Kamerbrief over openstelling tunnels in A73

Den Haag – Op 28 februari 2008 heeft Minister Eurlings van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat een brief gezonden aan de Tweede Kamer over de gedeeltelijke openstelling van de tunnels in de A73 in de gemeenten Roermond en Swalmen.

Hieronder leest u de volledig brief 200826662386 A73. Kamerstuk | 2008-02-28.

Geachte voorzitter,

Gaarne informeer ik uw Kamer met deze brief over de gedeeltelijke openstelling van de tunnels in de A73 in de gemeenten Roermond en Swalmen. Tevens heb ik de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Madlener van uw Kamer bijgevoegd.

Inleiding

Zoals u weet wordt het belang van de A73 voor de regio door alle betrokkenen sterk gedeeld. Doordat deze betrokkenen, te weten de Gemeente Roermond, de provincie Limburg, Rijkswaterstaat, de brandweer en de aannemer, hard hebben doorgewerkt kon de nieuwe rijksweg op 18 februari 2008 over de volledige lengte van 42 kilometer, inclusief de twee wegtunnels van respectievelijk 2400 en 400 meter, worden opengesteld. Gedurende dit proces heeft veelvuldig overleg tussen betrokkenen plaatsgevonden over de te nemen stappen.

Met de opening van de A73 is een fors verminderde verkeersdruk gerealiseerd voor onder andere de Napoleonsbaan, met alle voordelen van dien voor zowel de mensen die daar wonen, als die van de nieuwe tunnels gebruikmaken.

De komende maanden wordt er nog verder gewerkt aan de tunnelinstallaties om tegen september 2008 tot de gewenste eindsituatie te komen waarbij alle dagen van de week door de tunnels gereden kan worden. Daarna moet de toerit bij de Roertunnel verlegd worden om ruim voor 2014 volledig aan de eisen van de tunnelwetgeving te voldoen.

Het voorgaande is conform de herziene planning en afspraken die met de regio gemaakt zijn nadat gebleken was dat de geplande opening per 1 januari 2008 niet haalbaar zou zijn.

Aanleiding partiële openstelling

Op 1 november 2007 heb ik uw Kamer geïnformeerd over het besluit dat ik, na goed overleg met de regio en in lijn met de geuite wensen en benodigde procedures, heb genomen om de tunnels van de A73 uiterlijk medio februari 2008 gedeeltelijk open te stellen. Dit besluit was gebaseerd op het grote belang van de regio bij het verbeteren van de verkeerssituatie in en om Roermond. Daarnaast is bij dit besluit als uitgangspunt gehanteerd dat geen concessies aan de veiligheid gedaan mochten worden.

Op basis van dit besluit is daarna, in intensief overleg tussen RWS, de gemeente Roermond en de tunnelveiligheidsbeambte, precies vastgesteld welke tunneltechnische installaties noodzakelijk zijn voor het gedeeltelijk openstellen van de tunnels. Op basis van dit gedeelde inzicht zijn vervolgafspraken gemaakt en is de planning daarvan in het bestuurlijk overleg met de regio afgestemd.

Cruciaal in het realiseren van de gedeeltelijke openstelling was de datum (8 januari) waarop de technische oplevering van de tunnel inclusief de installaties door de aannemer moest plaatsvinden. Uiteindelijk is de tunnel op 16 januari door de aannemer opgeleverd en zijn de laatste van de 2300 benodigde documenten op 18 januari opgeleverd. Hierdoor was oplevering vóór medio februari niet meer mogelijk en is gekoerst op de datum van 18 februari.

Vanaf 18 januari is het al opgestarte testtraject voluit doorgezet. Parallel daaraan heeft de onafhankelijke veiligheidsbeambte zijn werkzaamheden uitgevoerd.

Deze gecombineerde inspanning heeft ertoe geleid dat RWS samen met de Brandweer Roermond op 16 februari de conclusie kon trekken dat de tests succesvol waren verlopen, dat de benodigde (veiligheids)protocollen beschikbaar waren en dat de beheerorganisatie daarmee kon werken.

Op grond van die informatie heeft de DG-RWS besloten dat de weg vrij was om de openstellingsvergunning bij de Gemeente Roermond aan te vragen.

