Het aantal laadpalen in Nederland stijgt snel. Niet zo gek, aangezien we verwachten dat er in 2030 zo’n 1,9 miljoen elektrische auto’s in ons land rondrijden. Op dit moment staan er ongeveer 500.000 laadpalen verspreid over het land. In 2030 zouden dit er ongeveer 1,7 miljoen moeten zijn. Een flinke toename in korte tijd. Wat zijn de gevolgen hiervan?

1. Een overbelast stroomnet

Het huidige stroomnet heeft niet genoeg capaciteit om het stijgende aantal laadpalen te faciliteren. Capaciteitsproblemen op het stroomnet hebben twee verschillende oorzaken:

• Iedereen heeft op hetzelfde moment stroom nodig, waardoor de vraag groter is dan het net aankan.
• Er wordt op één moment juist te veel stroom teruggeleverd door zonne- en windenergie.

Volgens energieminister Rob Jetten kunnen we al in 2026 al aan onze capaciteitsgrens zitten als het stroomnet niet wordt uitgebreid. Als oplossing hiervoor wordt vanaf 2025 door het kabinet jaarlijks zo’n 8 miljard euro geïnvesteerd in een versnelde uitbreiding hiervan.

Ook ‘congestiemanagement’, het slimmer organiseren van energieverbruik, zou moeten helpen met het voorkomen van overspanning. Bijvoorbeeld door bedrijven te stimuleren minder stroom te verbruiken tijdens de piekuren.

Salderingsregeling voor zonnepanelen

Een van de oorzaken van de overbelasting van het stroomnet is de toename van zonnepanelen. Deze leveren op een zonnige dag (te) veel zonne-energie terug naar het stroomnet.

Een mogelijke oplossing hiervoor is het afbouwen van de salderingsregeling voor kleinverbruikers, waarmee zonnepaneeleigenaren worden gestimuleerd om zo veel mogelijk van hun zelf opgewekte stroom te verbruiken. Dit kunnen zij bijvoorbeeld doen door elektrische apparaten zo veel mogelijk te gebruiken op momenten dat zij zelf stroom opwekken of door een thuisbatterij aan te schaffen.

De Eerste Kamer heeft echter tegen de afbouw van de salderingsrekening gestemd, waardoor deze dus zal blijven bestaan. Sommige energieleveranciers spelen hierop in door terugleverkosten in rekening te brengen bij zonnepaneeleigenaren. Niet elke energieleverancier doet dit. Je kunt alle leveranciers van energie vergelijken om te zien welke dit wel of juist niet doet.

2. Herinrichting van openbare ruimtes

Voor al die nieuwe laadpalen moet natuurlijk wel ruimte gemaakt worden. Vooral in drukke steden is dit een uitdaging: de volgebouwde straten laten weinig ruimte over voor nieuwe laadstations. Ook parkeerplaatsen hebben meer plekken nodig waar je elektrische auto’s kan opladen.

Om nieuwe laadpalen aan te leggen is niet alleen ruimte nodig, maar zijn ook infrastructuurvoorzieningen zoals elektriciteitskabels, transformatoren en distributiepunten cruciaal. De snelle toename van laadpalen kan dus zorgen voor een hoop verbouwingen en herinrichting in en rond de steden, waardoor veel drukke straten en openbare ruimtes tijdelijk afgesloten zijn.

3. Twijfel over klimaatwinst

Het achterliggende idee voor de toename van elektrische auto’s en laadpalen is klimaatwinst. Met al het nieuws over een veranderend klimaat, willen we ervoor zorgen dat we onze omgeving minder belasten met vervuilende stoffen zoals CO2. Het is echter nog maar de vraag of zo’n grote toename aan elektrische auto’s en laadpalen wel echt zo groen is als het lijkt.

Ervoor zorgen dat alle stroom die geleverd wordt voor de laadpalen ook echt groen is, is een uitdaging. Momenteel krijg je bij veel publieke laadpalen namelijk grijze stroom, of een mengsel van groene en grijze stroom. Voor het opwekken van grijze stroom worden fossiele brandstoffen gebruikt: niet heel klimaatvriendelijk dus.

Ook de productie van elektrische auto’s is vervuilend: de hoeveelheid CO2 die hierbij vrijkomt is hoger dan bij een ‘normale’ benzineauto, wat vooral komt door het batterijpakket. De grote toename van elektrische auto’s en laadpalen heeft dus niet alleen een positieve invloed op het milieu: er zit ook een keerzijde aan.

4. Klimaatdoelen lopen gevaar

Als het de overheid niet lukt om de infrastructuur van het stroomnetwerk voldoende uit te breiden voor 2030, lopen de afgesproken klimaatdoelen gevaar. In 2050 zouden alle auto’s in Nederland uitstootvrij moeten zijn. Echter, het is lastig om dit aantrekkelijk te maken: een elektrische auto is niet goedkoop, zelfs niet met subsidie vanuit de overheid.

Ook zien veel mensen het niet zitten om afhankelijk te zijn van laadpunten, zeker aangezien ze op veel plekken momenteel nog schaars zijn. Als gevolg wordt het dus lastig om deze doelen te behalen, behalve als er voor 2050 een aantal grote aanpassingen gemaakt wordt aan de infrastructuur en het stroomnetwerk.

Nederland voldoet momenteel aan stijgende vraag

Naast alle twijfels is er ook goed nieuws: momenteel voldoet Nederland aan de stijgende vraag voor laadpunten. Er moet namelijk een (deels) publiek laadpunt zijn voor elke 10 elektrische auto’s.

Op dit moment hebben we een laadpunt per 7 elektrische auto’s: het gaat tot dusver goed. Met de juiste aanpassingen en een versnelde uitbreiding van het energienet kunnen we over zo’n 15 jaar dus allemaal elektrisch rijden mét voldoende laadpalen.