Rijkswaterstaat zal met een nieuwe werkwijze moeten komen voor het aanbesteden van grote projecten, zegt Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat na het mislukken van de aanbesteding voor de renovatie van de Van Brienenoordbrug. Verandering is volgens de minister op komst, zowel voor Rijkswaterstaat als voor de markt.

Op maandag 22 januari maakte Rijkswaterstaat bekend dat de aanbesteding voor de renovatie van de Van Brienenoordbrug van de baan is. Een bouwcombinatie had zich al gemeld voor de opdracht die sinds eind 2022 op de markt stond, maar volgens Rijkswaterstaat waren de prijzen die werden gevraagd voor het dragen van de risico’s te hoog om door te gaan. Volgens Harbers is de situatie het gevolg van meerdere omstandigheden, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Aannemers zijn in de afgelopen jaren meer risico’s gaan mijden door stijgende bouwkosten en personeelstekorten, zegt de minister, terwijl de contractvorm voor de Van Brienenoordbrug juist risico’s met zich meebracht.

Het grote, complexe project met meerdere onderdelen moest door één aannemer uitgevoerd gaan worden tegen een vaste prijs voor het volledige werk. Maar daar zat de markt niet op te wachten, bleek afgelopen jaar al toen een bron uit de aannemerij liet weten dat er slechts één partij meedeed met de aanbesteding. Aanbestedingsexperts waarschuwden dat een gebrek aan inschrijvers kan leiden tot een gebrek aan prijsconcurrentie. Nu is het precies de “te hoge prijs” die wordt genoemd als reden voor het stoppen van de aanbesteding.

Om te zorgen dat er alsnog een betaalbare aannemer gevonden kan worden voor de brugrenovatie, gaat Rijkswaterstaat het contract in stukken hakken en opnieuw aanbesteden. Door de verantwoordelijkheden te spreiden over meerdere opdrachten, hoopt de opdrachtgever meer interesse te wekken en lagere vraagprijzen tegemoet te zien. Dat geldt niet alleen voor de aanbesteding van de Van Brienenoordbrug, zegt Harbers. Ook “andere complexe projecten” zullen in de toekomst opgesplitst worden, schrijft hij in de brief aan de Tweede Kamer. “Dit zodat het risicoprofiel van de projecten die worden aanbesteed acceptabel is voor de markt.”

Contracten in stukken

“De kosten in de bouw zijn de afgelopen jaren gestegen en deze stijgen nog steeds”, zegt de minister in een toelichting. “Het uitvoeren van projecten wordt hierdoor duurder, zeker ook als het gaat om grote infrastructuurprojecten die gepaard gaan met risico’s. Rijkswaterstaat ziet dat aannemers steeds terughoudender zijn in het nemen van risico’s, dan wel dat zij hoge kosten in rekening brengen om deze risico’s af te dekken. Daarnaast maakt de krapte op de huidige arbeidsmarkt dat bedrijven keuzes moeten maken waarop zij hun schaarse capaciteit inzetten. De voorkeur gaat dan uit naar het inschrijven op projecten met een minder hoog risicoprofiel, waardoor de concurrentie op grote complexe projecten vermindert.”

“Rijkswaterstaat is bereid te betalen voor de risico’s die marktpartijen lopen, maar streeft hierbij naar een goede verdeling van de risico’s en een reële prijs om de risico’s af te dekken. Rijkswaterstaat zal in afstemming met de markt moeten komen tot een nieuwe werkwijze. Het vernieuwen van de infrastructuur moet op een efficiënte en maatschappelijk verantwoorde wijze worden uitgevoerd. Alleen zo kan de vernieuwingsopgave betaalbaar blijven. Dit zal voor zowel Rijkswaterstaat als voor de markt leiden tot veranderingen in de huidige projectaanpak. De markt wil graag meedenken over het risicoprofiel van projecten en de mogelijkheden om kosten te reduceren. Los hiervan is duidelijk dat gestegen bouwprijzen een feit zijn en tot hogere kosten leiden. Dit kan effect hebben op de programmering van de vernieuwingsprojecten”, aldus Harbers.

Lees ook:

• ‘Rijkswaterstaat had renovatie Van Brienenoordbrug aantrekkelijker kunnen maken’
• Arcadis wint enkel contract voor werk aan bijna alle stormvloedkeringen