Den Haag – Onder strikte voorwaarden komen er op plekken in het rivierbed meer mogelijkheden voor wonen, werken en recreëren. Zo ontstaan er meer ontwikkelingsmogelijkheden voor gemeenten langs het water. Deze activiteiten mogen de afvoer van het rivierwater niet hinderen en geen belemmering vormen voor toekomstige verruiming van het rivierbed. Voor burgers en bedrijven geldt altijd dat eventuele schade als gevolg van hoogwater voor eigen rekening is. Dit is de kern van de Beleidslijn grote rivieren waarmee de ministerraad op voorstel van staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat en minister Dekker van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening hebben ingestemd. De Beleidslijn grote rivieren is naar de Tweede Kamer gestuurd.

De nieuwe beleidslijn maakt het mogelijk om bestaande bebouwing in het rivierbed een nieuwe bestemming te geven waardoor leegstand voorkomen wordt. Daarmee wordt gezorgd voor meer flexibiliteit vergeleken met de vorige beleidslijn. Daarnaast blijven delen van het rivierbed voorbehouden aan rivier-activiteiten zoals overslagbedrijven, scheepswerven, jachthavens en andere met waterrecreatie verbonden activiteiten. Ander gebruik is alleen mogelijk als er op andere locaties meer ruimte voor de rivier wordt gecreëerd. De Beleidslijn grote rivieren geldt voor alle grote rivieren en is bedoeld om plannen en projecten in de uiterwaarden te beoordelen. Het behoud van ruimte die de rivier nodig heeft voor een veilige afvoer en berging van rivierwater blijft een harde voorwaarde. De klimaatveranderingen maken dit beleid noodzakelijk om bij extreme waterstanden de veiligheid te kunnen waarborgen.

Op vijftien plaatsen langs de grote rivieren hebben gemeenten vorig jaar al de mogelijkheid gekregen om te experimenteren met innovatieve bouwvormen. Als voorwaarde geldt dat de bouwwijze is aangepast aan de dynamiek van het water, bijvoorbeeld drijvende woningen of bebouwing op palen. Tevens geldt als eis dat de ruimte voor de rivier moet toenemen. Er treedt dus winst op voor de rivier en het gebied krijgt economisch een nieuwe impuls.

Bouwstop uiterwaarden door hoogwater in 1993 en 1995
In 1993 en in 1995 had Nederland te maken met extreme hoogwaterstanden in de grote rivieren. Het werd duidelijk dat het water in de rivier veel meer ruimte nodig had. Veel van de beschikbare ruimte was in de loop der tijd verloren gegaan door bebouwing en andere obstakels. Hierdoor kon het water niet goed worden afgevoerd. Om voor de toekomst de nog aanwezige capaciteit voor de afvoer van rivierwater te behouden en om extra ruimte te reserveren voor de rivier, werden in 1997 bouwactiviteiten in het rivierbed sterk aan banden gelegd. Dit werd geregeld in de Beleidslijn ruimte voor de rivier. De evaluatie van deze beleidslijn vond vorig jaar plaats. Hieruit bleek dat er verschillende mogelijkheden zijn om ontwikkelingen in het rivierbed mogelijk te maken, zonder dat daarbij de veiligheid in het geding komt. Dit leidde tot een aanpassing van beleid, vastgelegd in de nieuwe Beleidslijn grote rivieren.

Rivierverruiming
Onlangs is het kabinetsstandpunt PKB Ruimte voor de Rivier naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin zijn de projecten opgenomen die nodig zijn voor de bescherming tegen overstromingen. Deze projecten realiseren meer ruimte voor de rivier. De Beleidslijn grote rivieren zorgt ervoor dat die ruimte ook in de toekomst behouden blijft.

Zie ook
Dossier Nota Ruimte