Boete NS voor misbruik machtspositie bij aanbesteding OV Limburg

De NS misbruikte machtspositie bij aanbesteding van Limburgs openbaar vervoer

De NS heeft bij de aanbesteding van het regionaal openbaar vervoer in Limburg misbruik gemaakt van haar economische machtspositie. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) legt de NS daarvoor een boete op van 40.950.000 euro.

Uit interne e-mails en andere documenten maakt de ACM op dat de NS een verlieslatend bod deed om de concurrentie te dwarsbomen. Chris Fonteijn, voorzitter van de ACM: ‘De spoormarkt kan alleen goed functioneren als alle spelers zich aan de spelregels houden. Regionale aanbestedingen van openbaar vervoer zorgden de afgelopen 20 jaar voor meer reizigers en goede dienstverlening. Daar hebben reizigers baat bij. De ACM vindt een forse boete op zijn plaats.’

Over de overtredingen van de NS
De ACM beboet de NS voor twee overtredingen.

• De eerste overtreding is dat de NS voor de aanbesteding van het Limburgs regionaal openbaar vervoer een verlieslatend bod deed: de kosten die de NS zou maken waren hoger dan de opbrengsten die zij met het regionaal vervoer in Limburg naar verwachting zou behalen. Daardoor kregen de andere inschrijvers op de aanbesteding geen eerlijke kans: zij konden het bod van NS niet evenaren of overtreffen zonder zelf verlies te lijden, ook al zouden zij net zo efficiënt zijn als de NS.
• De tweede overtreding is een combinatie van samenhangende acties:
  • de NS gebruikte vertrouwelijke informatie die zij had verkregen van een ex-directeur van Veolia, de partij die het regionale Limburgse spoorvervoer verzorgde op het moment van de aanbesteding. De NS had hem via een schijnconstructie aangetrokken.
  • de NS benadeelde haar concurrenten door traag en onvolledig te reageren op hun verzoeken om toegang tot bepaalde diensten en voorzieningen op stations. De NS is eigenaar van voorzieningen op stations, zoals servicebalies en wachtruimtes voor medewerkers. De NS moet concurrenten toegang geven tot dergelijke diensten.
  • de NS speelde vertrouwelijke informatie over Veolia en Arriva door aan haar eigen dochter Abellio. De NS hield verder bruikbare informatie over reizigersopbrengsten achter voor haar concurrenten, terwijl haar eigen dochter Abellio er wel gebruik van kon maken.

Koste wat het kost voorkomen dat concurrenten zichzelf bewijzen
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu beschouwde de Limburgse aanbesteding als pilot voor eventuele verdere decentralisaties met verschillende vervoerders op één spoor. Daarom wilde de NS koste wat het kost de aanbesteding voor het regionaal openbaar vervoer in Limburg winnen. Daarbij heeft de NS de concurrentie gedwarsboomd. De NS zou het een bedreiging vinden als twee spoorvervoerders in Limburg over hetzelfde traject zouden gaan rijden. In dat geval zou mogelijk aangetoond worden dat treinen van een regionale spoorvervoerder succesvol over hetzelfde spoor kunnen rijden met de NS-treinen van het hoofdrailnet. Dat vergroot de kans dat op den duur ook andere delen van het hoofdrailnet regionaal zullen worden aanbesteed. De provincie Limburg heeft de concessie in eerste instantie aan de NS gegund, maar trok de gunning in toen onregelmatigheden bij de aanbesteding aan het licht kwamen. Vervolgens heeft de provincie Limburg de concessie aan Arriva gegund.

Meer in deze zaak
Op de website van ACM vindt u meer informtie in deze zaak onder meer:
29-06-2017 Achtergrondinformatie: Waarom krijgt de NS een boete van de ACM?
29-06-2017 Besluite: Boete NS voor misbruik machtspositie bij Limburgse aanbesteding