Rotterdam breidt het hergebruik van bouwmaterialen en grondstoffen gestaag uit. De gemeente wil in 2050 volledig circulair zijn. Naast grond en bagger geeft de stad nieuw leven aan klei, rioolbuizen en andere materialen. Aan de basis staat de Circulaire Materialenbank (CMB), een database en platform voor hergebruik. “We willen dat alle restmaterialen van projecten in Rotterdam worden hergebruikt in de stad”, vertelt CMB-adviseur Jamila Aissati op de website van de gemeente.

Het idee is niet nieuw. Ruim dertig jaar geleden werd de Rotterdamse Materialenbank in het leven geroepen als systeem voor het hergebruik van grond. Een paar jaar terug kwam daar een nieuwe opgave bij: zorgen dat ook andere materialen hergebruikt worden. Sindsdien is de grondbank omgedoopt tot Circulaire Materialenbank.

“Zand was altijd al makkelijk te recyclen, maar klei was een ander verhaal”, vertelt Aissati. “Dat werd gezien als een laagwaardige grondstof en gebruikten we voor bijvoorbeeld dijken en geluidswallen buiten Rotterdam. Nu willen we er méér mee. We zien het als grondstof. Aan zogenoemde materiaaltafels bedenken we hoe we dit soort materialen kunnen hergebruiken bij Rotterdamse projecten.”

Rioolbuizen

De materialenbank denkt niet alleen mee over het hergebruiken van grond of bagger, maar ook over andere materialen. Bijvoorbeeld rioolbuizen. Die gingen altijd rechtstreeks naar de breker. Daar werden ze in heel kleine stukjes gebroken en vervolgens gebruikten als fundering onder wegen. Aissati: “Maar liever breken we ze niet. In de Groene Poort langs de Landtong in Rozenburg zijn de afgedankte buizen onder water opgestapeld. Daar breken ze de golven van schepen. Ook ontstaat er zo een kunstrif dat goed is voor dieren en planten onder water.”

Matches

De CMB matcht de vraag en het aanbod van materialen. De propositie is niet uniek: partijen als DuSpot, Insert en ReSource (Antea Group) sleutelen in andere delen van het land aan vergelijkbare oplossingen. Alle systemen vragen om kennis en een goed netwerk. “Wij controleren aangeboden materialen op kwaliteit. Vervolgens zoeken we een project waar de materialen nodig zijn. Daar brengen we de grondstoffen heen. De klant hoeft dat niet zelf te doen.”

Klanten zijn vooral afdelingen van de gemeente Rotterdam. Daarnaast werkt de CMB samen met onder andere Rijkswaterstaat, gemeente Nissewaard, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, DCMR en het Havenbedrijf. Dergelijke connecties komen goed van pas. Bijvoorbeeld toen de mobiliteitsafdeling van de gemeente resthout zocht voor terrasvlonders in De Steilrand, een natuur- en recreatiegebied in Overschie, Schiebroek en Hillegersberg. “Zelf hebben we niet vaak hout. Maar het Havenbedrijf had het wel, waardoor we een mooie match konden maken”, zegt Aissati.

Geld

Hergebruik is niet alleen goed voor klimaat. Aanbieders kunnen besparen op afvoerkosten en vragers op inkoopkosten. Aissati noemt het een win-win. “Klanten vragen steeds vaker om tweedehandsproducten, want bouwmaterialen zijn veel duurder geworden. Neem beton. Dat is het nieuwe goud. Het is hartstikke duur. Met hergebruik kun je kosten beperken.”

Als voorbeeld noemt Aissati project Groeiberg Heerlijkheid. De panoramaheuvel met uitzicht over Hoogvliet is aangelegd met grond van sloop- en nieuwbouwprojecten in Hoogvliet. De CMB heeft ervoor gezorgd dat die grond is hergebruikt. Dat heeft volgens Aissati miljoenen bespaard.

Timing

De CMB matcht alleen partijen als de timing klopt. Als de ene partij nu stenen heeft, maar de andere partij kan die pas later gebruiken, dan is er geen match. “We hebben helaas niet genoeg opslaglocaties. We kunnen nu alleen grond opslaan op de Teugeweg en Keileweg. Voor het opslaan van andere materialen hebben we meer ruimte nodig. Dat is lastig, want locaties zijn schaars. Maar als we circulair willen werken, zijn opslaglocaties een must. En als we echt alle materialen circulair willen gebruiken, dan moeten we daar ook bij de inkoop en aanbesteding al over nadenken.”

Herbruikbare bouwmaterialen en grondstoffen is een van de onderwerpen tijdens de Dag van de Infra, een congres van Infrasite en SpoorPro op 23 mei in De Doelen, Rotterdam. Navigeer naar deze website voor meer informatie en inschrijvingen.

Lees ook:

• Prijzenpot van 45.000 euro voor wedstrijd hergebruik bouwmaterialen
• Liggers viaducten A9 krijgen tweede leven in N201