Bilthoven – Overschrijdingen van de grenswaarden voor fijn stof en voor stikdioxide zullen met het vastgestelde en voorgenomen nationale en Europese beleid in de toekomst waarschijnlijk nog op een klein aantal locaties in Nederland voorkomen.

Dit geldt voor de grenswaarden waaraan vanaf 2011 voor fijn stof en vanaf 2015 voor stikstofdioxide moet worden voldaan. De overschrijdingen zullen vooral optreden in de Randstad: langs de snelwegen rondom de grote steden en in de drukste straten in de grote steden.

Concentratiekaarten op basis van best beschikbare kennis

De inschatting van de overschrijding van de grenswaarden is gebaseerd op nieuwe grootschalige concentratiekaarten – ook wel GCN-kaarten genoemd – van luchtverontreinigende stoffen en additionele lokale bijdragen van verkeer in straten en op snelwegen. De GCN-kaarten geven de beste middenschatting van de grootschalige luchtkwaliteit in Nederland. De onzekerheid in de berekende, lokale stikstofdioxide- en fijnstofconcentraties bedraagt ongeveer 20%.

Betekenis lokale maatregelen

In aanvulling op het nationale en Europese beleid worden ook lokale maatregelen getroffen in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit. Of grenswaarden daadwerkelijk zullen worden overschreden hangt daarom ook af van lokale maatregelen en ook van onvermijdelijke meteorologische fluctuaties.

Nieuwe kaarten met grootschalige concentraties beschikbaar

Het MNP levert jaarlijks kaarten met grootschalige concentraties voor Nederland van diverse luchtverontreinigende stoffen waarvoor Europese luchtkwaliteitsnormen bestaan. Deze kaarten geven een grootschalig beeld van de luchtkwaliteit in Nederland zowel voor jaren in het verleden als in de toekomst. Gemeenten, provincies en andere organisaties gebruiken deze kaarten voor het toetsen van nieuwe plannen voor de ruimtelijkeordening aan de Nederlandse wet- en regelgeving voor luchtkwaliteit. Ze dienen ook voor het formuleren van aanvullend beleid op lokaal niveau.

Onbalans tussen wetenschappelijke mogelijkheden en beleidsmatige verplichtingen

De grote onzekerheidsmarges van modeluitkomsten van lokale luchtkwaliteit op straatniveau verhouden zich slecht tot het absolute gebruik van de uitkomsten bij het nemen van beslissingen over het al dan niet doorgaan van nieuwe projecten voor de ruimtelijke ordening en aanvullende lokale maatregelen. Het MNP wijst er uitdrukkelijk op dat de onzekerheden in de concentraties niet uit het oog moeten worden verloren wanneer deze kaarten worden gebruikt voor: 1) planvorming; 2) bij de beoordeling of is voldaan aan de grenswaarden; 3) voor het treffen van maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit.

Besluitvorming maatregelen nog niet volledig afgerond

De GCN-kaarten zijn gebaseerd op vaststaande én voorgenomen maatregelen. Vaststaande maatregelen zijn maatregelen waarover het kabinet al heeft besloten. Voorgenomen maatregelen daarentegen zijn maatregelen die het kabinet van plan is te nemen, maar waarover nog geen beslissing is genomen.

De nieuwe data zijn niet alleen in het rapport gepubliceerd. Ze kunnen ook via de GCN-website ontsloten worden.

Concentratiekaarten voor grootschalige luchtverontreiniging in Nederland

Rapport; publicatiedatum 21 maart 2008

Rapportnr. 500088002 99 p Nederlands/Dutch, 2008

Velders GJM ; Aben JMM ; Blom WF ; Dam JD van ; Elzenga HE ; Geilenkirchen GP ; Hammingh P ; Hoen A ; Jimmink BA ; Koelemeijer RBA ; Matthijsen J ; Peek CJ ; Schilderman CBW ; Sluis OC van der ; Vries WJ de

U kunt het rapport downloaden van de MNP-website

U kunt de data inzien via de GCN-website

U kunt de publicatie bestellen via de MNP-website