De speech van juryvoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven

De Brienenoordbrug. De Ketelbrug. De brug bij Ewijk. De komende jaren zullen deze en andere bruggen met een stalen brugdek versterkt en gerenoveerd moeten worden. We hebben er 274 in Nederland, en een aanzienlijk deel daarvan kampt met vermoeiingsverschijnselen. Ofwel: scheuren in het stalen brugdek. De huidige renovatiemethode, waarbij het asfalt wordt vervangen door Hoge Sterkte Beton, is effectief maar veroorzaakt relatief meer verkeershinder. Met de prijsvraag Minder hinder bij renovatie stalen bruggen wilde Rijkswaterstaat ideeën ophalen voor het versterken van stalen bruggen met minder verkeershinder. Ik ben gevraagd als juryvoorzitter op te treden en samen met zeven deskundigen een oordeel te vellen over de inzendingen. Dat hebben we geweten. Er kwamen maar liefst 165 inzendingen binnen, variërend van handgeschreven A4-tjes tot vuistdikke voorstellen. De oogst bestond uit technische noviteiten, bijzondere uitvoeringsmethoden en originele logistieke oplossingen. Met klinkende namen als RoadRunner, Tarzan, Erop of eronder, Coverbridge en de Logistieke Sneltrein. Sommige inzendingen werden gelardeerd met maquettes, metaalplaten en zelfs complete stukken wegdek. Dank aan alle bedrijven, organisaties en uitvinders voor hun inspirerende bijdragen. Ik kan u zeggen: de kwaliteit van de inzendingen was hoog. Rijkswaterstaat wilde met deze prijsvraag het innovatievermogen van marktpartijen prikkelen. Daarom is er ook heel bewust voor gekozen om het intellectueel eigendom van het idee bij de bedenker te laten. Opzet zonder meer geslaagd.

De jury heeft uit 165 inzendingen de tien meest kansrijke ideeën geselecteerd. Deze zijn afgelopen zomer verder uitgewerkt. Het resultaat heeft u zojuist gezien: tien indrukwekkende filmpjes. Over prefabricage, composiet als alternatief voor HSB en flexibele rijstroken. Niet alle ideeën zijn even goed uitgewerkt. En een aantal oplossingen vraagt om nader onderzoek. Dat hoeft geen bezwaar te zijn: de opzet van de prijsvraag was niet om morgen een alternatief voor Hoge Sterkte Beton te hebben. Het gaat om een duurzame oplossing die op langere termijn kan zorgen voor verkeersvriendelijke renovatie. Dat laat onverlet dat we in de beoordeling wel hebben meegenomen dat het winnende idee binnen afzienbare tijd toepasbaar moet zijn. Andere belangrijke criteria waren generieke toepasbaarheid en het kostenaspect. Maar het belangrijkste criterium was Minder Hinder. De winnende oplossing MOET bijdragen aan een reductie van de verkeershinder bij de renovatie van bruggen. Dáár is de weggebruiker het meest bij gebaat. Dáár is de maatschappij het meest bij gebaat.

De tien projecten verschillen in opzet en in aanpak. Maar we zien wel degelijk een aantal rode draden. Zoals prefabricage. Zonder meer een manier om de uitvoeringstijd en daarmee de verkeershinder terug te dringen. Bij alternatieven voor HSB springt composiet eruit. Composiet is absoluut inzetbaar bij nieuwbouw, en heeft wellicht ook toegevoegde waarde bij de renovatie van stalen bruggen. Verrast was de jury door de krachtige eenvoud van de verkeerskundige oplossingen. Een doelgroepenstrook, een flexibele rijbaan: je vraagt je af waarom dit niet eerder is bedacht.

