De infrasector heeft gemengde gevoelens over de nieuwe aanpak van het kabinet voor het reduceren van stikstof, zodat de bouw makkelijker kan doorgaan. Voor de woningbouw is het een uitkomst, maar infrabouwers zijn nog steeds de dupe, stelt Bouwend Nederland. Ook brancheorganisatie Cumela vreest dat de plannen onvoldoende soelaas bieden om grote infraprojecten mogelijk te maken.

Eerder deze week stuurde minister Schouten van Landbouw het wetsvoorstel ‘Stikstofreductie en natuurverbetering’ naar de Tweede Kamer. Dat bevat een heel pakket aan maatregelen om de natuur te versterken en de stikstofuitstoot omlaag te brengen. De kern daarvan is dat er eerst stikstofruimte gewonnen moet worden voordat er weer beperkt uitgegeven kan worden. En elke sector moet een bijdrage leveren. Er wordt tot 2030 bijna 3 miljard euro uitgetrokken voor natuurherstel en -versterking en ongeveer 2 miljard euro voor maatregelen om de stikstofuitstoot van landbouw, verkeer, bouw en industrie te verminderen. De minister wil graag tempo maken en heeft de Kamer daarom gevraagd om het wetsvoorstel nog voor het kerstreces te behandelen.

Gedeeltelijke vrijstelling

Het wetsvoorstel bevat een gedeeltelijke vrijstelling van de natuurvergunningsplicht voor de bouwsector. De vrijstelling geldt voor bouwactiviteiten in de bouw- en sloopfase, waarin emissies tijdelijk en beperkt zijn. Deze vrijstelling maakt vergunningverlening voor de aanleg of bouw van woningen, utiliteit, energieprojecten en activiteiten in de grond-, weg- en waterbouw makkelijker.

Om deze vrijstelling mogelijk te maken reserveert het kabinet in de komende tien jaar 500 miljoen euro voor stikstofreductie in de bouw en 500 miljoen euro voor aanvullende maatregelen binnen of buiten de bouw. Het Rijk maakt afspraken met de bouwsector over deze reductie en bijbehorende maatregelen, gericht op emissiearm materieel. De maatregelen worden onderdeel van de structurele stikstof-aanpak. Om te kunnen bijsturen worden de effecten van de bouwvrijstelling periodiek worden gemonitord.

Onvoldoende stikstofruimte

De bouw wordt door de maatregelen vooral makkelijker gemaakt voor projecten die beperkt bijdragen aan de uitstoot van stikstof. Voor projecten die juist in de gebruiksfase veel stikstofuitstoot veroorzaken, zoals snelwegen, geldt de vrijstelling niet en die blijven dus veel last houden van de beperkende stikstofregels. Daardoor is maar een deel van de bouwsector geholpen met de nieuwe maatregelen, meent voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland.

“Ik ben blij dat de vergunningverlening na anderhalf jaar nu weer op volle kracht kan komen. Het kabinet trekt met name de bouw van woningen weer vlot. Voor de infrasector blijf ik grote zorgen houden. Voor het gebruik van nieuwe infrastructuur is nog steeds onvoldoende stikstofruimte beschikbaar.” Verhagen vindt dat het kabinet moet inzetten op forse reductie van stikstof bij de bron.

Volgens de bouwkoepel wordt er in de aanpak van het kabinet onvoldoende rekening gehouden met de mate waarin sectoren bijdragen aan stikstofuitstoot. Bouwend Nederland vindt dat de inspanningen om stikstofuitstoot te verminderen bij alle veroorzakers even groot moet zijn. En de bouw draagt maar voor een heel bescheiden deel bij aan de stikstofuitstoot.

Conflicten

Beleidsmedewerker Nico Willemsen van Cumela, de brancheorganisatie voor ondernemers in groen, grond en infra, vindt het positief dat de GWW-sector expliciet genoemd wordt in het wetsvoorstel. Ook de plannen om geleidelijk over te stappen op schonere machines noemt hij ambitieus. Tegelijkertijd blijft hij bezorgd over grote infraprojecten, zoals de aanleg van wegen, zo laat hij weten op de eigen website van de koepel.

“Dat zijn de werken die een continue toename van de stikstofbelasting geven tijdens de gebruiksfase. Die zijn niet geholpen met deze gedeeltelijke vrijstelling, maar vergen een vermindering van de stikstofuitstoot elders. Dat kan nog grote conflicten geven met andere sectoren die ook behoefte hebben aan stikstofruimte zoals de landbouw.”