Den Haag – Minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat heeft op 27 april 2005 de verkeersongevalcijfers over 2004 bekend gemaakt. In vergelijking met 2003 zijn er 19% minder doden gevallen in het verkeer, namelijk 881 ten opzichte van 1088 het jaar daarvoor.

Dat blijkt uit cijfers van het CBS en de Adviesdienst Verkeer en Vervoer (AVV) van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Na een lichte stijging in 2003 betekenen de nieuwste cijfers een voortzetting van de dalende lijn. Sterker nog, de daling is niet alleen een herstel van het tegenvallende resultaat over 2003, maar ligt zelfs onder de meerjarige trend. Het (voorlopige) aantal ziekenhuisgewonden is met 10% gedaald naar 9486.

De minister gaf aan ‘verschrikkelijk tevreden’ te zijn over de cijfers, maar waarschuwde dat resultaten uit het verleden geen garantie geven voor de toekomst. In haar brief aan de Kamer noemt de minister de cijfers opvallend; aan het begin van de kabinetsperiode heeft Peijs de doelstelling voor de daling van het aantal verkeersdoden bijgesteld van 950 tot 900 in 2010.

Innovaties in verkeersveiligheid
Minister Peijs kondigde daarom gelijk aan met volle kracht vooruit te gaan met de verkeersveiligheidsplannen die nog in de pijplijn zitten. Op het testterrein van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer in Delft presenteerde zij een aantal innovaties die de verkeersveiligheid verder moeten verhogen. Daaronder waren bijvoorbeeld ‘slimme camera’s’, technologische hulpmiddelen voor bestuurders van auto’s en vrachtwagens, snelheidsbegrenzers en apparatuur om verkeersstromen te regelen.

Minister Peijs verrichtte bovendien de officiële start van het project Deartruck: detection around the truck. Deartruck is een technisch systeem met camera’s en sensoren dat de chauffeur een compleet beeld geeft van wat er rond de vrachtwagen gebeurt. Vanaf 27 april 2005 worden er praktijkproeven gedaan met het systeem. Daaruit moet blijken of Deartruck kan voorkomen dat fietsers worden aangereden door vrachtwagens die rechtsaf slaan. In 2004 hebben dit soort ongevallen 16 fietsers het leven gekost, het hoogste cijfer sinds de invoering van de verplichte dodehoekspiegel. Peijs kondigde een onderzoek aan naar deze stijging.

Bijzonderheden in de verkeersongevalcijfers

Vervoermiddel:
– Zoals altijd vielen de meeste doden onder inzittenden van personenauto’s en bestelbusjes: 435 (2003: 549)
– Het aantal slachtoffers onder inzittenden van bestelbusjes daalde drastisch van 55 doden in 2003 naar 14 in 2004. Bestelauto’s waren afgelopen jaar 61 keer betrokken bij een dodelijk ongeval, tegen 157 vorig jaar. De cijfers zullen nader geanalyseerd worden om de oorzaak van de opmerkelijke daling te achterhalen.

Leeftijd:
– Onder kinderen tot en met 11 jaar zijn 23 dodelijke slachtoffers gevallen. Het slachtoffercijfer in deze leeftijdscategorie is daarmee terug naar het niveau van 2002, na het opvallend hoge aantal van 42 in 2003.
– Onder 16- en 17-jarigen – jongeren in de brommerleeftijd – is het aantal verkeersdoden flink gedaald van 49 naar 28.

Wegcategorie:
– Op alle soorten wegen – behalve de 60-kilometerwegen – zijn in 2004 minder verkeersdoden gevallen dan het jaar daarvoor.
– Op 50-kilometerwegen zijn 230 doden gevallen tegenover 303 in 2003.
– Op 60-kilometerwegen was sprake van een lichte stijging (van 36 naar 42 doden), die wellicht toe te schrijven is aan de verlaging van de snelheidslimiet naar 60 km/h op een aantal 80-kilometerwegen.
– Op 80-kilometerwegen zijn in 2004 335 omgekomen, tegen 460 in 2003. De afname van 27% is deels te danken aan verminderde aantal 80-kilometerwegen.
– Op 120-kilometerwegen is het aantal verkeersdoden na een piek in 2003 weer terug op het niveau van 2002.

Verklaring van de daling
De sterke daling valt nog niet helemaal te verklaren. De afname van het aantal verkeersdoden is in lijn met de daling van het aantal snelheidsovertredingen, het aantal schadeclaims bij verzekeraars en de voorlopige slachtoffercijfers elders in Europa. Verder speelt het weer een beperkte rol in de positieve cijfers. Tot slot werpt de hoge prioriteit voor verkeersveiligheid en een heel scala aan maatregelen – voorlichtingscampagnes als ‘Bob’ en ‘Goochem, het gordeldier’, handhaving middels bijvoorbeeld trajectcontroles, rij-opleiding, inrichting van de infrastructuur, veilige voertuigen, aandacht voor de veiligheidscultuur binnen bedrijven – zijn vruchten af.

Technische toelichting
De Adviesdienst Verkeer en Vervoer van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en het CBS stellen gezamenlijk het aantal verkeersdoden vast. Ze gebruiken hiervoor gegevens uit drie bronnen: ongevalsrapporten die door de politie zijn opgemaakt, doodsoorzaakformulieren ingevuld door arts of lijkschouwer en rechtbankdossiers in geval van een niet-natuurlijke dood.

De vermelde cijfers hebben betrekking op dodelijke slachtoffers van ongevallen die plaatsvonden in 2004. In juni verschijnt de publicatie Kerncijfers Verkeersveiligheid met een volledig overzicht van verkeersveiligheidcijfers. Het vermelde aantal ziekenhuisgewonden is gebaseerd op de door de politie geregistreerde verkeersongevallen en vooralsnog indicatief. Dit cijfer zal nog worden aangevuld met gegevens van ziekenhuizen. Later dit jaar komen de definitieve cijfers beschikbaar.