De waterschappen geven jaarlijks een stuk minder uit aan de uitvoering van projecten dan ze begroot hebben. De gemiddelde realisatiegraad van de investeringen blijft al jaren hangen rond de 75 procent. Dat percentage willen de waterschappen nu omhoog brengen, zodat er meer projecten uitgevoerd kunnen worden.

Uit de jaarlijkse bedrijfsvergelijking van de waterschappen blijkt dat al jaren lang maar driekwart van de begrote uitgaven ook echt gedaan wordt in de geplande periode. Bestuurslid Toine Poppelaars noemt een realisatiegraad van 75 procent onbevredigend, ook al zijn er meer publieke organisaties die vergelijkbaar scoren. “Het is onbevredigend voor een sector die permanent op zoek is naar het beter inrichten en uitvoeren van haar taken. De waterschappen willen graag verbeteren. Ook voor het vertrouwen in onze sector en de legitimatie van de waterschapstarieven streven we naar een hogere realisatiegraad.”

Planning en aansturing

Sinds begin dit jaar wisselen de waterschappen kennis en ervaringen uit om de realisatiegraad te verhogen. Hun bevindingen hebben ze gebundeld in een rapport dat deze week uitkwam. Daarin staan onder meer ‘gouden regels’, concrete verbetermaatregelen die een aantal waterschappen al hebben toegepast in de praktijk.

Die maatregelen hebben vaak te maken met de eigen planning en aansturing. Maar er zijn ook factoren waar de waterschappen geen invloed op hebben om hun projecten te versnellen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de afstemming wanneer er meerdere partijen bij de uitvoering van een project zijn betrokken. Ook de complexiteit van projecten kan vertragend werken.

Rivierenland en Brabantse Delta

Het ene waterschap heeft een hogere realisatiegraad van de investeringsuitgaven dan het andere. Zo wist waterschap Rivierenland vorig jaar uit te komen op 93 procent. Die hoge score is volgens het waterschap vooral te danken aan de aandacht die er voor is. Zo is er in de centrale hal een infographic te zien die een actueel beeld geeft van de realisatiegraad. Tussen 2019 en 2024 heeft het waterschap jaarlijks gemiddeld een opgave van 192 miljoen euro aan projecten.

Waterschap Brabantse Delta zat vorig jaar zelfs boven de 100 procent. Het waterschap hanteert een strakke bijsturing van projecten door geregeld projectpeilingen te houden: gesprekken waarin gekeken wordt naar de voortgang wat betreft planning en budget. Ook wordt gebruik gemaakt van een projectendashboard. Dreigen de uitgaven achter te blijven, dan komt dat tijdig in beeld zodat er ingegrepen kan worden.