Spoorwegpolitie

De Dienst Spoorwegpolitie is onderdeel van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD).

De Dienst Spoorwegpolitie zorgt onder meer voor de strafrechtelijke handhaving van de voorschriften die gelden voor de spoorwegen en waarvan de overtreding een delict oplevert. Binnen de politieorganisatie wordt een onderscheid gemaakt tussen taken van de Dienst Spoorwegpolitie en die van de regionale korpsen. De eerste is verantwoordelijk voor de opsporing van de meer specifiek aan de spoorwegen verkleefde strafbare feiten. Het regiokorps onderzoekt criminaliteit op het gebied van geweld en vandalisme.

De politie heeft naast de opsporing van strafbare feiten ook ander taken. Zo begeleidt zij voetbalsupporters die per trein reizen, treft zij verkeersmaatregelen en ondersteunt zij de hulpverlening in geval van treinongevallen. In deze gevallen staat de politie onder gezag van de burgemeester ter plaatse.

Relatie met IVW

De IVW (Inspectie Verkeer en Waterstaat) rekent strafrechtelijke handhaving niet tot haar takenpakket. De IVW maakt in geval van treinongevallen werkafspraken over de ruimte die zij nodig heeft voor onderzoeken.

Hoofdkantoor, bereikbaarheid

Het hoofdkantoor van de KLPD is in Driebergen gevestigd, de Dienst Spoorwegpolitie heeft het kantoor in Utrecht.

De Spoorwegpolitie is 24 uur per dag bereikbaar op telefoonnummer 0343 – 53 53 53 of via het alarmnummer 1-1-2. In samenspraak met de regionale politie is de Spoorwegpolitie ook verantwoordelijk voor de politiezorg op zogenaamde megastations.

De geschiedenis van de spoorwegpolitie

PDa Ir.J.Lohmann op 1 mei 1968

Door de toepassing van stoomkracht voor de aandrijving van machines in fabrieken veranderden in de 18e eeuw de maatschappelijke omstandigheden in Europa. Goederen werden in massa gemaakt. De industriëlen kregen daardoor behoefte aan een snel en massaal vervoer van grondstoffen, brandstoffen en produkten. Zij beijverden zich voor de aanleg van spoorlijnen.

De Hollansche IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.IJ.S.M.) werd opgericht. De eerste trein reed op 20 september 1839 tussen Amsterdam en Haarlem. In 1847 werd de spoorlijn doorgetrokken naar Rotterdam.

In 1880 telde Nederland tien spoorwegmaatschappijen die elkaar hevig beconcurreerden. In 1916 was de onderlinge wedijver zo slopend geworden dat een belangengemeenschap werd opgericht tussen de H.S.M. (de IJ was inmiddels uit de naam verdwenen) en de Staats Spoorwegen (S.S.)

De geboorte van de N.V.Nederlandse Spoorwegen was een feit. De Staat der Nederlanden kreeg een meerderheid van de aandelen.

De oorsprong van een Dienst Bedrijfsbeveiliging bij de Spoorwegen voert terug naar 18 mei 1903. De H.IJ.S.M. werd in IJmuiden geplaagd met visdiefstallen en in Amsterdam met diefstallen van bontmantels en sigaren. De eerste rechercheur werd aangesteld. In samenwerking met de leden van de zogenaamde ‘geheime brigade’ van de Amsterdamse politie, werden de belangen van de H.IJ.S.M. gediend.

Gedurende de Eerste Wereldoorlog had de criminaliteit op het spoorwegterrein van de H.IJ.S.M. een zodanige omvang aangenomen, dat de directie van de H.IJ.S.M. aan de amsterdamse politie verzocht om enige rechercheurs beschikbaar te stellen. Toen dit om een aantal redenen niet gecontinueerd kon worden, verzocht de toenmalige hoofdcommissaris van de amsterdamse politie de directie van de H.IJ.S.M. om de oprichting van een eigen opsporingsapparaat.

