Koninklijke Bouwend Nederland vindt het veel te vroeg om de effecten van meer thuiswerken en anders reizen te vertalen in minder investeren in infrastructuur. En MKB Infra stelt dat extra investeren in alle infrastructuur noodzakelijk blijft. De brancheorganisaties reageren daarmee op een rapport waarin het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) juist het heroverwegen van die investeringen voorstelt. Ook de Mobiliteitsalliantie is verre van enthousiast en noemt het “niet de oplossing om ander reisgedrag af te dwingen met slechte infrastructuur.”

Het PBL publiceerde deze week een rapport met als strekking dat de coronapandemie ook op de lange termijn van invloed zal zijn op mobiliteit in Nederland. Daardoor is en blijft het met name op piekmomenten minder druk op wegen en in het openbaar vervoer. En dat biedt ruimte om nog eens goed te kijken naar investeringen in weg en spoor die nu op de planning staan, aldus het PBL.

Bij Koninklijke Bouwend Nederland valt die boodschap niet in goede aarde. De branchevereniging vindt het nu veel te vroeg om definitieve beslissingen te nemen, aangezien de blijvende effecten van bijvoorbeeld meer thuiswerken nog niet in te schatten zijn. Bevolking, vervoer en de economie blijven immers groeien. “Alleen focussen op woon-werkverkeer is door een rietje naar het probleem kijken”, stelt de organisatie. En infrastructuur is er voor de lange termijn, dus op basis van één jaar de doelen voor 2040 aanpassen vindt de organisatie ook geen goed idee.

Hoe gaat thuiswerken uitpakken?

Bouwend Nederland geeft aan dat we in dit land al achterlopen met onderhoud en aanleg van wegen. Er moeten heel veel nieuwbouwwoningen bij en er is infrastructuur nodig om die te ontsluiten, onderstreept de brancheorganisatie. Men wil bovendien graag zien hoe dat thuiswerken uitpakt. Als iedereen dezelfde dagen naar kantoor gaat, worden wegen en spoor op die dagen alsnog zwaar belast. Ook is niet uit te sluiten dat mensen verder van hun werk gaan wonen omdat ze minder vaak hoeven te reizen, waardoor ze alsnog dezelfde afstanden afleggen. Bij dit alles speelt ook mee dat de auto een voorname rol heeft en houdt in de mobiliteitsmix, waardoor het belang van goede wegen dus groot blijft.

Groei bevolking en economie niet meegenomen

Voorzitter Philip van Nieuwenhuizen van MKB Infra zet eveneens flinke vraagtekens bij de bevindingen en aanbevelingen van het Planbureau voor de Leefomgeving. “Investeringen in nieuwe infrastructuur en goed onderhoud zijn, in weerwil van hetgeen het PBL nu concludeert, nog steeds noodzakelijk. Het gaat dan om betere en meer railverbindingen, nieuwe ov-verbindingen, vaarwegen en wegenknooppunten. Natuurlijk heeft thuiswerken invloed op de hoeveelheid verkeer op auto-, spoor- en vaarwegen, maar ander onderzoek toont aan dat het gemiddeld en in het totaal gaat om één dagdeel per werkende. Wellicht dat de spits daardoor iets minder zwaar zal zijn op de korte termijn, maar de economische groei en de voorziene bevolkingsgroei van meer dan 1 miljoen mensen worden door het PBL niet meegenomen.”

En die aspecten hebben wel degelijk een groei van het verkeer tot gevolg, stelt Van Nieuwenhuizen. “Daarnaast hebben we een enorme woningbouwopgave, die we niet kunnen realiseren zonder adequate infrastructurele voorzieningen. We kunnen niet zomaar wat wijken in weilanden neerzetten zonder OV-aansluitingen, adequate ontsluitingen en capaciteitsuitbreidingen voor alle verkeersvormen. Extra investeren in alle vormen van infrastructuur blijft dus gewoon hard nodig. Het ontgaat me volkomen hoe het PBL tot dit rapport heeft kunnen komen zonder deze zaken mee te wegen.”

Onbegrijpelijk

Ook de Mobiliteitsalliantie, een samenwerkingsverband van 26 partijen (waaronder ook Bouwend Nederland) kan weinig met de bevindingen van het Planbureau voor de Leefomgeving. “Zelfs als Nederlanders deels thuis blijven werken, is investeren in infrastructuur hard nodig”, aldus de MA. De partijen zien de drukte op de weg en in het OV sterk toenemen nu weer steeds meer mensen naar werk en school reizen. Door de bevolkingsgroei zal de vraag naar mobiliteit de komende tientallen jaren ook met tientallen procenten toenemen, stellen de 26 organisaties.

Steven van Eijck, voorzitter van de alliantie, vindt dat het PBL te eenzijdig naar de korte termijn kijkt. “Het is onbegrijpelijk dat de voorspelde autonome groei van het goederenvervoer, het OV, de fiets en andere vervoerstromen volstrekt terzijde wordt geschoven. Er komen tot 2030 1 miljoen woningen bij en tot 2040 bijna 2 miljoen Nederlanders. Nu niks doen zorgt dat we vastlopen. Dat laten gebeuren is niet de manier om ander reisgedrag af te dwingen.”

Komt nog weinig van terecht

Voor de MA is investeren in infrastructuur geen doel op zich en moet waar mogelijk naar andere oplossingen worden gekeken. Maar dat is vaak geen kwestie van of-of, maar en-en. “Een slimmere benutting van de infrastructuur kan als werkgevers flexibele werktijden gaan hanteren en onderwijsinstellingen schooltijden meer spreiden. Tot nu toe komt daar te weinig van terecht. Zelfs als we wel gaan spreiden en flexibeler gaan reizen, is dat niet genoeg.” Van Eijck: “Investeren in infrastructuur is een onmisbaar deel van de mix. Er ligt daarnáást nog een enorme onderhoudsopgave aan onze infrastructuur waar de achterstand weggewerkt moet worden.”

Lees ook: ‘Er moet écht iets veranderen om de kwaliteit van de Nederlandse infrastructuur te behouden’