Straatverlichting die meebeweegt met de muziek op het podium. Op afstand bestuurbaar via een app en een DMX-aansluiting voor evenementen. Dit is niet de omschrijving van een concertzaal, maar van het Hengelose stadscentrum. Daar zorgt een samenwerking tussen gemeente en Heijmans voor een lichtplan dat uniek is in Nederland. “Het voelt nu als een warme deken.” [Brand story]

Hoe zorg je ervoor dat het centrum weer aantrekkelijk en levendig wordt? Voor die opgave stond het stadsbestuur van Hengelo, dat vanaf 2017 samen met ondernemers, vastgoedeigenaren en burgers een plan ontwikkelde. Het doel: een vitale binnenstad. En met succes. “De afgelopen jaren is het centrum flink vertimmerd”, vertelt Peter van Marle niet zonder trots. Hij is Kostendeskundige en Adviseur Licht bij de gemeente. “De leegstand wordt aangepakt, winkelstraten opgeknapt, een nieuw stadskantoor gebouwd en de openbare ruimte is leefbaarder en gezelliger.”

Woonkamergevoel creëren

Letterlijke blikvanger is de openbare verlichting in de binnenstad, weet Van Marle. “We wilden een woonkamergevoel creëren in de binnenstad, óók ’s avonds. Volgens het ontwerp van landschapsarchitectenbureau OKRA moest het centrum ook in de avonduren een beleving zijn. Dat lukt alleen als je de richtlijnen voor verlichting loslaat. Want die gaan uit van ongezellig, wit gelijkmatig ‘calamiteitenlicht’. Terwijl wij juist op zoek waren naar een woonkamerinrichting via next level lighting. Met de deskundigen op het gebied van verlichting van Heijmans en LEDlicht Nederland staken we de koppen bij elkaar en maakten we een plan.”

Er werd ook gekeken naar duurzaamheid: de verlichting bestaat uit ledlampen en er is rekening gehouden met de natuur in de stad, aldus Van Marle. “Warmere kleuren als rood en oranje zijn minder slecht voor flora en fauna. En het licht schijnt nu naar beneden, om lichthinder en lichtvervuiling te voorkomen. De armaturen zijn voor zover mogelijk hergebruikt.”

Een deel van de nieuwe verlichting. Artikel gaat verder na de foto.

Bestuurd via een app

In totaal zijn er 400 ‘slimme’ lichtpunten aangebracht in het centrum. “De verlichting is op zes verschillende locaties gekoppeld aan een systeem dat wordt bestuurd via een app of via de DMX-aansluiting. Dat maakt het mogelijk om bijvoorbeeld de lampen in het centrum mee te laten bewegen met optredens op het podium op het Marktplein. Dat valt allemaal onder wat wij verstaan next level lighting.”

Calamiteit? 6000 Kelvin

Het begint met het durven loslaten van de richtlijnen, erkent Van Marle. “Uiteraard hebben we daarvoor ook gesproken met de hulpdiensten, zoals de politie. Zodra er een calamiteit is, kunnen zij de verlichting via de app op 6000 Kelvin zetten. Dat is echt een enorme bak licht. Ook horecaondernemers hebben beschikking over de app. Zij vinden het prachtig om de verlichting op een sfeervolle stand zetten, maar kunnen bij problemen kiezen voor een fellere stand. En voor inwoners en bezoekers voelt het centrum dankzij de prettig verlichte omgeving als een warme deken.”

Artikel gaat verder na de foto.

Veel techniek

Hoewel Van Marle als Adviseur Licht veel weet van verlichting in de openbare ruimte, was de inzet van Heijmans volgens hem onmisbaar. “Heijmans heeft echt de kennis en kunde in huis om dit neer te zetten. Er zit enorm veel techniek achter het lichtplan, met de app en het besturingssysteem.”

“De mensen van Heijmans leerden zelf ook bij, samen met de leveranciers. Zo liggen er op het Marktplein kabels in een stalen ‘urban frame’. Op een gegeven moment bleek er sprake van storing door signaaloverdracht. Heijmans heeft alles uitgezocht en uiteindelijk ontdekt dat een juiste aarding van het ‘urban frame’ essentieel is voor het functioneren van de slimme verlichting. Ook dat hoort bij next level lighting: het oplossen van onbekende problemen die je in de gezamenlijke zoektocht tegenkomt.”

Dit artikel is gesponsord door Heijmans Techniek. Ga voor meer informatie naar www.slimmeinfra.nl/techniek/duurzame-verlichting.