Het werk begint nu pas echt…

Dat is de belangrijkste boodschap van Deltaprogramma 2016 (DP2016) dat het kabinet op Prinsjesdag aan de Tweede Kamer heeft aangeboden. DP2016 rapporteert over de nieuwe fase die het Deltaprogramma is ingegaan na de deltabelissingen en voorkeursstrategieën van vorig jaar. Deltacommissaris Wim Kuijken: “Het is goed dat we in ons land sinds 2010 gericht werken aan een veilige en leefbare delta, ook in de toekomst. Willen we overstromingen of grote schade aan de economie voorkomen, dan moet er heel hard worden gewerkt de komende decennia om ons land veilig te houden en veerkrachtiger te maken, ook als antwoord op het veranderende klimaat. Iedereen merkt dat in de praktijk. Weerrecords worden gebroken. Er ligt een grote opgave in Nederland.”

Waterveiligheid
Het kabinet biedt naar verwachting eind 2015 een voorstel voor wijziging van de Waterwet aan de Tweede Kamer aan, waarmee de nieuwe normen voor waterveiligheid worden vastgelegd. De waterschappen stellen eind 2015 de waterbeheerplannen voor de periode tot en met 2021 vast. Tegelijk wordt een nieuw toets- en ontwerpinstrumentarium ontwikkeld. Vervolgens kan in 2017 de volgende toetsronde starten op basis van de nieuwe normen.

Maaswerken, Ruimte voor de Rivier en de hoogwaterbeschermingsprogramma’s zijn volop in uitvoering. Bij de programmering van de voorgenomen dijkversterkingen zoeken het Hoogwaterbeschermingprogramma en de gebieden actief de kansen om andere ambities in het gebied te koppelen aan de waterveiligheidsopgave. Bij het project Waterfront Dalfsen is meekoppelen van andere functies en ambities al in de praktijk gebracht. Daar is het versterken van de dijk gecombineerd met de bouw van een wandelpromenade en een appartementencomplex.

Op dit moment is er sprake van een overgangssituatie van het oude naar het nieuwe waterveiligheidsbeleid. In verkenningen wordt geanticipeerd op de nieuwe normen. Vroegtijdig in gesprek gaan met omwonenden en alle stakeholders vraagt aandacht. Voorbeelden uit de praktijk, zoals de Markermeerdijken, laten zien dat joint fact finding (gezamenlijk onderzoek als basis) over de betekenis van nieuwe inzichten bijdraagt aan vertrouwen en maatschappelijk draagvlak.

Zoetwater
Regionaal maatwerk staat centraal bij de maatregelen voor zoetwater. Alle bestuursovereenkomsten voor het realiseren en financieren van de maatregelen die voor 2016-2021 zijn voorzien, zijn ondertekend. Er wordt gericht geïnvesteerd in het watersysteem. Ook de eerste stappen op weg naar afspraken over ‘voorzieningenniveaus’ zijn gezet. Met dit nieuwe instrument in het zoetwaterbeleid weten gebruikers beter waar ze aan toe zijn, zowel in normale als in droge situaties. Het biedt een stevig fundament voor verdere maatregelen voor de zoetwaterbeschikbaarheid.

Ruimtelijke adaptatie
Er wordt al veel pionierswerk verricht om waterrobuuste en klimaatbestendige (her)ontwikkeling van steden en dorpen op de agenda te krijgen en in de praktijk te brengen. Het Deltaprogramma stimuleert dit werk met zogeheten impactprojecten, zoals in Amsterdam, Rotterdam, het Land van Cuijck en op de Waddeneilanden, met een stimuleringsprogramma en verder bijvoorbeeld met het kennisportaal ruimtelijke adaptatie. De eerste enquête over ruimtelijke adaptatie, onder provincies, gemeenten, waterschappen en het Rijk, laat zien dat wateroverlast, waterveiligheid en droogte/ hitte, goed op de politieke agenda’s staan. Er is veel werk te verzetten.

De eerste stappen voor een waterrobuuste inrichting van vitale en kwetsbare functies, zoals energievoorziening, gezondheidszorg en ict-voorzieningen, zijn gezet.

Gebieden
Alle gebieden (Rijn, Maas, Zuidwestelijke Delta, Rijnmond-Drechtsteden, Kust, Waddengebied, IJsselmeergebied en de Hoge gronden) zijn voortvarend aan de slag met de uitwerking van de voorkeursstrategieën en de uitvoering van maatregelen. Een kleine greep daaruit:

• In het Rivierengebied werken partijen via lopende MIRT-onderzoeken toe naar besluitvorming over MIRT-verkenningen bijvoorbeeld voor de hoogwatergeul Varik-Heesselt, het Rivierklimaatpark IJsselpoort en de gebiedsontwikkeling Venlo.
• In Rijnmond-Drechtsteden lopen onder meer gebiedsprocessen voor de complexe opgaven in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en Dordrecht. De voorkeursstrategie in de Zuidwestelijke delta loopt tegelijk met de verdere uitwerking van de Rijksstructuurvisie Grevelingen-Zoommeer.
• In het Waddengebied worden vernieuwende keringsconcepten onderzocht. Deze nieuwe dijken bieden kansen om opgaven voor natuur en recreatie daarbij mee te nemen. Ook bij de ontwikkeling van robuuste natuurlijke oevers rond het IJsselmeergebied worden dit soort kansen in beeld gebracht.

Het Deltaprogramma kwam ook dit jaar tot stand op voorstel van de deltacommissaris.

In DP2016 staat een compleet overzicht van het werk in uitvoering voor waterveiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie. Volgens de Deltawet wordt in het Deltaprogramma zowel de voortgang van het werk aan de delta als de maatregelen voor de komende tijd beschreven.

Meer informatie
DP2016 is beschikbaar op www.deltacommissaris.nl
IenM Begroting 2016: Innovatieve oplossingen voor een duurzaam en bereikbaar Nederland