Brussel – Nederland en Vlaanderen zullen samen ruim vijfhonderd miljoen euro besteden aan een serie projecten om de Schelde ‘veiliger, natuurlijker en toegankelijker’ te maken. Dit zijn de Vlaamse en Nederlandse regering met elkaar overeengekomen bij de vaststelling van de Ontwikkelingsschets Schelde-estuarium 2010. De omgeving van de rivier de Schelde krijgt een betere beveiliging tegen overstromingen. Rond de rivier komt meer ruimte voor de typerende en zeldzame natuur van het estuarium, en de haven van Antwerpen krijgt een ruimere toegang zodat ook grotere containerschepen makkelijk kunnen in- en uitvaren. Het is de bedoeling dat de projecten vóór 2010 zijn gerealiseerd of in elk geval in uitvoering zijn.

Vlotte en veilige scheepvaart
De Westerschelde is de vaarroute voor vrachtschepen van en naar de havens van Antwerpen, Gent, Terneuzen en Vlissingen. Vooral containervervoerders bezoeken de haven van Antwerpen met steeds grotere schepen. Voor de Vlaamse maar ook Nederlandse havens is het van belang dat deze grote schepen vlot en veilig de Schelde kunnen bevaren. Om die reden wordt de vaarweg verdiept, zodat ook schepen met een diepgang van 13.10 meter de haven ongehinderd kunnen bereiken. Om de riviernatuur bij die verruiming te ontzien, worden baggermethoden ontwikkeld waarbij het patroon van geulen, slikken en schorren zoveel mogelijk in stand blijft.

Ruimte voor de rivier en meer veiligheid
Ondanks eerdere verbeteringen, is de beveiliging tegen overstromingen langs de Zeeschelde in Vlaanderen nog niet voldoende. Verhoging van enkele dijken en meer ruimte voor de rivier moeten, als onderdeel van de kwaliteitsverbeteringen voor het estuarium, zorgen voor meer veiligheid. De dijkverhogingen komen bij de steden en dorpen. In het landelijk gebied krijgt de rivier op diverse plaatsen de ruimte om bij hoge waterstanden het land op te stromen. In Nederland is de beveiliging tegen overstromingen op dit moment voldoende.

Unieke natuur
Inpolderingen, dijken en baggerwerken hebben in het verleden het natuurlijke systeem verstoord, soms zodanig dat de bijzondere natuur van het estuarium in het gedrang is gekomen. Vlaanderen en Nederland maken daarom meer ruimte voor de rivier en daarbij behorende natuur. Ongeveer 1000 hectare, waarvan 600 hectare in Zeeland, voornamelijk agrarisch gebied wordt nieuwe natuur, waar slikken en schorren en het daarbij behorende getij het beeld bepalen. Voor de uitvoering in Zeeland zal de Nederlandse regering de provincie Zeeland vragen de regie ter hand te nemen.

Overleg en studie
Het plan voor de kwaliteitsverbeteringen van het Schelde-estuarium is in opdracht van de Vlaamse en Nederlandse regering opgesteld. Uitgangspunt voor het plan zijn afspraken die beide landen in 2001 over de toekomst van het Schelde-estuarium hebben gemaakt. In de ‘Langetermijnvisie Schelde-estuarium’ kozen Vlaanderen en Nederland voor het behouden van de Schelde als rivier met een unieke natuur van stromingen en getijden, in combinatie met een goede bescherming tegen overstromingen en een goede bereikbaarheid van de havens. Voor het uitwerken van deze keuze tot concrete projecten, zijn studies verricht naar de kosten en naar verschillende manieren om de Schelde veiliger, natuurlijker en toegankelijker te maken. Over de uitkomsten van die studies en de voorstellen die daarop zijn gebaseerd, is overleg gevoerd met organisaties van havenondernemers, natuurbeschermers en boeren, met havenbeheerders en met Vlaamse en Nederlandse overheden. Deze organisaties hebben hierover een unaniem advies gegeven aan de verantwoordelijke bewindslieden. De bewindslieden hebben met dit advies terdege rekening gehouden.

Overige onderwerpen:
In belang van Vlaanderen en de provincie Zeeland hebben beide regeringen eveneens een akkoord bereikt over:
– Het opstellen van een verdrag om de samenwerking rond het estuarium te intensiveren;
– Het nemen van een pakket maatregelen rond het nautisch beheer van de Westerschelde, de ontkoppeling van de loodsgelden, de samenwerking tussen de loodsdiensten;
– Het doorgaan met verbetering van de veiligheid van de scheepvaart, het consolideren van de externe veiligheidssituatie en het zorgen voor afdoende rampenbestrijding;
– Het verrichten van een eerste verkenning naar mogelijke problemen met de nautische toegang tot het kanaal Gent-Terneuzen;
– Tenslotte heeft de Nederlandse regering met de provincies Zeeland en Noord-Brabant afspraken gemaakt de wegverbindingen met Vlaanderen te verbeteren en de Zeeuwse havens beter te ontsluiten.

Op 11 maart 2005 hebben de Nederlandse ministers Karla Peijs, Cees Veerman, staatssecretaris Melanie Schultz van Haegen en de Vlaamse minister Kris Peeters een Memorandum van Overeenstemming over hun afspraken ondertekend. Daarin zijn de conclusies van de Ontwikkelingsschets bekrachtigd en zijn afspraken gemaakt over de kostenverdeling van de projecten, die in uitvoering zullen worden genomen. Het besluit dat vandaag in de Nederlandse ministerraad is genomen zal op 11 maart 2005 ter goedkeuring aan de Tweede Kamer worden aangeboden.