Den Haag – De uitbraak van een grieppandemie vormt een van de grootste risico’s voor de Nederlandse samenleving. Het uitbreken van een pandemie is ‘waarschijnlijk’ en de gevolgen zullen enorm zijn. Ook een oliecrisis is een groot risico voor de nationale veiligheid. Een grote overstroming vanuit zee is ‘zeer onwaarschijnlijk’ door de bescherming door duinen, dijken en andere waterkeringen. Maar als zo’n echt grote overstroming zich zou voordoen, zijn de gevolgen ‘catastrofaal’. In deze scenario’s raakt de Nederlandse samenleving ernstig ontwricht. Zo kan er sprake zijn van (veel) dodelijke slachtoffers, grote economische schade, ernstige verstoring van het dagelijks leven en angst of woede onder de bevolking. De kansen op andere bedreigingen voor de nationale veiligheid zijn iets of veel groter, maar de gevolgen zijn kleiner. Zo vallen de kansen op een hevige hittegolf met grote droogte, landelijke uitval van de stroomvoorziening of links- of rechts-extremistische rellen in de categorieën ‘mogelijk’ tot ‘waarschijnlijk’. Afhankelijk van de omstandigheden zijn de gevolgen dan beperkt tot ernstig.

Dat blijkt uit de inventarisatie die het kabinet heeft laten maken van dreigingen die op ons af zouden kunnen komen en die tot ontwrichting van de samenleving zouden kunnen leiden. De inventarisatie volgt uit de strategie nationale veiligheid, en is met voorrang gericht op de thema’s klimaatverandering, energievoorziening en polarisatie en radicalisering. Op basis van de inventarisatie en de scenario’s per dreiging neemt het kabinet maatregelen. Op die manier kan zo veel mogelijk voorkomen worden dat de maatschappij ontwricht raakt.

De ministerraad heeft op voorstel van minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties besloten de zogenoemde Nationale Risicobeoordeling naar de Tweede Kamer te sturen. Verschillende ministeries hebben samen met een aantal onafhankelijke kennisinstituten en wetenschappers de inventarisatie en de scenario’s opgesteld. Ook het bedrijfsleven en medeoverheden hebben hieraan meegewerkt.

De risico’s die de Nederlandse samenleving bedreigen zijn ingedeeld in drie categorieën:

1. Grote kans, grote gevolgen

* De uitbraak van een wereldwijde grieppandemie, met een virus dat tot dan toe nog onbekend is. Nederland heeft de afgelopen jaren al veel gedaan om verspreiding in Nederland te voorkomen, zich hierop voor te bereiden en er goed op te kunnen reageren. De ernst en omvang van dit scenario vraagt continue aandacht en de voorbereiding is nog niet klaar.

* Een oliecrisis of olieschaarste als gevolg van wereldwijde politieke ontwikkelingen. De Nederlandse regering streeft naar energiebesparing, het meer inzetten van duurzame energie en het internationaal spreiden van de herkomst van olie.

2. Kleine kans, maar grote gevolgen

* Grote overstromingen. De kans dat Nederland getroffen wordt door grote overstromingen vanuit zee is zeer onwaarschijnlijk. Om de veiligheid op peil te houden zijn de programma’s van de regering "Zwakke schakels kust", "Ruimte voor de rivier" en het "Hoogwaterbeschermingsprogramma" van groot belang.

* Moedwillige verstoring elektriciteit (regionaal). De kans hierop is onwaarschijnlijk, er zijn geen aanwijzingen voor een aanslag op de elektriciteitsvoorziening. Bovendien worden al veel maatregelen genomen om het elektriciteitsnetwerk te beveiligen.

3. Grotere kans, kleinere gevolgen

* Polarisatie en radicalisering. Met het "Actieplan polarisatie en radicalisering" heeft het kabinet een aanpak gepresenteerd gericht op signaleren, voorkomen en interveniëren. Het lokale bestuur speelt daarbij een centrale rol.

* Landelijke uitval elektriciteit. De bedrijfszekerheid van het elektriciteitsnet is groot. Door betere Noordwest-Europese afspraken over verdeling en transportcapaciteit moeten regionale problemen worden opgevangen.

* Hitte en droogte. Als gevolg van klimaatveranderingen neemt de kans hierop toe. Sectoren die afhankelijk zijn van koelwater moeten zich hierop voorbereiden, net als de binnenvaartsector i.v.m. lage waterstanden. Ook de voorbereiding op grote natuurbranden vraagt aandacht.

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Meer informatie over
Zwakke schakels Nederlandse kust

Ruimte voor de rivier

Hoogwaterbeschermingsprogramma

vindt u in Infrasite Projecten.