Op 19 februari 1919 werd besloten tot het aanstellen van zes rechercheurs. Deze datum wordt als de geboortedatum van de uiteindelijke Spoorwegpolitie gezien. In de Tweede Wereldoorlog hebben velen, uit alle geledingen van de maatschappij, uit lijfsbehoud en om aan tewerkstelling in Duitsland te ontkomen, een onderkomen bij de Spoorwegrecherche gevonden.

In de periode 1945 – 1963 bleek, door verandering van inzichten de aanvankelijke basis ‘het bestrijden van transportdiefstallen’ te smal geworden en daarvoor in de plaats kwam het ruimere begrip ‘bedrijfsbeveiliging en bestrijding van de criminaliteit’. Een latere koerscorrectie leidde er toe, dat de ‘handhaving van orde, rust en veiligheid bij NS’ een belangrijkdeel van de aandacht opeiste.

In 1953 kwam Prof.Nagel, hoogleraar in de criminologie te Leiden, na een studie opdracht van NS al tot de conclusie, dat "De politiezorg op de spoorwegen het beste was gediend door een goed in het bedrijf geïntegreerd bedrijfspolitiekorps, met de mogelijkheden van een regulier politiekorps. In 1970 werd het beeld, zoals Prof.Nagel voor ogen heeft gehad, zichtbaar. Het Korps trad uit de anonimiteit van de ‘spoorwegrecherche’" en trad in uniform als ‘Spoorwegpolitie’ de openbaarheid binnen.

De organisatievorm leek op die van een regulier politiekorps en het karakter op de van het (inmiddels toenmalige) Korps Rijkspolitie. De executieve medewerkers werden allen beëdigd als zijnde ‘Onbezoldigd ambtenaar van het Korps Rijkspolitie’ (O.A.K.R). In de jaren ’90, na de reorganisatie van de N.V. Nederlandse Spoorwegen en de Nederlandse politie is de Spoorwegpolitie ingedeeld bij het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD).

Externe link

Spoorwegpolitie | Infrasite

Spoorwegpolitie

De Dienst Spoorwegpolitie is onderdeel van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD).

De Dienst Spoorwegpolitie zorgt onder meer voor de strafrechtelijke handhaving van de voorschriften die gelden voor de spoorwegen en waarvan de overtreding een delict oplevert. Binnen de politieorganisatie wordt een onderscheid gemaakt tussen taken van de Dienst Spoorwegpolitie en die van de regionale korpsen. De eerste is verantwoordelijk voor de opsporing van de meer specifiek aan de spoorwegen verkleefde strafbare feiten. Het regiokorps onderzoekt criminaliteit op het gebied van geweld en vandalisme.

De politie heeft naast de opsporing van strafbare feiten ook ander taken. Zo begeleidt zij voetbalsupporters die per trein reizen, treft zij verkeersmaatregelen en ondersteunt zij de hulpverlening in geval van treinongevallen. In deze gevallen staat de politie onder gezag van de burgemeester ter plaatse.

Relatie met IVW

De IVW (Inspectie Verkeer en Waterstaat) rekent strafrechtelijke handhaving niet tot haar takenpakket. De IVW maakt in geval van treinongevallen werkafspraken over de ruimte die zij nodig heeft voor onderzoeken.

Hoofdkantoor, bereikbaarheid

Het hoofdkantoor van de KLPD is in Driebergen gevestigd, de Dienst Spoorwegpolitie heeft het kantoor in Utrecht.

De Spoorwegpolitie is 24 uur per dag bereikbaar op telefoonnummer 0343 – 53 53 53 of via het alarmnummer 1-1-2. In samenspraak met de regionale politie is de Spoorwegpolitie ook verantwoordelijk voor de politiezorg op zogenaamde megastations.

