Zeven natuurorganisaties hebben de Nederlandse Staat voor de rechter gedaagd om af te dwingen dat het ‘zeereservaat’ bij de Maasvlakte alsnog gerealiseerd wordt. Volgens hen lapt het kabinet veertien jaar geleden gemaakte afspraken daarover aan de laars.

Het zeereservaat is een stuk Noordzee van 25.000 hectare in de zogenoemde Voordelta, direct ten zuidoosten van de Maasvlakte. Dat kreeg de status van beschermd bodemgebied bij wijze van natuurcompensatie voor de aanleg van Maasvlakte 2. Die was Europees verplicht omdat het nieuwe havengebied in beschermd Natura 2000-gebied is aangelegd.

Het idee was dat de status van 25.000 hectare beschermd bodemgebied zou leiden tot 10% ecologische winst. Zo zou het natuurverlies van de 2500 hectare grote Maasvlakte 2 voor 100% worden gecompenseerd. Volgens Natuurmonumenten is de overheid de belofte ‘dat economie, leefbaarheid en natuur met elkaar in balans zouden zijn niet nagekomen’.

Garnalenvissers

Oorzaak is volgens de natuurorganisaties dat garnalenvissers, die met kleine schepen varen, zijn vrijgesteld van het verbod om de bodem te beroeren. Zij vissen met sleepnetten, waarmee het bodemleven ernstig verstoord wordt. Grote schepen mogen niet in het gebied vissen, maar van verbetering van de natuurkwaliteit is weinig te merken, stellen de zeven natuurclubs.

De aanleg van Maasvlakte 2 was het belangrijkste onderdeel van het Project Mainportontwikkeling Rotterdam, kortweg PMR. De twee andere elementen daarvan waren een betere benutting van het bestaande havengebied en de ontwikkeling van 750 hectare nieuwe natuur- en recreatiegebieden op Midden-IJsselmonde en ten noorden van Rotterdam. De ontwikkeling van het ‘zeereservaat’ staat daar los van, omdat die wettelijk verplicht was.

Geen gehoor

NT meldde eind vorig jaar al dat de natuurorganisaties een ‘handhavingsverzoek’ bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) hadden ingediend om de compensatie eindelijk te regelen. Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) heeft de natuurorganisaties eind februari formeel laten weten daar geen gehoor aan te geven.

Die zeggen daardoor geen andere keus te hebben dan naar de rechter te stappen. Directeur natuurbeheer Teo Wams van Natuurmonumenten noemt de aanleg van Maasvlakte 2 ‘het grootste verlies van natuurlijk habitat in de recente Europese geschiedenis’. Hij wijst erop dat de afspraken over compensatie daarvan tot op Europees niveau zijn vastgelegd.

Onbetrouwbaar

Directeur Alex Ouwehand van de Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland vindt dat het ministerie van LNV zich ‘onbetrouwbaar’ heeft getoond. Volgens hem is er van bodembescherming in het gebied weinig of niets terecht gekomen en heeft het ministerie niet ingegrepen bij de ‘illegale instroom van Nederlandse garnalenvissers onder Belgische vlag en uit de Waddenzee’. De kans dat de natuurbeweging de zaak verliest, schat hij op ‘nul’.