Voorbereiding plaatsing pijlers Zoutdam IJmuiden van start

De ruwbouw van de pijlers van Zoutdam IJmuiden is klaar, meldt Rijkswaterstaat. Een jaar lang heeft aannemer Van Hattum en Blankevoort (VHB) hard gewerkt aan deze enorme onderdelen. Nu is VHB druk bezig met de voorbereidingen voor het plaatsen van de pijlers in het Binnenspuikanaal in april 2024.

Rijkswaterstaat (RWS) bouwt een zoutdam in het Binnenspuikanaal van het sluizencomplex in IJmuiden. Deze zoutdam is een soort (zoutwater)brievenbus. Omdat zoutwater zwaarder is dan zoetwater, zakt het zoute water naar de bodem. Door een opening onderin de zoutdam stroomt het zoute water via het Spui- en Gemaalcomplex terug naar zee. Het zoete water wordt door de zoutdam tegengehouden en blijft in het Noordzeekanaal. Het ontwerp en de bouw van de maatregel Selectieve Onttrekking in IJmuiden werd in 2021 gegund aan Van Hattum en Blankevoort (VHB). In oktober 2022 is de aannemer, na voorbereidende werkzaamheden, gestart met de bouw van de zoutdam.

Robin de Bie was als projectcoördinator bij VHB verantwoordelijk voor de bouw van de pijlers. “De twee pijlers zijn onderdeel van Zoutdam IJmuiden en zijn twee ondersteuningspunten” legt hij uit op de website van RWS. “Het Binnenspuikanaal is enorm breed met een overspanning van 90 meter. Dit is te groot om een zoutdam met alleen wanden in het kanaal te bouwen. Door twee pijlers toe te voegen, ondersteunen we de wanden. Ook kunnen we zo tussen de twee pijlers makkelijk een zakdeur maken, zodat de zoutdam nog doorgang biedt voor onderhoudsschepen.”

Het plaatsen van de pijlers in het Binnenspuikanaal is een hele operatie. Met het 90 m hoge kraanschip Gulliver zet het Belgische bedrijf Scaldis de pijlers in april 2024 op hun plek. Daaraan gaat veel voorbereiding vooraf. De Bie: “Omdat het belangrijk is dat alles technisch klopt, is Scaldis al vanaf de ontwerpfase betrokken. We hebben samen gekeken naar hoe we de pijlers precies gaan hijsen. Ook hebben we de positie van de hijsankers en afmetingen van de hijsframes afgestemd. In een draaiboek met urenplanning nemen we elke stap op. De uitvoeringsploeg van Scaldis wordt tot slot ook goed gebriefd zodat alles volgens plan verloopt.”

De twee pijlers worden geplaatst in twee bouwkuipen in het Binnenspuikanaal. “De bouwkuipen bestaan uit stalen combiwanden”, vertelt De Bie. “Hierin kunnen we de pijlers precies laten afzinken. In de bouwkuipen maken we acht vijzelpalen. Dit zijn stalen palen waar de pijlers straks op komen te staan. De vijzels zorgen ervoor dat we de pijlers omhoog kunnen duwen of juist kunnen laten zakken. Zo kunnen we de pijlers perfect positioneren.”

Plaatsing duurt dag per pijler

De Bie legt tegenover RWS stap voor stap uit hoe de pijlers worden geplaatst. “Tijdens de bouw van de pijlers hebben we ankers in de pijlers gestort. Aan deze ankers verbinden we per pijler twee grote gele hijsframes, waarop Scaldis hun hijsmiddelen aansluit. Zo kan de Gulliver de pijlers een voor een oppakken. Per pijler vaart de Gulliver voorzichtig naar de bouwkuip. De Gulliver zelf zit op dit moment met vier lierendraden, stalen kabels, aan de kant en de bodem vast. Als de pijler goed boven de bouwkuip hangt, laat de Gulliver de pijler langzaam zakken in de bouwkuip. Zodra de eerste pijler volledig op de palen staat en de hijsmiddelen zijn losgemaakt, vaart de Gulliver terug voor de tweede pijler. Per pijler duurt dit proces bijna een dag.”

Gedurende de weken na het plaatsen van de pijlers zet de aannemer puntjes op de i. “Als de pijlers goed staan, vullen we de ruimte tussen de vijzelpalen en de pijlers op met een betonmengsel”, vertelt De Bie. “Als het beton is uitgehard, trekken we de vijzels in zodat de pijler in zijn geheel op de betonlaag staat. Daarna vullen we de pijler af met zand en vullen we het zand in de bouwkuipen verder aan. Tot slot branden we de bouwkuipen onder water af en halen we deze weg.” De wanden van Zoutdam IJmuiden worden in de zomer van 2024 tussen de pijlers en het land gehangen.

Geïnteresseerden kunnen op afstand meekijken naar het plaatsen van de pijlers bij de hoofdkeet van SO-IJ. Vanuit huis is alles te volgen via de livestream. Omdat er zware objecten getild worden, zijn er hijs- en veiligheidszones ingesteld op- en rondom het bouwterrein. Binnen deze zones mogen zich louter bevoegde mensen bewegen.

Lees ook:

• Pijlers zoutdam IJmuiden zijn klaar: 1.000 kuub beton, 28 meter hoog
• Zeesluis IJmuiden officieel geopend door koning