Rotterdam – De SP heeft op 16 augustus 2007 een reddingsplan gelanceerd om van de OV-Chipkaart alsnog een succes te maken. Volgens Tweede Kamerlid Emile Roemer is de kaart door de huidige aanpak gedoemd te mislukken. “Reizigers zien een dure kaart op zich afkomen waarmee kortingsmogelijkheden verdwijnen en weer een deel van de privacy verloren gaat. En daar staan onvoldoende verbeteringen tegenover.” De SP doet 10 voorstellen om voor een goede introductie en verbeterde werking van de chipkaart.

Roemer: “Het is goed dat je met de OV-Chipkaart met de trein bus, tram en metro kunt reizen, dat je een beter inzicht krijgt in de reiskosten en dat zwartrijders beter geweerd kunnen worden. Ook kunnen vervoerbedrijven beter het reisgedrag van de klanten bijhouden, waarop de dienstregeling aangepast kan worden. Maar door de huidige aanpak, met een slechte introductie en nadelige gevolgen voor incidentele reizigers en de privacy, kan het een regelrechte flop worden. Als je bij elk vervoersbedrijf een andere chipkaart krijgt, het reisgemak afneemt, de tarieven stijgen en vervoerbedrijven de kaart gebruiken om te bezuinigen, zullen reizigers massaal het OV de rug toe keren.”

Volgens het reddingsplan van de SP zou er vanaf de eerste dag 1 chipkaart moeten komen die bij alle vervoersbedrijven bruikbaar is. Ook moet voor elke Nederlander de eerste OV-Chipkaart gratis verstrekt worden. In het huidige plan zou die voor 7,50 euro aangeschaft moeten worden. Voor mensen die geen persoonsgebonden kaart willen, moeten kortingsmogelijkheden blijven bestaan. Die zouden gaan vervallen voor 65-plussers en kinderen. Voor mensen met een persoonsgebonden kaart moet de privacy gewaarborgd worden. Er is nu onduidelijkheid over het gebruik van de reisgegevens van de klanten. Ook zouden reizigers volgens het SP-plan moeten gaan betalen voor de hemelsbreed gereisde afstand, in plaats van de trajectkilometers. Als een vervoersbedrijf een omweg maakt, moet de reis voor de klant niet duurder worden.

10 punten Reddingsplan OV-Chipkaart:

GOEDE INTRODUCTIE OV-CHIPKAART

Gratis eerste OV-Chipkaart

Op dit moment wordt er een kaartbijdrage gevraagd voor de OV-Chipkaart, volgens ons moet de eerste OV-Chipkaart gratis verstrekt worden, hetzelfde geldt voor de reguliere vervanging (dus niet in geval van verlies, beschadiging of diefstal). Voor het succes van de OV-chipkaart is het belangrijk dat er niet nog een extra hindernis wordt opgeworpen in de vorm van een kaartbijdrage. De reiziger dient baat te hebben bij de politieke beslissing deze kaart in te voeren en dus niet gelijk geconfronteerd te worden met de rekening. Bovendien is het bevorderlijk voor het gebruik van het openbaar vervoer dat iedere Nederlander gelijk een OV-Chipkaart in de portemonnee heeft.

Eén kaart voor het hele OV

Op dit moment geven verschillende vervoerders verschillende kaarten uit. Dit is niet alleen verwarrend maar het is op dit moment zelfs mogelijk dat er met twee kaarten tegelijk wordt ingecheckt. Uiteindelijk moeten alle ‘reisproducten’ op één kaart gezet kunnen worden. Het is in het begin ook nog niet mogelijk om een jaarabonnement van de NS (Voordeelurenkaart, jaartrajectkaart etc.) op een andere OV-chipkaart te zetten. Dit zou wel zo snel mogelijk in orde moeten zijn. Ook het gebruik van de OV-Chipkaart voor de OV-Fiets en het betalen van de taxi zou zo snel mogelijk geregeld moeten worden.

Bevriezen van de tarieven

De tarieven mogen niet stijgen door de invoering van de OV-chipkaart. Op die manier zullen reizigers minder wantrouwend tegenover de kaart staan. Door het verdwijnen van de zones zullen enkele reizigers al duurder uit zijn (en anderen goedkoper). Als daarnaast er ook nog een tariefsverhoging is, zal het draagvlak voor de OV-Chipkaart en daarmee het openbaar vervoer afnemen.

Succesvolle voorlichtingscampagne

De acceptatieplicht voor de strippenkaart vervalt 1 januari 2009, terwijl verwacht wordt dat men tot half 2009 nodig heeft om iedereen goed te informeren, ook het systeem zelf kent op dit moment nog veel problemen. Daarom willen wij de definitieve invoering van de OV-chipkaart pas als het systeem in orde is en de voorlichtingscampagne is geslaagd. Omdat aan verkeerd gebruik van de OV-chipkaart financiële gevolgen kunnen zitten (als je bijvoorbeeld vergeet uit te checken) is het extra van belang dat mensen goed weten hoe de OV-chipkaart werkt.

