Benchmark rioleringszorg 2010

riool rioleringsbuis

Slimmer werken en huishoudboekje op orde houden

De uitkomsten van de Benchmark rioleringszorg 2010 zijn eind 2010 gepresenteerd. De resultaten zijn gebundeld in de landelijke rapportage Riolering in beeld en alle gemeenten hebben een individueel rapport ontvangen. Wat heeft de Benchmark opgeleverd? De riolering is op orde. Eén van de belangrijke conclusies uit de Benchmark 2010. Natuurlijk kan het altijd nog beter. In specifeke en lokale situaties is vaak nog veel mogelijk (en nodig). Daarvoor is onder andere het leer- en verbetertraject van de Benchmark ingericht. De algemene bevindingen uit de Benchmark leest u hieronder. Dit artikel gaat dieper in op een aantal (financiële) conclusies die uit de resultaten zijn af te leiden en op het vervolgtraject.

Resultaten Benchmarking

  • De volksgezondheid is in veilige handen. Besmettelijke ziekten door slechte hygiëne vanwege onvoldoende afvoer van afvalwater komen in Nederland niet (meer) voor.
  • De riolering valt eigenlijk nooit uit: er is een zéér grote afvoerzekerheid. Als er al sprake is van uitval, dan is die meestal gepland (bijvoorbeeld voor onderhoud) en vooraf aangekondigd.
  • De aansluitingsgraad in Nederland behoort tot de hoogste van Europa.
  • De maatregelen om de invloed van afvalwater op de waterkwaliteit te verminderen, zijn voor het grootste deel uitgevoerd.
  • Er wordt hard gewerkt aan het voorkomen van wateroverlast. De Nederlander houdt, ook met het veranderende klimaat, vaker de voeten droog.
  • De vervangingsopgave ligt op schema. Landelijk gezien is er geen sprake van een vervangingsachterstand.
  • De riolering gaat langer mee dan verwacht.
  • Bedrijfsmatige aanpak door gemeenten (asset management) werkt, zeker omdat een groot deel van het werk onder concurrentie uitbesteed wordt.
  • Innovaties zoals relining besparen tijd en geld.

infrasite_insert_image_1
infrasite_insert_image_2
infrasite_insert_image_3
infrasite_insert_image_4

Grafieken 1 – 4 Structurele factoren en hun invloed op de kosten

Structurele factoren: hogere beheerkosten
In de Benchmark is uitgezocht of er structurele factoren zijn aan te wijzen die de verschillen in beheerkosten kunnen verklaren. Deze samenhang is inderdaad gebleken: de mate van stedelijkheid, het aantal inwoners, de ouderdom van het stelsel en de bodemgesteldheid bepalen deels de verschillen (zie bovenstaande grafeken). Ze verklaren echter lang niet alles. Ook binnen de categorieën zijn nog finke verschillen in beheerkosten te ontdekken. RIONED adviseert de gemeenten dan ook een eigen analyse te maken.

infrasite_insert_image_5

Grafiek 5 Ontwikkeling rioolheffing

Geld lenen kost geld
Een groot deel van de kosten voor beheer komt voort uit kapitaallasten. Hoewel de verleiding groot kan zijn om de afschrijvingstermijn van een stelsel te verlengen – de kosten gaan hiermee op korte termijn omlaag – leidt dit op de langere termijn tot veel hogere kosten. Ook voor gemeenten geldt: geld lenen kost geld. Op basis van de benchmarkresultaten heeft Stichting RIONED een prognose gemaakt van de gemiddelde rioolheffng bij de huidige gemiddelde fnanciële afschrijvingstermijn van 49 jaar en een prognose bij een afschrijvingstermijn van 20 jaar (grafek 5 Ontwikkeling rioolheffing). Het verschil spreekt voor zich. RIONED adviseert de gemeenten dan ook om een kortere afschrijvingstermijn van 20 jaar te hanteren. Weliswaar stijgen de lastende eerste jaren wat meer, maar de gemiddelde rioolheffng kan dan op termijn zo’n 60 euro lager uitkomen op €211.

