Maastricht – Limburg schakelt over naar een andere rolverdeling en rolinvulling in de ruimtelijke ordening, waardoor ontwikkelingsprocessen sneller en beter worden. Voor initiatiefnamers van bouwprojecten, burgers en ondernemers, betekent dit dat tal van bouwaanvragen sneller kunnen worden afgehandeld. De veranderingen maken deel uit van de zogeheten ‘Heroriëntatie Ruimtelijke Ordening’, een speerpunt in het beleid van gedeputeerde Ger Driessen (Ruimte voor Limburg) in deze coalitieperiode. De aanpak heeft brede steun onder gemeenten.

De nieuwe aanpak is geconcentreerd rond drie punten:
– Minder toetsen achteraf, meer meedenken vooraf;
– Gemeenten vrijlaten ten aanzien van lokale zaken;
– Actief samenwerken op belangrijke gemeentelijke projecten.
Ook de Provinciale (advies)commissie Gemeentelijke Plannen (PCGP) krijgt in het licht van deze andere aanpak een andere rol en taak.

Minder toetsen achteraf, meer meedenken vooraf
De Provincie besteedt voortaan substantieel minder tijd aan het toetsen van bestemmingsplannen. Vanaf dit najaar komen er concrete targets voor de afhandelingstermijn van bestemmingsplannen. Die hanteert de Provincie Limburg nu ook al voor ‘Verklaringen van geen bezwaar’ (aanvragen volgens art.19 Wro). Bij de toetsing van bestemmingsplannen zal de Provincie Limburg zich concentreren op nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden die voor het provinciale beleid relevant zijn. De voorschriften die betrekking hebben op beheers- en gebruiksaspecten van bestaande situaties krijgen voortaan marginaal aandacht, met uitzondering van bestemmingsplannen buitengebied.
Daardoor komt er meer ruimte voor een meedenkende en faciliterende betrokkenheid in het voortraject, niet alleen op het gebied van ruimtelijke ordening, maar ook rond bijvoorbeeld archeologie, flora en fauna, luchtkwaliteit, externe veiligheid enzovoort. Dat kan beter door bij de Provincie aanwezige gegevens vroegtijdig beschikbaar te stellen en hierover oplossingsgericht te adviseren in het belang van ruimtelijke planvorming.

Gemeenten vrijlaten in lokale zaken
Ten aanzien van ‘lokale’ zaken moeten gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen zonder betrokkenheid van de Provincie, vinden GS. Hiervoor heeft de Provincie Limburg in 2004 al een grote stap gezet, onder andere door het uitbreiden van de lijst van aanvragen die de gemeenten zelf mogen afdoen, de ‘art. 19,2-lijst’. Aan die lijst worden opnieuw enkele situaties toegevoegd, waarvoor de gemeente geen toestemming van de Provincie nodig heeft. Het gaat daarbij om voorzieningen zoals parkeerplaatsen, infrastructuur en groen die horen bij woningen, kantoren, winkels enz., om wijzigingen van agrarisch gebruik naar natuur en bos, om voorzieningen die passen binnen de beleidsregels voor hagelnetten en teeltondersteunende voorzieningen en om huisvesting die past binnen de beleidsnotitie Huisvesting Buitenlandse Werknemers. De VROM-inspectie heeft met deze uitbreiding ingestemd.

Actief samenwerken op belangrijke gemeentelijke projecten
Om resultaatgerichter te werken, om gewenste ontwikkelingen daadwerkelijk van de grond te krijgen, mikt de Provincie onder meer op actieve samenwering tussen Provincie, gemeenten en marktpartijen op belangrijke gemeentelijke projecten. De Provincie wil hiervoor in eerste instantie per gemeente in gezamenlijk overleg één project benoemen waar deze actieve samenwerking in de praktijk gebracht wordt. Het gaat dan om middelgrote ruimtelijke projecten die op gemeentelijk niveau belangrijk zijn, zoals dorps- of stadsuitbreidingen, bedrijventerreinen, centrumplannen (vaak met nieuwe winkels, zorg- en onderwijsinstellingen), recreatieobjecten, groene ontwikkelingen enz. Doel is om deze projecten sneller en beter van de grond te krijgen door professioneel en projectmatig (samen) te werken. De gemeente heeft bij deze projecten in principe de projectleidersrol, maar de Provincie werkt projectmatig en denkt proactief, integraal adviserend en probleemoplossend mee. Deze samenwerking is niet vrijblijvend; de betrokken partijen dragen medeverantwoordelijkheid en leveren commitment om het gewenste resultaat binnen gestelde termijnen te realiseren.

Adviescommissie
Ook de Provinciale (advies)Commissie Gemeentelijke Plannen (PCGP) krijgt in het licht van deze andere aanpak een andere rol en taak. Tot nu toe beoordeelt deze commissie gereedzijnde ruimtelijke plannen. Doel is nu om de PCGP om te vormen tot een commissie die op passende momenten in het planproces een actieve en ontwikkelingsgerichte functie kan vervullen. Juist doordat in de PCGP drie overheidslagen en verschillende sectoren zijn vertegenwoordigd, is een meer probleemoplossende rol mogelijk. Ook deze verandering bevordert de kwaliteitsverbetering en het verkorten van ruimtelijke procedures.