‘Nederlanders zijn trots op onze waterbouwkundige prestaties’

Foto: Ivo Ketelaar

Een zware storm zorgde woensdag 3 januari 2018 voor hoogwater langs de kust. Voor het eerst in de geschiedenis van Rijkswaterstaat zijn 5 stormvloedkeringen op dezelfde dag gesloten. Harold van Waveren, topadviseur Water bij Rijkswaterstaat, blikt terug op deze historische dag.

Sluiting van 5 stormvloedkeringen
Het hoogwater langs de Nederlandse kust werd veroorzaakt door een randstorm. In de nacht van 2 op 3 januari trok een storing over de Noordzee richting Noord-Duitsland. Aan de zuidkant van de storing stond een stormveld. ‘De wind nam in de vroege ochtend sterk toe en zwakte pas aan het eind van de avond weer wat af. Hierdoor ontstonden verhoogde waterstanden’, legt Van Waveren uit. Deze verhoogde waterstanden zorgen voor het uiteindelijke sluiten van 5 stormvloedkeringen. ‘De stormvloedkeringen zijn bedoeld om de piek in een hoogwater te laten dalen. De Maeslantkering sloot bijvoorbeeld op +2,60 m NAP, waardoor hogere waterstanden niet meer richting Rotterdam konden doordringen. Natuurlijk zou de stormvloedkering ook eerder dicht kunnen maar dat is geen wenselijk scenario. Dit zou grote consequenties hebben gehad voor de scheepvaart en de haven van Rotterdam en voor de waterveiligheid is dit niet nodig.’


Maeslantkering foto: Ivo Ketelaar

Sluiting stormvloedkeringen noodzakelijk
Naast het waterpeil rees ook de vraag of het sluiten van de stormvloedkeringen wel noodzakelijk was. ‘De keringen sluiten alleen als de vooraf vastgestelde waterstanden (sluitpeilen) worden bereikt. Die verschillen per kering en zijn onder meer afhankelijk van de sterkte van de wind, de windrichting en de periode waarin de wind aanhoudt. Voor de keringen in de riviermondingen kan ook nog de waterstand van de rivieren een rol spelen. Het sluiten van de Oosterscheldekering, Hollandse IJsselkering en balgstuw Ramspol was echt nodig vanwege het risico op overstromingen’, zo vertelt Van Waveren. ‘Voor de Maeslant- en Hartelkering gold een verlaagd sluitpeil. Hoe de keringen zich gedragen tijdens een sluiting onder stormcondities kan bij een proefsluiting niet goed vastgesteld worden. Daarvoor is het noodzakelijk om eens in de 7 tot 10 jaar een sluiting uit te voeren tijdens een storm. Deze test was dus een belangrijke en geslaagde test voor de keringen, maar was ook nodig om het team dat de sluiting uitvoert goed getraind te houden.’


Hartelkering Foto: Ivo Ketelaar

Nauwe samenwerking bij hoogwater
‘Rijkswaterstaat werkt ten tijde van hoogwater nauw samen met de waterschappen. Samen zorgen we er voor dat Nederland beschermd wordt tegen overstromingen’, legt Van Waveren uit. ‘Tijdens de storm hadden we verder ook intensief contact met onder meer de havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam en andere belanghebbenden, zoals mensen die in buitendijkse gebieden wonen.’ Het contact beperkte zich niet alleen tot Nederland: ‘De sluizen bij Terneuzen zijn diverse keren gestremd geweest om extra water te kunnen spuien. Dit om er voor te zorgen dat het in België niet zou overstromen.’


Hoogwater Waal Foto: Ivo Ketelaar

Hoogwater op de rivieren
Veel overtollig water wordt afgevoerd naar de zee. Er komt nog wel veel water vanuit Europa binnen via de rivieren, die op dit moment dan ook veel water af moeten voeren. Kan dit voor problemen zorgen? ‘Op dit moment is het waterpeil van de Rijn en de Maas flink aan het stijgen. De rivieren kunnen dat echter makkelijk aan.’ De uiterwaarden bij de rivieren zullen weliswaar onder lopen, maar die zijn daar ook voor bedoeld. ‘Maar ook als de waterhoeveelheden nog zouden gaan verdubbelen – wat zeker niet gaat gebeuren – zouden er geen overstromingen zijn.’

Media-aandacht sluiting stormvloedkeringen
De media-aandacht was bij deze nieuwjaarsstorm erg groot. Een goede ontwikkeling, vindt Van Waveren. ‘De media-aandacht voor de stormvloedkeringen zorgt voorbewustwording dat de bescherming tegen hoogwater cruciaal is voor ons land.’ Daarnaast komt ook het belang van het werk van Rijkswaterstaat en de waterschappen goed onder de aandacht. ‘We doen maatschappelijk erg relevant werk en dat kan niet genoeg verteld worden. We merken ook dat Nederlanders trots zijn op onze waterbouwkundige prestaties. Die zijn natuurlijk wereldwijd bekend, maar zo’n dag als 3 januari 2018 onderstreept nog eens extra hoe cruciaal ze zijn voor de waterveiligheid.’

