Lock-Out Tag-Out: slot op de deur voor veilig onderhoud installaties
Lock-Out Tag-Out is een methode die het veilig onderhouden van industriele installaties mogelijk maakt. Maar als LOTO niet op de juiste manier wordt gebruikt, schiet het zijn doel voorbij. Edwin Buisman van Pilz legt het concept én de juiste toepassing ervan uit in gesprek met Infrasite.
Edwin Buisman is bij Pilz Nederland werkzaam als consultant en trainer op het gebied van machineveiligheid. Binnen de brede werkzaamheden die hij verricht, verzorgt hij ook Lock-Out Tag-Out-trainingen, kortweg LOTO. Buisman legt het principe als volgt uit.
“Onderdelen van industriële machines en installaties moeten op zeker moment vervangen, gerepareerd of onderhouden worden. Het is belangrijk dat dit veilig kan worden gedaan. Dat is het uitgangspunt van LOTO. Het is een werkwijze die helpt zorgen dat de machine of installatie goed afgesloten of uitgezet wordt, zodat deze niet tijdens de werkzaamheden kan gaan draaien. LOTO helpt inzichtelijk maken welke gevaren er allemaal in een installatie aanwezig zijn.”
Het nut van LOTO voor een waterschap
Buisman verzorgde onlangs een LOTO-training voor waterschap De Dommel in Noord-Brabant. Daar loopt het traject om de machineveiligheid in algemene zin te verbeteren al langere tijd. De wens om ook LOTO aan het instrumentarium toe te voegen vloeit daar uit voort, wat concreet leidde tot de training die Edwin Buisman namens Pilz verzorgde. “Zo’n training begint met uitleg over het concept. Vervolgens gaat het over het managementsysteem dat voor LOTO nodig is en dat een organisatie zelf moet opbouwen en beheren.”
Voor een organisatie als waterschap De Dommel komt de LOTO-methode op meerdere manieren van pas. Buisman neemt de rioolwaterzuivering als voorbeeld. “Dat is bij uitstek een installatie met veel pompen, waarbij je alert moet zijn op wat schoon water is en wat vuil. Maar in zo’n rioolwaterzuivering kan bijvoorbeeld ook gasopbouw plaatsvinden, onder meer van het dodelijke H2S. Met LOTO maak je de volgende inschatting: wat ga ik doen, hoe vervelend is het wat ik ga doen en kan ik alvast iets doen om te voorkomen dat er ellende ontstaat?”
Vervelende situaties voorkomen
Installaties waar pneumatiek en hydrauliek een grote rol in spelen vormen een ander goed voorbeeld. Waterschappen als De Dommel hebben er daarvan veel in beheer. “Het is buitengewoon vervelend als je aan het sleutelen bent en er komt opeens met een druk van 7 of 8 bar lucht vrij die nog ergens in het systeem zat. LOTO kan zo’n situatie helpen voorkomen. En dit zijn dan voorbeelden voor een waterschap, maar LOTO kan voor heel veel industrieën een nuttig instrument zijn.”
Lees ook: Veiligheid voorop: ‘Begin project sluis of brug altijd met risicobeoordeling’
Lock-Out Tag-Out is komen overwaaien uit Amerika, waar zelfs bij wet geregeld is dat je een installatie moet kunnen LOTO’en. In Europa heeft het concept die status niet, maar krijgt het wel steeds meer voet aan de grond. Buisman neemt nu echter waar dat er te gemakkelijk een beroep op LOTO wordt gedaan. “Of LOTO goed werkt, valt of staat met de kwaliteit van de medewerker die er verantwoordelijk voor is. Het bovendien een intensief iets, dus je moet zeker niet voor elk wissewasje een heel LOTO-traject doorlopen. Het wordt steeds vaker als eerste stap gebruikt in het veiliger maken van een installatie. Maar het moet juist andersom: eerst maak je een installatie veilig en je past LOTO pas toe als je het niet meer op een andere manier kunt oplossen.”
Weinig voorkomende storingen
“En dan heb je het dus vooral over niet-regulier onderhoud”, vevolgt Pilz-consultant Buisman. Op regulier onderhoud zijn installaties namelijk ingericht. Er gaat een lampje branden als het oliepeil in je auto te laag is, maar als er een bougie sneuvelt moet een monteur dat vaststellen en oplossen. Zo is het ook met een afgebroken schoep in een kolk, of een afwijkende storing aan een grote installatie. Dat komt weinig voor, maar dan is het juist goed om een methode te hebben waarmee je zo’n probleem veilig kunt oplossen. Dat is eigenlijk de essentie van LOTO.”
