De overheid is kennelijk nogal geschrokken van het plotselinge tekort aan capaciteit op het elektriciteitsnet. Door de groei van grote stroomverbruikers als de elektrische auto en de warmtepomp, gecombineerd met de teruglevering van stroom dreigen de netten compleet overbelast te raken. Sterker nog: het is al zover.

(Opinie door Bart Oosterveld, redactie Infrasite)

De schrik is zo groot dat er recent met spoed een onderzoek werd gestart. Het ministerie van Binnenlandse zaken gaf opdracht tot het project met de naam VIVET, Verbetering van de Informatievoorziening voor de Energietransitie. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland mocht de kar gaan trekken, samen met een aantal partners. De vraag die beantwoord moest worden was in feite simpel: waar staan en hangen ze, de openbare laadpalen en de laadpunten thuis?

Warmtepompen

Het onderzoek kwam niets te vroeg. Dat bleek toen die netbeheerder Tennet begin juli de noodknop moest indrukken. Per direct werd in de tweede week van juni in Brabant en Limburg de uitgifte van nieuwe netaansluitingen voor bedrijven stopgezet. En niet alleen zij kregen ‘nee’ te horen. Ook bedrijven in de regio die een zwaardere aansluiting wilden aanvragen werden in de wacht gezet.

Tennet kwam haastig met een verklaring. ‘Het hoogspanningsnet in beide provincies zit nagenoeg aan de maximale capaciteit door de snelgroeiende vraag naar elektriciteit, onder meer door industriële elektrificatie, grootschalige batterijsystemen en de verduurzaming van mobiliteit (laadpalen) en gebouwde omgeving (warmtepompen).

Het lijkt er op dat Tennet en de overheid de afgelopen jaren oogkleppen hebben opgehad. Want hoe is het anders te verklaren dat niemand de congestie heeft zien aankomen? De overheid heeft met het oog op het klimaat met gulle hand subsidies verstrekken voor elektrische apparatuur met een fors verbruik. Hoe kan het dan dat de beleidsmakers er dan niet bij hebben stilgestaan dat dit het net fors zou belasten. Zo fors zelfs dat het elektriciteitnet nu tot in zijn voegen begint te kraken.

(lees door onder de afbeelding)

Blinde vlek

In het onderzoek onder leiding van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland gaat het specifiek over laadpalen en laadpunten. Een laadbeurt van één elektrische auto vraagt als we sommige onderzoeken mogen geloven net zoveel kWh als tien huishoudens over een hele dag. Als dit laden in woonwijken gebeurt is de kans op overbelasting daar niet denkbeeldig. Het vreemde is nu: er is geen overzicht van waar de laadpalen staan, en al helemaal niemand weet wie er allemaal een eigen laadpunt aan zijn huis heeft hangen. De overheid – in het algemeen erg goed in administreren – heeft op dit gebied een forse een blinde vlek.

Citaat uit de onderzoeksopzet van Vivet: ‘Het inzicht in de locaties waar zich private laadinfra (en andere installaties zoals warmtepompen en thuisbatterijen) bevindt is momenteel beperkt. Terwijl deze informatie erg belangrijk is om de energietransitie in het algemeen en de transitie naar elektrisch rijden in het bijzonder te begeleiden en op tempo te houden. Inzicht in de locatie en het gebruik van laadpunten is belangrijk om een effectief plaatsingsbeleid te kunnen bewerkstelligen.’

(lees door onder de afbeelding)

Nattevingerwerk

Daarom werken het CBS, het Kadaster, TNO, Stedin, Liander, Mijn Aansluiting, ElaadNL onder leiding van de genoemde rijksdienst aan de inventarisatie. Het voorlopige resultaat van het onderzoek is vrij ontluisterend: het inzicht van de overheid beperkt zich op dit moment tot te beperken tot hoeveel elektrische auto’s er zijn en op welk adres die geregistreerd zijn. Maar omdat veel auto’s met stekker zakelijk worden gereden en elders worden opgeladen (thuis op de oprit bijvoorbeeld) is er geen informatie over waar de stroom wordt verbruikt.

Bij de eerste inventarisatie is een deel van de zakelijke stroomauto’s daarom ‘door middel van een verdeelsleutel’ over de provincies verdeeld, schrijven de onderzoekers. Een overheid die openlijk nattevingerwerk doet, dat zijn we normaal niet gewend.

Stoppen

Maar de eerste stap is gezet en het rapport ligt op tafel. De onderzoekers zien meerdere mogelijkheden voor registratie. Nog niet wàt ze gaan registreren. Voorlopig gaat het om waar de eenmaal verkregen gegevens het best kunnen worden opgeslagen – zodra ze bekend zijn. De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en de Energie-aansluiting (EAN) zijn platforms die zichdaar toe lenen. Enige spoed om een keuze te maken is gewenst. Liefst voordat de stoppen her en der uit de wijkcentrales klappen omdat iemand een paar straten verderop zijn gloednieuwe thuislaadpaal uitprobeert.

Lees ook:

Eerste snellaadstation LEAP24 geopend

Kan een batterij de belasting van het elektriciteitsnet verminderen?