Om de mate van duurzaamheid in aanbestedingen in kaart te brengen, heeft het Aanbestedingsinstituut het gezamenlijk presteren van alle aanbestedende diensten in een provincie beoordeeld. Een vergelijking van de aanbestedingsjaren 2018 en 2021 laat zien dat er over de gehele linie een stijgend aantal duurzame gunningen plaatsvindt. De verschillen zijn echter groot.

Het gaat om alle werken die op het grondgebied van de verschillende provincies worden uitgevoerd, dus ook van de Rijksdiensten en andere landelijk of regionaal opererende organisaties. De analyse van het Aanbestedingsinstituut spitst zich toe op het gebruik van gunningscriteria die de mate van duurzaamheid bevorderen. In tien van de twaalf provincies neemt het gebruik van duurzame gunningscriteria toe. Zeeland is koploper, waar aanbestedende diensten het vaakst voor duurzaam kiezen. Limburg is hekkensluiter. Daar biedt het merendeel van de opdrachten geen kansen voor duurzame, innovatieve, ondernemingen. In Flevoland en Fryslân is geen progressie merkbaar. 

De gekozen gunningscriteria zijn ondergebracht in drie categorieën: het duurzaam uitvoeren van de opdracht, bijvoorbeeld een zo laag mogelijke CO₂-emissie, het bereiken van een zo duurzaam mogelijk resultaat, bijvoorbeeld een energieprestatieberekening, en de CO₂-Prestatieladder. Helaas geeft niet iedere aanbesteder duidelijk aan welk soort duurzaamheid wordt verlangd. Daarom is er ook een categorie ‘Niet concreet’. 

Hogere stimulans
De uitvragen op duurzame uitvoering en duurzaam resultaat brengen een hogere stimulans en meer onderscheidend vermogen dan de CO₂-Prestatieladder op dit moment kan bieden. Daarom worden deze categorieën momenteel hoger gewaardeerd bij de totstandkoming van de Top 25 duurzame aanbesteders.

De aanbestedende diensten die in de provincie Utrecht actief zijn, hebben in de periode 2018 tot en met 2021 relatief het vaakst de keuze gemaakt om ondernemers uit te dagen tot het aanbieden en leveren van duurzame projectspecifieke prestaties. In deze provincie opereren vier overheden die al meerdere malen in de Top 25 duurzame opdrachtgevers zijn opgenomen: Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Gemeente Amersfoort en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Volgens Jos van Alphen, adviseur aanbestedingsrecht namens Bouwend Nederland, is landelijk nog ruimte voor verbetering. Daarvoor is vooral van belang dat de duurzame ambitie breder wordt gedragen en gestimuleerd door de aanbestedende diensten.