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Harold van Waveren, topadviseur Water bij Rijkswaterstaat

‘Nederlanders zijn trots op onze waterbouwkundige prestaties’ | Infrasite

‘Nederlanders zijn trots op onze waterbouwkundige prestaties’

Foto: Ivo Ketelaar

Een zware storm zorgde woensdag 3 januari 2018 voor hoogwater langs de kust. Voor het eerst in de geschiedenis van Rijkswaterstaat zijn 5 stormvloedkeringen op dezelfde dag gesloten. Harold van Waveren, topadviseur Water bij Rijkswaterstaat, blikt terug op deze historische dag.

Sluiting van 5 stormvloedkeringen
Het hoogwater langs de Nederlandse kust werd veroorzaakt door een randstorm. In de nacht van 2 op 3 januari trok een storing over de Noordzee richting Noord-Duitsland. Aan de zuidkant van de storing stond een stormveld. ‘De wind nam in de vroege ochtend sterk toe en zwakte pas aan het eind van de avond weer wat af. Hierdoor ontstonden verhoogde waterstanden’, legt Van Waveren uit. Deze verhoogde waterstanden zorgen voor het uiteindelijke sluiten van 5 stormvloedkeringen. ‘De stormvloedkeringen zijn bedoeld om de piek in een hoogwater te laten dalen. De Maeslantkering sloot bijvoorbeeld op +2,60 m NAP, waardoor hogere waterstanden niet meer richting Rotterdam konden doordringen. Natuurlijk zou de stormvloedkering ook eerder dicht kunnen maar dat is geen wenselijk scenario. Dit zou grote consequenties hebben gehad voor de scheepvaart en de haven van Rotterdam en voor de waterveiligheid is dit niet nodig.’


Maeslantkering foto: Ivo Ketelaar

Sluiting stormvloedkeringen noodzakelijk
Naast het waterpeil rees ook de vraag of het sluiten van de stormvloedkeringen wel noodzakelijk was. ‘De keringen sluiten alleen als de vooraf vastgestelde waterstanden (sluitpeilen) worden bereikt. Die verschillen per kering en zijn onder meer afhankelijk van de sterkte van de wind, de windrichting en de periode waarin de wind aanhoudt. Voor de keringen in de riviermondingen kan ook nog de waterstand van de rivieren een rol spelen. Het sluiten van de Oosterscheldekering, Hollandse IJsselkering en balgstuw Ramspol was echt nodig vanwege het risico op overstromingen’, zo vertelt Van Waveren. ‘Voor de Maeslant- en Hartelkering gold een verlaagd sluitpeil. Hoe de keringen zich gedragen tijdens een sluiting onder stormcondities kan bij een proefsluiting niet goed vastgesteld worden. Daarvoor is het noodzakelijk om eens in de 7 tot 10 jaar een sluiting uit te voeren tijdens een storm. Deze test was dus een belangrijke en geslaagde test voor de keringen, maar was ook nodig om het team dat de sluiting uitvoert goed getraind te houden.’


Hartelkering Foto: Ivo Ketelaar

Nauwe samenwerking bij hoogwater
‘Rijkswaterstaat werkt ten tijde van hoogwater nauw samen met de waterschappen. Samen zorgen we er voor dat Nederland beschermd wordt tegen overstromingen’, legt Van Waveren uit. ‘Tijdens de storm hadden we verder ook intensief contact met onder meer de havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam en andere belanghebbenden, zoals mensen die in buitendijkse gebieden wonen.’ Het contact beperkte zich niet alleen tot Nederland: ‘De sluizen bij Terneuzen zijn diverse keren gestremd geweest om extra water te kunnen spuien. Dit om er voor te zorgen dat het in België niet zou overstromen.’


Hoogwater Waal Foto: Ivo Ketelaar

Hoogwater op de rivieren
Veel overtollig water wordt afgevoerd naar de zee. Er komt nog wel veel water vanuit Europa binnen via de rivieren, die op dit moment dan ook veel water af moeten voeren. Kan dit voor problemen zorgen? ‘Op dit moment is het waterpeil van de Rijn en de Maas flink aan het stijgen. De rivieren kunnen dat echter makkelijk aan.’ De uiterwaarden bij de rivieren zullen weliswaar onder lopen, maar die zijn daar ook voor bedoeld. ‘Maar ook als de waterhoeveelheden nog zouden gaan verdubbelen – wat zeker niet gaat gebeuren – zouden er geen overstromingen zijn.’

Media-aandacht sluiting stormvloedkeringen
De media-aandacht was bij deze nieuwjaarsstorm erg groot. Een goede ontwikkeling, vindt Van Waveren. ‘De media-aandacht voor de stormvloedkeringen zorgt voorbewustwording dat de bescherming tegen hoogwater cruciaal is voor ons land.’ Daarnaast komt ook het belang van het werk van Rijkswaterstaat en de waterschappen goed onder de aandacht. ‘We doen maatschappelijk erg relevant werk en dat kan niet genoeg verteld worden. We merken ook dat Nederlanders trots zijn op onze waterbouwkundige prestaties. Die zijn natuurlijk wereldwijd bekend, maar zo’n dag als 3 januari 2018 onderstreept nog eens extra hoe cruciaal ze zijn voor de waterveiligheid.’

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Harold van Waveren, topadviseur Water bij Rijkswaterstaat