Die vergunning is dankzij de intensieve afstemming in het voortraject nog dezelfde dag door de gemeente verleend.

Rol onafhankelijke tunnelveiligheidsbeambte

Bij de openstelling van deze tunnels heeft voor het eerst ook de onafhankelijke veiligheidsbeambte zijn rol vervuld. Deze nieuwe positie is gecreëerd door de nieuwe tunnelwetgeving, welke in het algemeen beoogt door hoge veiligheidseisen een hoger veiligheidsniveau voor tunnels te creëren. De veiligheidsbeambte is een functionaris die is losgemaakt van de tunnelbeheerder. Hij is dus onafhankelijk van degenen in de organisatie van de tunnelbeheerder die ook andere belangen dan veiligheidsbelangen moeten behartigen. Dat geeft hem de vrijheid om zelfstandig na te gaan of de tunnel echt wel veilig is en voldoet aan de veiligheidseisen van de wetgeving (Wijzingen in het Bouwbesluit 2003 plus de Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels c.a Stb. 2006, 134, in werking per 25 mei 2006).

De veiligheidsbeambte heeft op basis van uitgebreid onderzoek op 7 februari geadviseerd om de tunnels niet open te stellen tenzij alle door hem geconstateerde tekortkomingen verholpen zouden zijn.

De projectorganisatie heeft alle tekortkomingen verholpen en opnieuw advies aan de veiligheidsbeambte gevraagd. Deze gaf in zijn aanvullende advies van 13 februari aan dat de aangebrachte systemen ook op hun goede functioneren doorgemeten en getest dienden te zijn vóórdat de tunnels open gingen. De technische systemen zijn op hun goede werking getest en in orde bevonden. Ook adviseerde de veiligheidsbeambte om een specifiek protocol op te stellen voor het veilig heropenen van de tunnels na een avond- of weekendsluiting. Dit protocol is door betrokken partijen gezamenlijk opgesteld.

Daarmee waren er vanuit de tunnelveiligheid geen belemmeringen meer om aan het gemeentelijk bevoegd gezag te vragen om het formeel vereiste openstellingsbesluit.

De veiligheidsbeambte heeft dus goed en tijdig werk geleverd, zoals bedoeld in de tunnelwetgeving, en de projectorganisatie heeft snel en adequaat gezorgd dat aan alle voorwaarden voor openstelling is voldaan.

Storingen

De afgelopen periode is in de media regelmatig aandacht besteed aan storingen, files en de kettingbotsing waarbij vier personenauto’s waren betrokken. Dit wekt de indruk dat de tunnels meer dicht dan open zouden zijn. Daarom geef ik u hierbij nadere informatie over de feiten.

Vanaf het openstellen van de twee A73 tunnels zijn er, in de periode 18 februari – 26 februari, 12 sluitingen geweest.

De sluitingen waren te wijten aan:

• 6 keren een storing in de veiligheidsvoorziening;

• 4 keren door een melding van een te hoog voertuig;

• 1 keer het in werking treden van de filedetectie in de tunnel;

• 1 keer in verband met een ongeval dit betrof een gekantelde paardentrailer.

Het totaalbeeld is dat hierdoor op een aantal van 250 uren de tunnel 10 uren niet beschikbaar was voor het verkeer. Verderop in deze brief en in de bijlagen geef ik aan welke maatregelen door mij en de regio gezamenlijk genomen zijn om dit in de toekomst te voorkomen.

Bij deze brief treft u als bijlage een overzicht aan van de afsluitingen met oorzaken en eventuele vervolgacties.

Bestuurlijk overleg en verdere acties

Ik heb de Directeur-Generaal Rijkswaterstaat verzocht om op woensdag 27 februari te overleggen met een vertegenwoordiging van het college van BenW van de Gemeente Roermond. In dat overleg en uit de analyse van de oorzaken van de sluitingen van de tunnel zijn mogelijkheden gebleken om de communicatie met de omgeving verder te intensiveren. De communicatie tussen RWS en gemeente en RWS en de omgeving zal waar nodig kleinschaliger en pro-actiever zijn en zich meer richten op de behoefte van specifieke doelgroepen (bewoners, bedrijven, weggebruikers). Daarnaast zal de informatie over de beschikbaarheid van de tunnels en de file-informatie aan de weggebruikers worden verbeterd. Het file-detectie en waarschuwingssyseem dat komend weekend wordt geïnstalleerd, is daartoe een belangrijk tijdelijk hulpmiddel, dat alleen tijdens de partiële openstelling nodig is.