Bezuinigingsopgave
Bovenstaande boodschap is geen makkelijke in deze tijd van bezuinigen. Kijkend naar de langere termijn is het echter dé manier om de totale lasten beheersbaar te houden. Voor de kortere termijn kan de rioleringszorg veel winnen door meer onderzoek te doen naar nut, noodzaak en effectiviteit van maatregelen. Ofwel: de lasten verlagen door minder investeren en slimmer werken. Dat betekent dat u alle investeringen, ook als ze opgenomen zijn in het GRP, moet heroverwegen. Bij de keuze voor (verbeterings)investeringen speelt ook het waterschap een rol. Er zijn aanmerkelijke verschillen tussen de waterschappen in de omvang van de investeringen van de gemeenten in maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren en wateroverlast te verminderen. Zowel de gemeenten als de waterschappen dienen zich in deze verschillen te verdiepen. Gemeenten en waterschap moeten gezamenlijk de investerings opgave kritisch bezien en inzetten op alleen die investeringen die daadwerkelijk bijdragen aan verbetering van de waterkwaliteit en/of vermindering van wateroverlast.

Kennis
Voor het bepalen van nut en noodzaak van verschillende maatregelen is veel kennis nodig. Locale kennis over de werking van het eigen stelsel en over de effecten van een maatregel in het totale systeem. Deze kennis kan bijvoorbeeld door de gemeenten vergaard worden door meten en monitoren. Daarnaast is ook meer algemene kennis van methoden en technieken nodig. We weten bijvoorbeeld nog onvoldoende over afkoppelen: wanneer is het echt nodig? Stichting RIONED wil, samen met Stowa en het ministerie van Infrastructuur en Milieu, onderzoek in regio’s stimuleren naar de effectiviteit van maatregelen en naar de toepassing van maatregelen in concrete situaties. Stichting RIONED ontwikkelt een kennisstrategie die in de eerste helft van 2011 wordt gepresenteerd.

Belevingsonderzoek
Gelijktijdig met het benchmarktraject heeft Stichting RIONED een onderzoek onder de gebruikers van de riolering laten uitvoeren: het Belevingsonderzoek riolering. Ook dit onderzoek geeft aanknopingspunten om de rioleringszorg verder te verbeteren. Een samenvatting van de resultaten vindt u in hierbij.

Resultaten Belevingsonderzoek riolering
Hoe kijken de inwoners van Nederland tegen de riolerings zorg aan? Weten ze wat het is en waarvoor? Zijn ze tevreden over de rioleringszorg en over de informatie door de gemeenten? Wat kan er beter? Stichting RIONED heeft onderzoek gedaan naar de bekendheid met en de waardering voor de rioleringszorg.

  • Nederlanders erkennen het belang van riolering.
  • 92% van de Nederlanders is (zeer) tevreden.
  • Men vindt de kostprijs redelijk. De prijs wordt laag gevonden ten opzichte van andere voorzieningen.
  • Nederlanders accepteren water op straat als antwoord op hevige neerslag.
  • De winst is te halen uit een betere communicatie met de bewoners: als je het hoe en waarom beseft, ben je tot meer bereid. Herhaling van de boodschap en doelgroepgerichtheid zijn daarbij belangrijk. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld de campagne Goed rioolgebruik inzetten.

Hoe verder met de Benchmark?
Niemand anders dan een gemeente zelf kan de benchmark gebruiken om te verbeteren. De gemeente kent de eigen omstandigheden, de gemeente heeft de organisatie en bovendien wordt leren niet voor je gedaan, maar dat doe je zelf. Het lezen van het gemeenterapport levert allerlei vragen op, zoals ‘wat zegt een bepaald resultaat’, ‘interpreteert elke gemeente een defnitie op dezelfde wijze’, ‘hoe komt het dat die buurgemeente beter presteert op kosten dan wij’, ‘hoe gaan andere gemeenten om met de problematiek van een slappe bodem’ of ‘hoe gaan andere gemeenten om met emissieafspraken’. U concentreert zich op de onderwerpen die u interessant vindt en waarvan u verwacht dat ze beïnvloedbaar zijn. De databank is een hulpmiddel om dieper in de gegevens te duiken en uw eigen vergelijkingen op te stellen.

