Klein diameter rioolbuizen soms minder sterk dan verwacht

Producenten van rioleringsmaterialen zijn permanent op zoek naar verbetering van hun producten. In de jacht naar innovaties staan kenwoorden als ‘lichter’, ‘sterker’ en ‘duurzamer’ voorop. Gebruikers van hun producten kunnen echter voor onaangename verrassingen komen te staan als buizen opeens veel minder sterk blijken dan wordt aangenomen.

Het gaat vooral om buizen met een kleiner diameter (300 – 700 mm). Vaak wordt ter versterking tegen druk en trekbelasting staalvezel gebruikt. Dat lijkt een goede keuze: de bijgemengde staalvezels maken de buizen onmiskenbaar beter bestand tegen belastingen door o.a. verkeer, bodemwerking etc. dan niet gewapende buizen. Een tweede voordeel van staalvezels is dat de productie van de buizen slechts weinig aangepast hoeft te worden: een bijmenginstallatie is meestal voldoende.

Meer staalvezel

Om in kleinere diameter buizen voldoende weerstand tegen rekbare scheurvorming te krijgen moet veel meer staalvezel (> 80kg/m³) worden bijgemengd dan bij grotere buizen gebruikelijk is. Soms bijna twee maal zo veel als bij grotere diameters. Zo’n hoog staalvezel percentages is bij gegoten buizen haalbaar, maar bij machinebuizen met aardvochtig beton is het productietechnisch onmogelijk. Het gevolg is dat er in de praktijk bij kleinere diameter buizen slechts eenderde staalvezel, van wat wenselijk is, wordt bijgemengd. Opmerkelijk genoeg bieden de gangbare DIN EN 1916 normen hier geen uitsluitsel: het criterium voor rekbare scheurvorming staat niet vermeld.

Bezwijken

Het gevolg is dat er op de Nederlandse markt kleinere diameter gewapende buizen verwerkt worden die nauwelijks beter bestand zijn tegen druk- en rekbelasting dan ongewapende buizen. Ze houden bij (over)belasting weliswaar langer stand, maar bij breuk of scheuring begeeft de buis het in één keer volledig. Deze volledige bezwijking heeft grote gevolgen voor de eindgebruikers, zoals gemeenten of waterschappen. Zij moeten de volledig bezweken buizen in het stelsel per direct vervangen om ernstige overlast door acute verstoppingen te voorkomen.

Geen blokkering

Een alternatief voor deze schijnbaar sterkere buizen is de beproefde stalen korfwapening. Een robot buigt en last op maat een stalen korf die, ongeacht de productiemethode of het soort beton, in de buis wordt meegegoten. Deze klassieke wapening maakt de productie iets complexer en de wanden zijn iets dikker, maar de buizen zijn bijna ongevoelig voor rek- en drukbelasting. Mocht de buis toch extreem worden (over)belast, dan heeft de korfwapening een extra voordeel. De buis scheurt weliswaar, maar blokkeert niet direct de volledige doorvoer van de afwatering. De korfwapening houdt de dragende functie van de buis meestal nog goed intact. Uiteraard moet dit onderdeel ooit vervangen worden, maar dit kan misschien worden gecombineerd met later ingeplande werkzaamheden.

Tests

Om duidelijkheid te krijgen heeft LBN in eigen beheer de diverse soorten buizen aan laboratoriumtests onderworpen. LBN komt op basis van de resultaten tot de conclusie dat zij vasthoudt aan het huidige assortiment van korf-gewapende buizen, omdat deze een aanzienlijk betere levensduurverwachting hebben. Het bedrijf uit Drachten is en blijft hiermee de enige leverancier van deze extra kwaliteitsbuizen vanaf 300 mm diameter in de Benelux.