De bouw was in 2022 opnieuw de sector met de meeste dodelijke arbeidsongevallen. In de branche kwamen vorig jaar tien mensen om het leven, zegt de Arbeidsinspectie in een jaarverslag dat op maandag werd gepubliceerd. Ondanks nieuwe regels en initiatieven voor bouwveiligheid laten de cijfers weinig verbetering zien in de sector. 

In totaal overleden er in alle sectoren 51 mensen door een arbeidsongeval. In de bouw, waar de Arbeidsinspectie ook infra onder verstaat, vielen de meeste doden (10), gevolgd door de industrie (8), en vervoer en opslag (8). Ernstige arbeidsongevallen zonder dodelijke gevolgen kwamen tevens vaak voor in de bouw (124 slachtoffers per 100.000 banen). Dat getal was alleen hoger in de afvalbeheerbranche (129 slachtoffers per 100.000 banen).

Weinig verbetering

In 2017 kregen opdrachtgevers in de bouw te maken met nieuwe regels voor bouwveiligheid, oftewel bouwprocesbepalingen. Het effect daarvan lijkt minimaal. Sommige opdrachtgevers zijn volgens de Arbeidsinspectie niet op de hoogte van de regels; anderen vinden ze te complex.

Dat gaat vaak ten koste van aannemers onderaan de keten, zegt Ron Maters, projectleider bouw en infra bij de Arbeidsinspecte. “Denk aan de man met de schep, die bijvoorbeeld als zzp’er nagenoeg geen marge meer overhoudt en daardoor onveilig en ongezond werkt.”

Een simpele oplossing heeft de projectleider niet. “We kunnen de bouwprocesbepalingen weer gaan aanscherpen of verbeteren, maar de problematiek is veel breder.” Volgens Maters is het op dit moment te makkelijk voor partijen bovenaan de keten om verantwoordelijkheden af te schuiven naar een lager niveau. “Ik ben dan ook een voorstander van de invoering van ketenaansprakelijkheid”, zegt hij.

Ketenaansprakelijkheid

Ketenaansprakelijkheid is een systeem waarmee de Arbeidsinspectie partijen bovenaan de keten vaker verantwoordelijk kan houden voor overtredingen onderaan de keten. “Dan gaan partijen in de keten veel beter beseffen dat ze een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben.”

Het systeem werd in 2015 uitgeprobeerd, maar daar is weinig van gekomen, zegt de Arbeidsinspectie in het jaarraport. “De noodzaak van ketenaansprakelijkheid was destijds moeilijk aan te tonen omdat het probleem niet duidelijk genoeg was”, aldus de toezichthouder.

Na zeven jaar lijkt die noodzaak echter nog steeds aanwezig. Een systeem van ketenaansprakelijkheid zou partijen bovenaan de keten meer verantwoordelijksgevoel kunnen geven om het hoge aantal bouwongevallen terug te dringen en het welzijn van medewerkers te garanderen.

Lees ook:

• Arbeidsinspectie onderzoekt BAM na dodelijk treinongeluk
• Arbeidsinspectie legt meer dan 70 bouwplaatsen stil