Maastricht – Op maandag 18 december 2006 draagt Rijkswaterstaat Maaswerken 75 hectare voormalige landbouwgrond in de Heukelomse Beek over aan Stichting Het Limburgs Landschap. De officiële overdracht wordt voltrokken door ing. M. Vestjens, gedeputeerde van de provincie Limburg. Het gebied wordt natuur en zal zich gaan ontwikkelen tot een natuurlijk afwisselend rivierenlandschap met een hoge diversiteit aan planten en dieren.

Het Heukelomse Beekgebied is het gebied dat ter hoogte van Bergen en Nieuw-Bergen ligt ingeklemd tussen de Maas en de N271. Een aantal percelen in dit landelijke gebied is momenteel in gebruik als landbouwgrond. De ontwikkeling van dit gebied tot natuur, is het gevolg van maatregelen om de bevolking te beschermen tegen hoogwater.

Hoogwaterbescherming
Om de rivier meer ruimte te geven bij hoogwater, wordt de Maas verdiept en verbreed. Dit zorgt voor lagere waterstanden en dus minder kans op overstromingen. Maar ook voor een lager grondwaterpeil. En dat is weer slecht voor landbouw- en natuurgebieden. Daarom wordt het waterpeil van de Maas tussen Sambeek en Grave kunstmatig verhoogd. Zodat het grondwaterpeil stijgt. Dit noemt met peilopzet.

In de Heukelomse Beek zorgt peilopzet voor hogere grondwaterstanden, waardoor het gebied minder geschikt wordt voor landbouw. Voor natuurontwikkeling is deze natte grond echter wel heel geschikt. Bovendien sluit deze ontwikkeling aan bij de plannen van de provincie Limburg om in het Heukelomse Beekgebied meer ruimte te geven aan de natuur. Daarom koopt Maaswerken de gronden aan en draagt ze over aan natuurorganisaties en particulier natuurbeheerders.

Natuurlijk rivierenlandschap
Het Heukelomse Beekgebied zal zich gaan ontwikkelen tot een natuurlijk afwisselend rivierenlandschap met een hoge diversiteit aan planten en dieren. Naast de ontwikkeling van ruige natuur, is er ruimte voor de ontwikkeling van natuur als natte graslanden, waarvoor maaibeheer of begrazing nodig is. Begroeide corridors zorgen voor de verbinding tussen de belangrijkste bestaande natuurgebieden in het Heukelomse beekdal.

156 hectare nieuwe natuur
In de periode tot 2010 zal in de Heukelomse Beek in totaal 156 hectare landbouwgrond een natuurbestemming krijgen. Deze gronden worden deels beheerd door Staatsbosbeheer en het Limburgs Landschap, deels wordt voor deze gronden gezocht naar particulier natuurbeheerders. Dat zijn particuliere grondeigenaren zoals agrariërs, die subsidie krijgen voor natuurbeheer en natuurontwikkeling. Inmiddels is al 13 hectare cultuurgrond in de Heukelomse Beek omgezet naar natuur door middel van particulier natuurbeheer.

Grond verkopen
Rijkswaterstaat Maaswerken koopt sinds 2001 bedrijven en losse gronden aan in de Heukelomse Beek en aangrenzende gebieden. Eigenaren in het gebied krijgen de gelegenheid hun grond voor een reële vergoeding te verkopen. De boeren die als particulier natuurbeheerder natuur gaan ontwikkelen kunnen in dit gebied blijven wonen en werken. Voorwaarde is dat ze de gronden tot natuurgronden gaan omvormen en openstellen voor recreanten. Andere boeren hebben besloten hun bedrijf te verplaatsen naar elders in de gemeente Bergen of zelfs erbuiten. Weer andere boeren hebben hun grond in het natuurgebied verkocht en in ruil daarvoor andere gronden gekregen die buiten het gebied liggen. En een aantal hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om te stoppen.