Interview Jan Muizelaar over inspelen op de vervangingsvraag aan civieltechnische kunstwerken

Hoe speel je als professional in op de enorme vervangingsvraag aan civieltechnische kunstwerken?

We lopen langzaam maar zeker naar het jaar 2020, het jaar waarop een golf verwacht wordt aan vervangingen aan civieltechnische kunstwerken. De totale vervangingswaarde van de fysieke infrastructuur waar kunstwerken deel van uitmaakt wordt ruw geschat op zo’n 250 miljard euro. Bovendien zal deze vervangingsgolf naar verwachting zo’n 30 jaar aanhouden. Een alles behalve kleine opgave dus waar mening professional zich nu actief mee bezig moet houden.

Als Teamleider Ontwikkeling en Advies van de provincie Overijssel houdt Jan Muizelaar zich dagelijks met de uitdagingen rondom het vervangingsvraagstuk kunstwerken bezig. Volgens Muizelaar zijn er 3 aandachtsgebieden, lees uitdagingen te benoemen. Hoe krijg je inzicht in de omvang van het vervangingsvraagstuk, hoe verwerf je de benodigde budgetten en met wie (en hoe) ga je samenwerken.

Bewustwording is van groot belang

Zoals gezegd is het vervangingsvraagstuk enorm van omvang, de kosten zijn dus ook evenredig groot. Muizelaar: ‘De uitdaging is om aandacht te krijgen voor het vervangingsvraagstuk kunstwerken bij bestuur en de politiek.’ Volgens Muizelaar is het essentieel dat tijdig een zogenaamde ‘sence of urgency’ wordt gecreëerd om draagvlak te krijgen en om uiteindelijk hiermee ook de benodigde budgetten te verkrijgen.

Samenwerken staat centraal

Heel beherend Nederland kampt volgens Muizelaar met dezelfde opgave als het gaat om de vervangingsvraag van kunstwerken. ‘Deze opgave moet je dan ook vooral niet alleen willen oplossen. Samenwerking is essentieel voor het succesvol aangaan van deze uitdaging. Maar met wie ga ik samenwerken en op welke wijze? Dat zijn de vragen die centraal behoren te staan.’

Om goede samenwerkingen aan te gaan is het belangrijk scherp te hebben hoe groot de omvang van de vervangingsvraag is. ‘Als je de omvang goed in kaart hebt, kan je ook beter de afweging maken wanneer je alternatieven toe kan passen zoals het versterken of het gebruik beperken van kunstwerken’ aldus de Overijsselse teamleider. Als je weet hoe groot het probleem is kan je beginnen met het bedenken van de oplossing. Dan kunnen ook de risico’s goed in beeld gebracht worden en kunnen deze besproken worden met bestuur en de politiek.’

Randvoorwaarden voor succesvolle implementatie

Alles goed en wel, maar hoe kom je als verantwoordelijke tot besluitvorming en tot concrete oplossingen om de grote vervangingsvraag tot een goed einde te brengen? Aan welke randvoorwaarden moeten dan voldaan worden? Muizelaar geeft een aantal aandachtsgebieden:        

• Zorg dat het areaal in kaart is gebracht en dat de paspoorten van de kunstwerken op orde zijn. Bepaal op basis van inspecties de toestand van de kunstwerken en bepaal de constructieve veiligheid op basis van rekenmethodiek en vastgestelde normen.
• Zorg voor een met de omgeving gedeelde visie op het netwerk. Bepaal bijvoorbeeld welke kunstwerken belangrijk zijn en welke minder.
• Bepaal op basis van veiligheidsbeschouwing en functionaliteit de te nemen maatregelen. Deze besluitvorming moet dan leiden tot een prioriteringslijst c.q. planning en de benodigde budgetbehoefte.
• Wek vertrouwen bij bestuur: laat zien dat je weet waar je het over hebt en lever het maximale voor de laagst mogelijke prijs.

Tot slot geeft Muizelaar nog een goed advies aan potentiële opdrachtnemers. ‘Voor mij is het belangrijk te weten waar kennis voorhanden is en waar de juiste partners voor mij zitten. Zorg dat deze kennis gedeeld wordt en dat we samen optrekken om het probleem van de vervanging van kunstwerken volledig in kaart te brengen.’

Jan Muizelaar zou spreken op de Nationale Conferentie Beheer en Onderhoud van Infrastructuur 2015. Kort daarvoor is Jan Muizelaar helaas overleden.