Samenwerking Europese TSO’s voor ontwikkeling North Sea Wind Power Hub

TenneT TSO B.V. (NL), Energinet.dk (DK) en TenneT TSO GmbH (D) tekenen op 23 maart in Brussel een trilaterale overeenkomst waarmee de hoogspanningsnetbeheerders een samenwerking aangaan voor de verdere ontwikkeling van een omvangrijk, duurzaam Europees elektriciteitssysteem op de Noordzee. TenneT presenteerde haar visie op de North Sea Wind Power Hub in juni vorig jaar[1]. De samenwerking met Energinet.dk is een belangrijke volgende stap richting uiteindelijke realisatie van een North Sea Wind Power Hub rond 2050, die sterk bij zal dragen aan het halen van de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs (COP21).

Gesprekken met andere potentiële partners zijn gaande. Het betreft hier niet alleen andere Transmission System Operators (TSO’s[2]) uit Noordzee landen (Noorwegen, Groot-Brittannië en België), maar ook andere (infrastructuur) ondernemingen. Het doel is om met meerdere partijen tot een consortium te komen dat de North Sea Wind Power Hub gaat realiseren.

Met de ontwikkeling van de North Sea Wind Power Hub willen TenneT en Energinet.dk de energietransitie haalbaar én betaalbaar maken. Centraal in het plan ligt de aanleg van één of meerdere zogenoemde Power Link eilanden met interconnecties naar de Noordzeelanden, midden in de Noordzee (Doggersbank),

• waarop vele windparken (ca.70.000 – 100.000 MW) kunnen aansluiten;
• van waaruit distributie en transport van windenenergie via gelijkstroomverbindingen plaats kan vinden naar de Noordzeelanden Nederland, België, Groot-Brittannië, Noorwegen, Duitsland en Denemarken;
• waarbij de transportkabels ook gelijk functioneren als koppelingen tussen de energiemarkten van genoemde landen. Deze zogenoemde Wind Connectors maken, naast transport van de windstroom naar de verschillende aangesloten landen, ook internationale stroomhandel tussen die landen mogelijk;
• op een locatie waar het hard en veel waait, de windcondities dus optimaal zijn.

Mel Kroon, CEO van TenneT: "Dit project kan in hoge mate bijdragen aan een volledig duurzame elektriciteitsvoorziening in Noordwest Europa. Zowel TenneT als Energinet.dk hebben uitgebreide ervaring op het gebied van netten op land, het aansluiten van wind op zee en grensoverschrijdende verbindingen. TSO’s bevinden zich in de beste positie om een leidende rol te spelen in de langetermijnontwikkeling van een infrastructuur op zee. Ik ben blij dat we deze stap samen met onze Deense collega’s gaan zetten en verheug me ook op de deelname van andere hoogspanningsnetbeheerders en mogelijk andere partners".

Peder Østermark Andreasen, CEO van Energinet.dk:" Offshore wind is in de afgelopen jaren in toenemende mate concurrerend geworden en het is belangrijk om ons te concentreren op het verder terugdringen van de kosten voor de netaansluitingen en interconnecties. We hebben innovatieve en grootschalige projecten nodig, zodat windenergie op zee een nog grotere rol kan spelen in onze toekomstige energievoorziening.

North Sea Wind Power Hub: de visie

Omdat de realisering van de Europese doelstellingen voor reductie van de uitstoot van CO2 voor een aanzienlijk deel van duurzame elektriciteitsproductie moet komen, zijn zonne-energie en windenergie op grote schaal noodzakelijk. Bovendien zijn wind en zon complementair; meer zon van de lente tot en met de herfst en een grotere hoeveelheid wind in de koudere en donkerdere maanden. Kortom, een duurzaam en stabiel energiesysteem van de toekomst heeft zowel zon als wind – beide op grote schaal – nodig. Dit is niet door individuele lidstaten te realiseren en vereist dus optimale samenwerking en synergie. De Europese politieke verklaring van 6 juni 2016 on energy cooperation beween the North Sea Countries is een belangrijke stap in die richting. De visie van de drie TSO’s legt een basis, een uitgangspunt, voor een gezamenlijke Europese aanpak tot 2050 en richt zich specifiek op de ontwikkeling van de Noordzee als bron én als distributiecentrum voor wind energie. De geschikte locatie voor de Power Link (eiland) moet voldoen aan een aantal eisen: optimale windcondities, centrale ligging en relatief ondiep water. De Doggersbank voldoet aan alle voorwaarden als locatie voor het eiland.

Samenvattend bieden één of meerdere Power Link eilanden centraal op de Noordzee alles wat nodig is om wind ver op zee tot een succes te maken:

• Grote windparken ver op zee sluiten aan op de Power Link, een eiland. Far shore wordt hiermee near shore en schaalgrootte betekent lagere kosten.
• Gelijkstroomaansluitingen worden ook interconnectoren. De efficiency van deze verbindingen, normaal circa 40 procent groeit aanzienlijk.
• Mensen, onderdelen en assemblagehallen kunnen op het eiland worden geplaatst waardoor de complexe offshore logistiek optimaal kan worden georganiseerd en vereenvoudigd.
• Het Doggersbank-gebied kent veel en harde wind. Dit optimaliseert de opbrengst.
• Het gebied is relatief ondiep. Hoe ondieper, hoe lager de bouwkosten van de windparken en het eiland.
• Een eiland in een gebied met veel ruimte biedt de benodigde schaalgrootte om de kosten te verlagen (economies of scale).

Het samenwerkingsverband tussen TenneT Nederland, Energinet.dk en TenneT Duitsland zal op 23 maart tijdens het North Seas Energy Forum in Brussel in het bijzijn van Europees Commissaris (Energie-Unie) Maroš Šefčovič officieel worden bekrachtigd door Mel Kroon (TenneT) en Torben Glar Nielsen (CTO Energinet.dk) https://ec.europa.eu/energy/en/events/north-seas-energy-forum

[1] http://www.tennet.eu/nl/nieuws/nieuws/detail/News/tennet-presenteert-hub-en-spoke-concept-voor-grootschalige-ontwikkeling-van-windenergie-op-de-noor/

[2] Hoogspanningsnetbeheerders