Gebruik uw netwerk
Bij het leer- en verbetertraject leert u het meest als u van gedachten kunt wisselen met anderen in een vergelijkbare situatie, bijvoorbeeld qua regio of problematiek. De meeste gemeenten zijn al actief in verschillende netwerken met bijvoorbeeld buurgemeenten, waarin u uw vraagstukken aan de orde zou kunnen stellen. De waterambassadeurs zijn beschikbaar om de gemeenten te faciliteren. In verschillende regio’s zijn ze al tijdens de gegevensverzameling met hun gemeenten aan de slag gegaan. Gebruik dit netwerk ook bij de leer- en verbeterfase. Ook RIONED faciliteert het leer- en verbetertraject verder. Natuurlijk zijn er de GNWR bijeenkomsten, waar u dieper in kunt gaan op praktische vraagstukken die uit de benchmark zijn gekomen. Tijdens de minicursussen in maart is er een cursus over de benchmark: ‘Hoe gebruik ik de benchmark en de database’. Daarnaast komt er een bestuurderssessie tijdens de RIONEDdag op 3 februari 2011. De nieuwe benchmarkronde staat gepland voor 2013.

Meer informatie
De volledige Benchmark is beschikbaar via de website van Rioned www.riool.net > publicaties > statistiek en benchmarking
Het Belevingsonderzoek is beschikbaar via de website van Rioned www.riool.net > publicaties > management (downloaden en bestellen onderzoek)
Meer informatie over de campagne Goed rioolgebruik vindt u op de website van Rioned www.riool.net > campagne Goed rioolgebruik

www.benchmarkrioleringszorg.nl
www.riool.net

www.vng.nl/smartsite.dws?id=60793 (overzicht gemeenteambassadeurs water)

info@benchmarkrioleringszorg.nl

tel: 0318 631111 Eric Oosterom

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Water op straat als oplossing voor wateroverlast

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Stichting RIONED

Benchmark rioleringszorg 2010 | Infrasite

Benchmark rioleringszorg 2010

riool rioleringsbuis

Slimmer werken en huishoudboekje op orde houden

De uitkomsten van de Benchmark rioleringszorg 2010 zijn eind 2010 gepresenteerd. De resultaten zijn gebundeld in de landelijke rapportage Riolering in beeld en alle gemeenten hebben een individueel rapport ontvangen. Wat heeft de Benchmark opgeleverd? De riolering is op orde. Eén van de belangrijke conclusies uit de Benchmark 2010. Natuurlijk kan het altijd nog beter. In specifeke en lokale situaties is vaak nog veel mogelijk (en nodig). Daarvoor is onder andere het leer- en verbetertraject van de Benchmark ingericht. De algemene bevindingen uit de Benchmark leest u hieronder. Dit artikel gaat dieper in op een aantal (financiële) conclusies die uit de resultaten zijn af te leiden en op het vervolgtraject.

Resultaten Benchmarking

  • De volksgezondheid is in veilige handen. Besmettelijke ziekten door slechte hygiëne vanwege onvoldoende afvoer van afvalwater komen in Nederland niet (meer) voor.
  • De riolering valt eigenlijk nooit uit: er is een zéér grote afvoerzekerheid. Als er al sprake is van uitval, dan is die meestal gepland (bijvoorbeeld voor onderhoud) en vooraf aangekondigd.
  • De aansluitingsgraad in Nederland behoort tot de hoogste van Europa.
  • De maatregelen om de invloed van afvalwater op de waterkwaliteit te verminderen, zijn voor het grootste deel uitgevoerd.
  • Er wordt hard gewerkt aan het voorkomen van wateroverlast. De Nederlander houdt, ook met het veranderende klimaat, vaker de voeten droog.
  • De vervangingsopgave ligt op schema. Landelijk gezien is er geen sprake van een vervangingsachterstand.
  • De riolering gaat langer mee dan verwacht.
  • Bedrijfsmatige aanpak door gemeenten (asset management) werkt, zeker omdat een groot deel van het werk onder concurrentie uitbesteed wordt.
  • Innovaties zoals relining besparen tijd en geld.

