Brancheorganisatie Bouwend Nederland roept het kabinet op om vrijkomende stikstofruimte te reserveren voor de bouw en infra. Het kabinet wil piekbelasters uitkopen om stikstofruimte te winnen, maar volgens Bouwend Nederland is het onvoldoende duidelijk wie de vrijkomende ruimte ontvangt. Koninklijke NLingenieurs ziet de uitkoop van piekbelasters überhaupt niet als langetermijnoplossing. “Mogelijk kunnen bouwprojecten hiermee op korte termijn weer doorgang vinden, maar het effect op de depositie zélf is daarmee nog niet opgelost.”

Europese klimaatdoelstellingen vragen verandering van elke sector. Het kabinet wil CO2-uitstoot in Nederland tegen 2030 met 60 procent verminderen ten opzichte van 1990. Op weg daarnaartoe krijgen bouwers nieuwe verplichtingen. Een recent voorbeeld is de stikstofuitspraak van november 2022. De Raad van Staate oordeelde dat vergunningen voor bouwprojecten pas verleend mogen worden wanneer het duidelijk is hoeveel stikstof er tijdens een bouwproject wordt uitgestoten. De eerdere bouwvrijstelling verviel.

Bouwend Nederland waarschuwde na de uitspraak voor vergaande gevolgen, waaronder lange vertragingen in de bouw. “De huizenzoeker, de energietransitie, het klimaat en de mobiliteit zijn de klos”, schreef de brancheorganisatie op haar website. Om vertragingen te voorkomen riep Bouwend Nederland het kabinet op om piekbelasters zo snel mogelijk uit te kopen. Zij slokken de stikstofruimte op die nodig is voor bouwprojecten, vindt de brancheorganisatie.

Het kabinet maakte op 10 februari een plan bekend voor de aanpak van piekbelasters. Stikstofruimte voor bouwbedrijven kwam een stap dichterbij. Bouwend Nederland is blij met de ontwikkeling, maar plaatst vraagtekens bij de inzet van vrijkomende ruimte. “De route naar minder uitstoot tekent zich nu af. Dat is een goede zaak”, schrijft voorzitter Maxime Verhagen in een verklaring op de website. “Het is echter van groot belang dat in de stikstofruimte die vrij zal komen een goede verdeling gemaakt wordt tussen natuur, PAS-melders, economische ontwikkelingen en uiteraard de bouw en infra.”

Stikstofruimte voor bouw en infra

De bracheorganisatie vraagt om duidelijkheid. “De versnellingsmaatregelen die het kabinet nu presenteert zijn immers ook een antwoord op de gevolgen van de stikstofuitspraak van afgelopen november”, zegt een woordvoerder. “Die had tot gevolg dat de bouwvrijstelling sneuvelde. Hierdoor vertraagt de bouw en infra, en wordt bouwen nodeloos duurder. Huizenzoekers staan langer in de kou en ook de wegen die nodig zijn om naar die gewenste nieuwe huizen te komen kunnen niet aangelegd worden.”

Ligt het aan Verhagen, dan is dit het moment om afspraken te maken over de verdeling van vrijkomende stiktofruimte. “Reserveer een deel voor de bouw en infra zodat wij als sector als de wiedeweerga voor Nederland aan de slag kunnen”, aldus de voorzitter. “Het zou cynisch zijn als de eerste maatregelen van het kabinet, ten aanzien van het het wegvallen van de bouwvrijstelling, niet zouden leiden tot extra ruimte voor woningbouw.”

Geen langetermijnoplossing

Ook Koninklijke NLingenieurs is bezorgd over de gevolgen van de stikstofuitspraak. In een afzonderlijke verklaring plaatst de belangenbehartiger vraagtekens bij het langetermijneffect van de uitkoop van piekbelasters. “Wij denken dat het een oplossing is om piekbelasters uit te kopen en de stikstofruimte deels opnieuw te verdelen. Mogelijk kunnen bouwprojecten hiermee op korte termijn weer doorgang vinden, maar het effect op de depositie zélf is daarmee nog niet opgelost”, schrijft een woordvoerder in een bericht op de website.

“Het is slechts een reactie op een administratief vraagstuk en gaat voorbij aan de langetermijneffecten. Voor de lange termijn moet de depositie simpelweg fors omlaag. Ongeveer 45 percent van de stikstofuitstoot in Nederland komt uit de landbouw, met name de veehouderij, blijkt uit cijfers van het RIVM. De bouwsector is verantwoordelijk voor 0,6 procent van de totale stikstofuitstoot in Nederland. Dit aandeel van de bouw beperkt zich tot de uitstoot tijdens het bouwproces, door bijvoorbeeld gebruik van materieel.”

“Een duurzame toekomst voor de bouw gaat niet alleen over de uitstoot tijdens de uitvoering, maar over de langetermijneffecten van een ingreep in het fysieke domein. Inzicht in de impact van een bouwopgave op natuur, milieu en gezondheid, vraagt om een integrale benadering van de opgave die alleen kan worden verkregen wanneer kennis vanuit de gehele keten en over sectorgrenzen heen wordt ingezet. De ingenieurs- en adviesbranche werkt graag mee aan het écht oplossen van het probleem.”

Stikstofproblematiek is een van de onderwerpen tijdens de Dag van de Infra, een congres van Infrasite en SpoorPro op 23 mei in De Doelen. Navigeer naar deze website voor meer informatie en inschrijvingen.

Lees ook:

• Bouwvrijstelling stikstof van tafel, maar geen algehele bouwstop
• Van Meijel komt met oplossing om stikstofperikelen te tackelen