Weekend 1 en 2 maart

Het komende weekend is de tunnel, zoals eerder gemeld gesloten. Deze weekendsluiting was al voor de openstelling in het bestuurlijk overleg afgesproken. Het doel van deze sluiting is om de systemen grondig te kunnen doorlichten. De aandacht richt zich daarbij uiteraard met name op het achterhalen van de oorzaken van de storingen die zich in de tunneltechnische installaties hebben voorgedaan, zodat de oorzaak daarvan door aanpassing in de software kan worden weggenomen.

Daarnaast wordt dit weekend het filedetectie- en waarschuwingssysteem geïnstalleerd. Doel is de weggebruiker tijdig te informeren en kop-staart botsingen te voorkomen.

Het plan van aanpak voor dit weekend wordt in nauw overleg met de aannemer en de gemeente opgesteld en vrijdag 29 februari 2008 in het bestuurlijk overleg gepresenteerd.

Tevens wordt ingezet op verbetering van het gedrag van de weggebruiker. Daartoe heb ik een beroep gedaan op het Korps Landelijke Politie Diensten om intensief te controleren op het naleven van de snelheidsbeperking.

Daarnaast zal RWS zich inspannen om nog vaker te communiceren met de weggebruikers en omwonenden over de partiële openstelling en de daaraan verbonden maatregelen.

Maandagavond 3 maart zullen de resultaten van het weekend in het bestuurlijk overleg worden teruggekoppeld. Ik zal de Kamer z.s.m. na dit overleg over de uitkomsten informeren.

Tenslotte

Alles overziende hoop en verwacht ik dat uw Kamer met mij van mening is dat ondanks de huidige – tijdelijke – onvolkomenheden, er twee goede en bruikbare tunnels liggen die zo snel als mogelijk is volledig open moeten gaan voor alle verkeer zonder de huidige beperkingen. Niet vergeten moet worden dat ook bij openstelling op een latere datum niet uitgesloten had kunnen worden dat zich, ondanks positieve tests, in de praktijk dit soort problemen hadden voorgedaan. Dit met name gelet op de hoge veiligheidseisen die in Nederland aan tunnels worden gesteld en de complexe systemen die zich dientengevolge in deze tunnel bevinden.

De goede samenwerking tussen de regio, aannemer en mijzelf zet ik voort om de huidige problemen op te lossen en vervolgens de definitieve openstelling van de tunnels te realiseren.

Hoogachtend,

DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,

Camiel Eurlings

BIJLAGE 1

Vragen van het lid Madlener (PVV) aan de minister van Verkeer en Waterstaat over de problemen met de tunnels van de A73

1. Heeft u kennis genomen van het bericht “tunnels vaker dicht bij storing in beveiliging”?

1. Ja

2. Is de uitspraak van Rijkswaterstaat juist, dat storingen in het systeem automatisch zullen leiden tot gehele of gedeeltelijke automatische sluiting van tunnels?

2. Bij storingen die direct invloed hebben op het veiligheidsniveau in de tunnels worden deze geheel gesloten.

3. Welke rol heeft het veiligheidssysteem gespeeld bij de kettingbotsing afgelopen zondag voor één van de tunnels van de A73?

3. Een urgente storing leidde tot het sluiten van de tunnel. Hierdoor ontstond een file en een kettingbotsing voor de tunnel waarbij 4 auto’s betrokken waren.

4. Kunt u een opsomming geven van alle incidenten welke zich hebben voorgedaan met de nieuwe tunnels van de A73 tot op heden?

4. Met het bijgaande overzicht informeer ik u over de incidenten in de tunnels in de periode 18 februari – 26 februari.

5. Op welke wijze gaat u ervoor zorgen dat dergelijke problemen niet meer voor zullen komen in de toekomst?

5. Zie mijn brief.

BIJLAGE 2 Overzicht events in tunnel met afsluiting tm 26022008 vindt u op www.verkeerenwaterstaat.nl/actueel/kamerstukken