infrasite_insert_image_1
infrasite_insert_image_2
infrasite_insert_image_3
infrasite_insert_image_4

Grafieken 1 – 4 Structurele factoren en hun invloed op de kosten

Structurele factoren: hogere beheerkosten
In de Benchmark is uitgezocht of er structurele factoren zijn aan te wijzen die de verschillen in beheerkosten kunnen verklaren. Deze samenhang is inderdaad gebleken: de mate van stedelijkheid, het aantal inwoners, de ouderdom van het stelsel en de bodemgesteldheid bepalen deels de verschillen (zie bovenstaande grafeken). Ze verklaren echter lang niet alles. Ook binnen de categorieën zijn nog finke verschillen in beheerkosten te ontdekken. RIONED adviseert de gemeenten dan ook een eigen analyse te maken.

infrasite_insert_image_5

Grafiek 5 Ontwikkeling rioolheffing

Geld lenen kost geld
Een groot deel van de kosten voor beheer komt voort uit kapitaallasten. Hoewel de verleiding groot kan zijn om de afschrijvingstermijn van een stelsel te verlengen – de kosten gaan hiermee op korte termijn omlaag – leidt dit op de langere termijn tot veel hogere kosten. Ook voor gemeenten geldt: geld lenen kost geld. Op basis van de benchmarkresultaten heeft Stichting RIONED een prognose gemaakt van de gemiddelde rioolheffng bij de huidige gemiddelde fnanciële afschrijvingstermijn van 49 jaar en een prognose bij een afschrijvingstermijn van 20 jaar (grafek 5 Ontwikkeling rioolheffing). Het verschil spreekt voor zich. RIONED adviseert de gemeenten dan ook om een kortere afschrijvingstermijn van 20 jaar te hanteren. Weliswaar stijgen de lastende eerste jaren wat meer, maar de gemiddelde rioolheffng kan dan op termijn zo’n 60 euro lager uitkomen op €211.

Bezuinigingsopgave
Bovenstaande boodschap is geen makkelijke in deze tijd van bezuinigen. Kijkend naar de langere termijn is het echter dé manier om de totale lasten beheersbaar te houden. Voor de kortere termijn kan de rioleringszorg veel winnen door meer onderzoek te doen naar nut, noodzaak en effectiviteit van maatregelen. Ofwel: de lasten verlagen door minder investeren en slimmer werken. Dat betekent dat u alle investeringen, ook als ze opgenomen zijn in het GRP, moet heroverwegen. Bij de keuze voor (verbeterings)investeringen speelt ook het waterschap een rol. Er zijn aanmerkelijke verschillen tussen de waterschappen in de omvang van de investeringen van de gemeenten in maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren en wateroverlast te verminderen. Zowel de gemeenten als de waterschappen dienen zich in deze verschillen te verdiepen. Gemeenten en waterschap moeten gezamenlijk de investerings opgave kritisch bezien en inzetten op alleen die investeringen die daadwerkelijk bijdragen aan verbetering van de waterkwaliteit en/of vermindering van wateroverlast.

Kennis
Voor het bepalen van nut en noodzaak van verschillende maatregelen is veel kennis nodig. Locale kennis over de werking van het eigen stelsel en over de effecten van een maatregel in het totale systeem. Deze kennis kan bijvoorbeeld door de gemeenten vergaard worden door meten en monitoren. Daarnaast is ook meer algemene kennis van methoden en technieken nodig. We weten bijvoorbeeld nog onvoldoende over afkoppelen: wanneer is het echt nodig? Stichting RIONED wil, samen met Stowa en het ministerie van Infrastructuur en Milieu, onderzoek in regio’s stimuleren naar de effectiviteit van maatregelen en naar de toepassing van maatregelen in concrete situaties. Stichting RIONED ontwikkelt een kennisstrategie die in de eerste helft van 2011 wordt gepresenteerd.

Belevingsonderzoek
Gelijktijdig met het benchmarktraject heeft Stichting RIONED een onderzoek onder de gebruikers van de riolering laten uitvoeren: het Belevingsonderzoek riolering. Ook dit onderzoek geeft aanknopingspunten om de rioleringszorg verder te verbeteren. Een samenvatting van de resultaten vindt u in hierbij.