De geschiedenis van de spoorwegpolitie

PDa Ir.J.Lohmann op 1 mei 1968

Door de toepassing van stoomkracht voor de aandrijving van machines in fabrieken veranderden in de 18e eeuw de maatschappelijke omstandigheden in Europa. Goederen werden in massa gemaakt. De industriëlen kregen daardoor behoefte aan een snel en massaal vervoer van grondstoffen, brandstoffen en produkten. Zij beijverden zich voor de aanleg van spoorlijnen.

De Hollansche IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.IJ.S.M.) werd opgericht. De eerste trein reed op 20 september 1839 tussen Amsterdam en Haarlem. In 1847 werd de spoorlijn doorgetrokken naar Rotterdam.

In 1880 telde Nederland tien spoorwegmaatschappijen die elkaar hevig beconcurreerden. In 1916 was de onderlinge wedijver zo slopend geworden dat een belangengemeenschap werd opgericht tussen de H.S.M. (de IJ was inmiddels uit de naam verdwenen) en de Staats Spoorwegen (S.S.)

De geboorte van de N.V.Nederlandse Spoorwegen was een feit. De Staat der Nederlanden kreeg een meerderheid van de aandelen.

De oorsprong van een Dienst Bedrijfsbeveiliging bij de Spoorwegen voert terug naar 18 mei 1903. De H.IJ.S.M. werd in IJmuiden geplaagd met visdiefstallen en in Amsterdam met diefstallen van bontmantels en sigaren. De eerste rechercheur werd aangesteld. In samenwerking met de leden van de zogenaamde ‘geheime brigade’ van de Amsterdamse politie, werden de belangen van de H.IJ.S.M. gediend.

Gedurende de Eerste Wereldoorlog had de criminaliteit op het spoorwegterrein van de H.IJ.S.M. een zodanige omvang aangenomen, dat de directie van de H.IJ.S.M. aan de amsterdamse politie verzocht om enige rechercheurs beschikbaar te stellen. Toen dit om een aantal redenen niet gecontinueerd kon worden, verzocht de toenmalige hoofdcommissaris van de amsterdamse politie de directie van de H.IJ.S.M. om de oprichting van een eigen opsporingsapparaat.

Op 19 februari 1919 werd besloten tot het aanstellen van zes rechercheurs. Deze datum wordt als de geboortedatum van de uiteindelijke Spoorwegpolitie gezien. In de Tweede Wereldoorlog hebben velen, uit alle geledingen van de maatschappij, uit lijfsbehoud en om aan tewerkstelling in Duitsland te ontkomen, een onderkomen bij de Spoorwegrecherche gevonden.

In de periode 1945 – 1963 bleek, door verandering van inzichten de aanvankelijke basis ‘het bestrijden van transportdiefstallen’ te smal geworden en daarvoor in de plaats kwam het ruimere begrip ‘bedrijfsbeveiliging en bestrijding van de criminaliteit’. Een latere koerscorrectie leidde er toe, dat de ‘handhaving van orde, rust en veiligheid bij NS’ een belangrijkdeel van de aandacht opeiste.

In 1953 kwam Prof.Nagel, hoogleraar in de criminologie te Leiden, na een studie opdracht van NS al tot de conclusie, dat "De politiezorg op de spoorwegen het beste was gediend door een goed in het bedrijf geïntegreerd bedrijfspolitiekorps, met de mogelijkheden van een regulier politiekorps. In 1970 werd het beeld, zoals Prof.Nagel voor ogen heeft gehad, zichtbaar. Het Korps trad uit de anonimiteit van de ‘spoorwegrecherche’" en trad in uniform als ‘Spoorwegpolitie’ de openbaarheid binnen.

De organisatievorm leek op die van een regulier politiekorps en het karakter op de van het (inmiddels toenmalige) Korps Rijkspolitie. De executieve medewerkers werden allen beëdigd als zijnde ‘Onbezoldigd ambtenaar van het Korps Rijkspolitie’ (O.A.K.R). In de jaren ’90, na de reorganisatie van de N.V. Nederlandse Spoorwegen en de Nederlandse politie is de Spoorwegpolitie ingedeeld bij het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD).

Externe link