Utrecht – ProRail wil met de Veiligheidsagenda 2007-2008 de veiligheid op het spoor verder verhogen. “ProRail houdt de veiligheid op het spoor scherp in de gaten en verbetert deze continu. We willen onszelf en de branche blijven verbeteren”, aldus Bert Klerk, voorzitter raad van bestuur van ProRail. De veiligheidsagenda is aanvullend op bestaande maatregelen van ProRail en besproken met de Minister van Verkeer en Waterstaat.

In Nederland zijn ernstige, grootschalige ongevallen bij het spoor zeldzaam. De veiligheid voldoet al jaren nagenoeg aan de norm die de overheid hiervoor stelt. Toch hebben zich de afgelopen jaren een aantal incidenten voorgedaan op het Nederlandse spoorwegennet. De incidenten zijn onderzocht door ProRail en IVW (Inspectie van Verkeer en Waterstaat).

Onderzoek levert verbeterpunten op
ProRail doet altijd eigen onderzoek bij aanrijdingen en andere incidenten. Daarbij worden in navolging van de luchtvaart ook bijna-incidenten (near misses) geanalyseerd. De afgelopen twee jaar betrof het onder meer treinontsporingen, slingers in het spoor bij ’s zomerse hitte en een grote seinstoring bij de ingebruikname van de Utrechtboog. Uit de analyse van deze incidenten komen algemene oorzaken naar voren die zijn opgenomen in de Veiligheidsagenda. Dit sluit aan bij de veranderingen die ProRail aan doorvoeren is met betrekking tot het veiligheidsmanagement; ook in relatie tot opdrachtnemers. Met de Veiligheidsagenda 2007-2008 wil ProRail ook in de relatie met opdrachtnemers een belangrijke stap zetten en voortvarend aan de slag gaan.

Veiligheidsagenda
Kern van de Veiligheidsagenda is het systematisch en structureel verhogen van de veiligheid op het spoor. De agenda richt zich op de volgende thema’s:

• 1. veiligheid bij alle betrokken organisaties (ketenbenadering);
• 2. intensiever risicomanagement;
• 3. betere handhaving;
• 4. meer tijd voor werkzaamheden.

De voorgestelde maatregelen passen binnen de beschikbare budgetten voor ProRail. De veiligheidsagenda is gericht op het verder versterken en borgen van het risico- en veiligheidsmanagement bij ProRail en betrokken partijen.

1. Veiligheid in de keten
ProRail is verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van het spoor in Nederland. Daar zijn naast ProRail veel partijen bij betrokken zoals ingenieursbureaus en aannemers die nieuwbouw en onderhoud uitvoeren. Veiligheid heeft bij ieder van deze partijen de hoogste prioriteit maar bij de overdracht van werk van de ene naar de andere partij kan informatie verloren gaan. Daarom gaat ProRail zorgen dat die overdrachtsmomenten extra aandacht krijgen.

2. Intensiever risicomanagement
Incidenten op het spoor gebeuren vaak als zich bijzondere omstandigheden voordoen, zoals extreme kou en hitte of werkzaamheden van verschillende partijen op één traject. Vooraf wordt een analyse gemaakt van de risico’s en ProRail wil de kwaliteit van deze analyses verhogen.

3. Betere handhaving
Het gaat vooral om het beter naleven van bestaande regels – en dus om de handhaving daarvan. Voor zowel de kwaliteit van het geleverde werk als voor het proces waarmee het werk tot stand is gekomen, bestaan voorschriften die moeten worden gehandhaafd. De verantwoordelijkheid voor handhaving en toezicht ligt zowel bij ProRail als bij de betrokken aannemers. Daarover zullen betere afspraken worden gemaakt: er wordt een gemeenschappelijke werkwijze ontwikkeld die uitgaat van een combinatie van toezicht door ‘bovenaf’ en collegiaal toezicht.

4. Meer tijd voor werkzaamheden
Nederland heeft het drukst bereden spoorwegennet van Europa. ProRail streeft naar hoge beschikbaarheid en veiligheid van het spoor. Dat vereist goed onderhoud maar onderhoud kost tijd. Tijd, die ten koste gaat van de beschikbaarheid van het spoor. Momenteel wordt veel in korte periodes in de nacht en het weekend gewerkt aan het spoor. ProRail wil onderzoeken en met vervoerders bespreken of langere onderhoudsperiodes een ‘netto’ toename van beschikbaarheid én hoger veiligheidsniveau kunnen realiseren. Daardoor hoeft een traject maar één keer buiten dienst en één keer in dienst te worden genomen en zijn er minder overdrachtsmomenten. Hierover wil ProRail de komende tijd overleg voeren met alle betrokkenen, zoals de minister van Verkeer en Waterstaat en de vervoerders.