Het kabinet wil de kwaliteit en het gebruik van het openbaar vervoer vergroten, vooral in de Randstad. De verbetering van het openbaar vervoer moet bijdragen aan een betere bereikbaarheid en leefbaarheid van de economische kerngebieden. Wat kan het kabinet doen om dit te bereiken? Deze studie neemt drie verschillende beleidsinstrumenten onder de loep: verbetering openbaar vervoer, ruimtelijk beleid en flankerend beleid. Welke effecten geven die beleidsinstrumenten als het gaat om het verkorten van reistijden, afname van emissies en geluidshinder en verbeteren van de verkeersveiligheid? En versterken die beleidsinstrumenten elkaar in hun effect?

Verbetering openbaar vervoer
Meer en beter openbaar vervoer leidt tot een verbetering van de bereikbaarheid en tot meer gebruik van het openbaar vervoer. Maar omdat het vooral gaat om extra mobiliteit van reizigers die al gebruikmaken van het openbaar vervoer en slechts een beperkt aantal automobilisten overstapt op het openbaar vervoer, zijn de positieve effecten op het gebied van verkeersdrukte, milieu of verkeersveiligheid gering.

Ruimtelijk beleid
Door wonen en werken ruimtelijk te concentreren, verbetert de bereikbaarheid en leefbaarheid, vooral door de korte reisafstanden. Het effect van geconcentreerde verstedelijking op de mobiliteit is beperkt, omdat nieuwbouw maar een klein deel uitmaakt van de totale woningvoorraad. De ruimte om te bouwen op gunstige plekken is begrensd.

Prijsbeleid
Flankerend beleid (openbaarvervoertarieven, kilometerbeprijzing en parkeertarieven) kan het mobiliteitsgedrag wel sterk beïnvloeden. Lagere tarieven voor het openbaar vervoer leiden tot meer gebruik ervan. Kilometerbeprijzing leidt tot een duidelijke afname van het autogebruik, vooral van het hoofdwegennet. Hogere parkeertarieven leiden vooral tot een afname van het autogebruik in de stad.

Combinatie
Worden de drie beleidsinstrumenten gecombineerd, dan is het effect op de mobiliteit niet groter of kleiner dan op basis van de effecten afzonderlijk kan worden verwacht. De samenhang tussen de beleidsinstrumenten ligt in het vergroten van de realiseringsmogelijkheden. Het flankerend beleid leidt tot extra gebruik van het openbaar vervoer. Het ruimtelijk beleid kan sturen op welke relaties die reizigersstromen groeien. Op deze drukke verbindingen kan vervolgens het ov-aanbod worden uitgebreid, wat de kwaliteit en het gebruik ervan verder versterkt.

Meer informatie
Via de website van het Planbureau voor de Leefomgeving kunt u het rapport downloaden en/of bestellen
Auteurs: H. Hilbers, P. van Coevering, A. van Hoorn
Datum: 17 juli 2009
Aantal pagina’s: 74
Taal: Nederlands
Jaar: 2009
ISBN: 978-90-78645-24-5