Graag loop ik de tien kanshebbers nog eenmaal met u door:

• Sandwichcomposiet
  Versterken van het stalen brugdek met prefab sandwichpanelen van kunststof composiet. Goed onderbouwde aanpak met een product dat nieuwe kansen biedt;
• Stalen roosters, een ijzersterk idee
  Versterken van het asfalt met stalen roosters. Idee dat uitblinkt in eenvoud en uitsluitend gebruikmaakt van bestaande materialen;
• Hinder Arme Beton Overlaging
  Interessant alternatief voor HSB waarbij hogesterktevezelbeton wordt gestort in natte epoxylijm. Door optimalisatie van het huidige werkproces is veel winst te behalen;
• Flexibele Flyover
  Extra rijstrook boven de bestaande rijstrook. Generiek toepasbare oplossing die het mogelijk maakt voor het verkeer om door te blijven rijden tijdens wegwerkzaamheden;
• Doelgroepenstrook
  Simpele, praktische oplossing waarbij de rechterrijstrook wordt ingericht als doelgroepenstrook voor vrachtverkeer. Alleen de rechterrijstrook wordt versterkt met ultra-HSB en een deklaag van asfalt;
• Snelwegdek
  Verkeerskundig goed idee waarbij ‘s nachts wordt gewerkt en het verkeer overdag gebruikmaakt van een berijdbaar werkvak;
• HSTile
  Prefab HSB-platen worden met stelnokken verlijmd op het stalen wegdek en achteraf gefreesd om vlakheid te bereiken. Generiek toepasbaar bij vlakke bruggen;
• Coverbridge
  Goed doordachte alternatieve oplossing voor HSB in de vorm van een sandwich van composiet en aluminium honingraat. Een asfalt toplaag ondervangt onvlakheden;
• Prefab HSB-overlaging
  Met behulp van innovatieve meetmethodes en individuele contramallen worden ultra-HSB platen geprefabriceerd;
• Aquacarpet
  Originele oplossing waarbij de lastspreiding geregeld wordt met een afrolbare rubber mat gevuld met water onder druk.

De jury heeft uit deze tien veelbelovende inzendingen een winnaar gekozen. Geen eenvoudige opgave, gezien de kwaliteit van de ideeën en de overtuigingskracht van de presentaties. En hoewel de beste oplossing volgens de jury schuilt in een combinatie van ideeën, is het onze taak om één winnaar aan te wijzen. Ik ga u zo vertellen welke inzending als beste beoordeeld is. Maar eerst doe ik een oproep aan alle tien inzenders. Los van het prijzengeld voor de winnaar stelt Rijkswaterstaat een half miljoen euro beschikbaar voor het idee dat binnen vijf jaar daadwerkelijk door Rijkswaterstaat wordt toegepast. Alle reden
dus om uw idee verder uit te werken.

Jury unaniem
Na een bewogen beraad is de jury uiteindelijk unaniem in haar oordeel. Tussen alle juweeltjes is er één inzending die eruit springt. Een inzending die het resultaat is van knap denkwerk. Een idee dat bijna tot in detail is uitgewerkt. Dat op een overtuigende wijze gebruikmaakt van nieuwe technieken. Een technische oplossing die daadwerkelijk bijdraagt aan minder hinder.

De winnaar
Dames en heren, de winnaar van de prijsvraag Minder verkeershinder bij renovatie stalen bruggen: Prefab HSB-overlaging

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Bekijk de video van het winnende idee op InfraWeblogs.

Alle finalisten hebben een filmpje gemaakt over hun idee. Deze zijn beschikbaar op www.rijkswaterstaat.nl

Meer informatie over de prijsvraag vindt u op: www.wegennaardetoekomst.nl/prijsvraag

De jury bestond naast de voorzitter mevrouw J. van Nieuwenhoven uit de volgende leden:
Dhr. L. Bouter (oud-directeur Rijkswaterstaat)
Dhr. E. Brinkman (Bouwend Nederland)
Dhr. Y. Dijkstra (Schuttevaer)
Dhr. T. Hendriks (ANWB)
Dhr. E. Horvat (oud-hoogleraar Technische Universiteit Delft)
Dhr. P. Oortwijn (ONRI: brancheorganisatie voor ingenieurs- en adviesbureaus)
Dhr. P. Rietveld (Vrije Universiteit)
Dhr. A. Toet (Koninklijk Nederlands Vervoer)