Resultaten Belevingsonderzoek riolering
Hoe kijken de inwoners van Nederland tegen de riolerings zorg aan? Weten ze wat het is en waarvoor? Zijn ze tevreden over de rioleringszorg en over de informatie door de gemeenten? Wat kan er beter? Stichting RIONED heeft onderzoek gedaan naar de bekendheid met en de waardering voor de rioleringszorg.

  • Nederlanders erkennen het belang van riolering.
  • 92% van de Nederlanders is (zeer) tevreden.
  • Men vindt de kostprijs redelijk. De prijs wordt laag gevonden ten opzichte van andere voorzieningen.
  • Nederlanders accepteren water op straat als antwoord op hevige neerslag.
  • De winst is te halen uit een betere communicatie met de bewoners: als je het hoe en waarom beseft, ben je tot meer bereid. Herhaling van de boodschap en doelgroepgerichtheid zijn daarbij belangrijk. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld de campagne Goed rioolgebruik inzetten.

Hoe verder met de Benchmark?
Niemand anders dan een gemeente zelf kan de benchmark gebruiken om te verbeteren. De gemeente kent de eigen omstandigheden, de gemeente heeft de organisatie en bovendien wordt leren niet voor je gedaan, maar dat doe je zelf. Het lezen van het gemeenterapport levert allerlei vragen op, zoals ‘wat zegt een bepaald resultaat’, ‘interpreteert elke gemeente een defnitie op dezelfde wijze’, ‘hoe komt het dat die buurgemeente beter presteert op kosten dan wij’, ‘hoe gaan andere gemeenten om met de problematiek van een slappe bodem’ of ‘hoe gaan andere gemeenten om met emissieafspraken’. U concentreert zich op de onderwerpen die u interessant vindt en waarvan u verwacht dat ze beïnvloedbaar zijn. De databank is een hulpmiddel om dieper in de gegevens te duiken en uw eigen vergelijkingen op te stellen.

Gebruik uw netwerk
Bij het leer- en verbetertraject leert u het meest als u van gedachten kunt wisselen met anderen in een vergelijkbare situatie, bijvoorbeeld qua regio of problematiek. De meeste gemeenten zijn al actief in verschillende netwerken met bijvoorbeeld buurgemeenten, waarin u uw vraagstukken aan de orde zou kunnen stellen. De waterambassadeurs zijn beschikbaar om de gemeenten te faciliteren. In verschillende regio’s zijn ze al tijdens de gegevensverzameling met hun gemeenten aan de slag gegaan. Gebruik dit netwerk ook bij de leer- en verbeterfase. Ook RIONED faciliteert het leer- en verbetertraject verder. Natuurlijk zijn er de GNWR bijeenkomsten, waar u dieper in kunt gaan op praktische vraagstukken die uit de benchmark zijn gekomen. Tijdens de minicursussen in maart is er een cursus over de benchmark: ‘Hoe gebruik ik de benchmark en de database’. Daarnaast komt er een bestuurderssessie tijdens de RIONEDdag op 3 februari 2011. De nieuwe benchmarkronde staat gepland voor 2013.

Meer informatie
De volledige Benchmark is beschikbaar via de website van Rioned www.riool.net > publicaties > statistiek en benchmarking
Het Belevingsonderzoek is beschikbaar via de website van Rioned www.riool.net > publicaties > management (downloaden en bestellen onderzoek)
Meer informatie over de campagne Goed rioolgebruik vindt u op de website van Rioned www.riool.net > campagne Goed rioolgebruik

www.benchmarkrioleringszorg.nl
www.riool.net

www.vng.nl/smartsite.dws?id=60793 (overzicht gemeenteambassadeurs water)

info@benchmarkrioleringszorg.nl

tel: 0318 631111 Eric Oosterom

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Water op straat als oplossing voor wateroverlast

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Neem nu een Infrasite Premium abonnement voor € 12,- per maand.

ABONNEREn

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Stichting RIONED