsinstanties, waarbij bij inrichting en herinrichting van de leefomgeving altijd de ruimtelijke adaptatie wordt meegenomen in de adviseringen. Via IKN en via mijn eigen werk als adviseur breng ik via door ons te organiseren workshops en lezingen bewustwording over aan de overheden. Wat komt er nu echt op ons af, wat is de ernst en de omvang, hoe daarnaar te handelen, waarom nu al handelen om een leefbare toekomst van de leefomgeving te kunnen borgen. Dat lijkt logisch, maar is vaak nog een enorme worsteling binnen de ruimtelijke organisaties van de verschillende overheden. Dus een noodzakelijk kwaad.

4. Welke kansen biedt dit voor de afvalwaterketen?

Legio!

Met name de koppeling aan het risico gestuurd beheer van het aanwezige areaal in de openbare ruimte met de ruimtelijke adaptatieoplossingen is interessant. Door niet meer te gaan sturen op ouderdom van het stelsel, maar op ligging en de daarbij horende risico’s als de riolering slecht functioneert geeft veel financieringsmogelijkheden vanuit de rioolbudgetten voor ruimtelijke oplossingen. Dat is nog lang geen geaccepteerd verschijnsel, maar gaat de komende jaren wel steeds meer terrein winnen. Uitgangspunt is dat riolen in met name woonwijken veel langer mee kunnen dan in ontsluitingswegen.

Daarnaast moeten de oplossingen voor de buitengebieden, waar nu veelal drukriolering met minigemalen aanwezig is, goed tegen het licht gehouden worden. Op veel plaatsen is een decentrale oplossing in de vorm van een iba, met de huidige stand van de techniek  in combinatie met het aanwezige stelsel veelal een veel betere en duurzamere oplossing.

Anders denken/anders doen.

5. Welke thema’s op het gebied van afvalwater zullen er de komende jaren gaan of blijven spelen en hoe kan de markt hierop inspelen?

Uiteraard zal er afvalwater geproduceerd blijven worden. Ook in de toekomst. Zoals al aangegeven zal de huidige oplossing in het buitengebied doorgelicht moeten worden, met daaruit voortvloeiend nieuwe oplossingen. Maar ook in de stedelijke omgeving zal steeds minder vanzelfsprekend riolering aangelegd gaan worden zoals dat tot nu toe het geval is geweest. Zuiveringen in de vorm van plantenbakken in huis, buiten aan de gevel, op balkons zullen steeds meer toegepast gaan worden. Decentrale oplossingen in woonwijken, in de vorm van helofytenfilters of andere oplossingen waarmee op dit moment door een aantal waterschappen waar onder De Dommel wordt geëxperimenteerd. Het nu aanwezige rioolstelsel zal de komende decennia afgebouwd gaan worden, gereduceerd tot enkele markante afvoerriolen, de rest zal decentraal opgelost worden.

Rioolwaterzuiveringen worden gereduceerd en worden energiefabrieken. Een in onze hedendaagse praktijk ondenkbare invulling van de rioleringstechniek!

Mijn interesse is gewekt door deze nieuwe en innovatieve oplossingen. Bij de stichting IKN zullen we niet nalaten dit onder de aandacht van de verschillende overheden te brengen.