GEEN VERSLECHTERINGEN VOOR DE REIZIGER

Gratis opladen van de OV-Chipkaart

Op dit moment hoef je geen transactiekosten te betalen voor het met pin betalen van je treinkaartje (wat ook logisch is omdat je vaak geen andere keuze hebt dan het kopen van een treinkaartje bij de automaat). Voor het opladen van je OV-Chipkaart kunnen straks wel transactiekosten berekend worden. Dit is een verslechtering ten opzichte van de huidige situatie. Voor het opladen van de OV-Chipkaart mogen geen pin- of transactiekosten in rekening gebracht worden. Ook niet bij kleine bedragen.

Ook kortingen voor incidentele reizigers

Het is straks niet mogelijk om met korting te reizen op een anonieme OV-Chipkaart wanneer het voordeel gebonden is aan de persoonlijke situatie (bijvoorbeeld leeftijd). Dit maakt het reizen voor mensen zonder persoonlijke OV-Chipkaart onterecht fors duurder. Daarom zou voordeel, zoals leeftijdskorting (65+, kinderen) voor iedereen moeten kunnen gelden, dus ook voor toeristen of mensen die geen persoonlijke OV-Chipkaart hebben.

De privacy van de reiziger moet gewaarborgd blijven

Nu kun je een kaartje kopen, contant betalen en niemand die weet welke trein of bus je genomen hebt en waarheen. Met de komst van de OV-Chipkaart moeten je reisgegevens een tijd bewaard worden om de afboeking te controleren, om achteraf de goedkoopste tarieven te kunnen berekenen of om geld terug te kunnen vorderen na vertraging. Vanwege de privacy van de reizigers zouden deze gegevens vernietigd moeten worden nadat de termijn voor het terugkrijgen geld is verstreken en de definitieve afrekening plaats heeft gevonden. Bovendien mag niet iedereen zomaar inzage hebben in de gepersonaliseerde gegevens. Alleen na een verzoek van de klant mag dit door een geautoriseerd medewerker worden bekeken. Voor het in kaart brengen van de reizigersstromen mogen alleen geanonimiseerde gegevens gebruikt worden. Voor marketingdoeleinden mogen de klantgegevens pas gebruikt worden indien de klant hier bewust actief voor gekozen heeft.

AANTREKKELIJKER OPENBAAR VERVOER

Betalen voor hemelsbrede afstanden

Nu wordt de prijs gebaseerd op het aantal gereisde kilometers. Daar zitten grote nadelen aan, daarom moet de prijs gebaseerd zijn op de hemelsbreed gereisde afstand, en niet op het aantal gereisde kilometers. Zo ben je als reiziger voor de prijs van je kaartje niet afhankelijk van de routekeuze die de vervoerder heeft gemaakt. Het langer moeten reizen omdat een verbinding met een omweg gemaakt wordt, is al straf genoeg. Je zou daar niet ook nog eens extra voor moeten betalen. Daarnaast voorkom je zo dat het aantrekkelijker is voor een vervoersmaatschappij om veel omwegen te rijden.

Achteraf het goedkoopste tarief berekenen

Er moet bij de afrekening rekening gehouden worden met bijvoorbeeld voordeeluren, daltarief etc. Dus wanneer je om vijf voor negen in de trein stapt zou automatisch vanaf negen uur het kortingstarief moeten gelden. Bovendien zouden de mensen die veel met het openbaar vervoer reizen achteraf automatisch een trajectkaart of OV/NS-jaarkaart doorberekend moeten krijgen, indien dit voor hen voordeliger is dan alle afzonderlijke ritjes te betalen.

Kosteloos terugkrijgen van reissaldo

Op dit moment wordt er €2,50 administratiekosten berekend wanneer je het opgeladen saldo teruggestort wilt krijgen. Wanneer het bedrag lager is dan €5,- is het helemaal niet mogelijk dit terug te krijgen. Wanneer de OV-Chipkaart wordt ingeleverd (bijvoorbeeld bij ziekte of overlijden) moet het saldo kosteloos teruggestort worden. Er is in dit geval al een financiële prikkel om dit niet zomaar te doen, want je krijgt je vervangende OV-Chipkaart niet gratis.

Indien de vervoerbedrijven, de kaartverstrekker en overheden deze voorwaarden overnemen, is de SP er van overtuigd dat de OV-Chipkaart een groot succes zal worden. De ambitie van onze regering is om jaarlijks 5% reizigersgroei in het openbaar vervoer te krijgen. Daarvoor zal een goede introductie van de OV-Chipkaart noodzakelijk zijn. De regering zal dan ook de regie moeten grijpen om deze introductie reizigersvriendelijk te laten gebeuren en haar eigen doelstelling te kunnen halen. We vragen van de regering dan ook om onze voorwaarden over te nemen en er zorg voor te dragen dat de OV-Chipkaart reizigersvriendelijk wordt.