Gemeente Rheden neemt diepinfiltratiesysteem in gebruik

Afkoppeling regenwater en diepinfiltratie

Wethouder Tiemens van de gemeente Rheden heeft woensdag 14 november 2007 met een nagebootste regenbui in De Steeg het tweede diepinfiltratiesysteem van Nederland in werking gezet. Met deze vernieuwende oplossing kiest de gemeente Rheden voor een systeem dat wateroverlast en verdroging voorkomt. IF Technology heeft deze duurzame oplossing ontwikkeld en organiseerde samen met de gemeente Rheden het symposium ‘Diepinfiltratie in de praktijk’.

Wethouder Tiemens legt uit hoe Rheden tot die keuze is gekomen: ‘Bij de afweging rond afkoppeling van hemelwater kwamen we uit bij diepinfiltratie. Voor bovengrondse berging was te weinig ruimte, bovendien is het gebied te hellend. Voor ondiepe infiltratie was de ondergrond niet doorlatend genoeg. En afvoer naar oppervlaktewater van de IJssel was ook geen optie omdat we te maken hebben met een spoorlijn en een omvangrijk ondergronds leidingentracé. Daardoor bleef diepinfiltratie als beste optie over.’

Berging en capaciteit

Ter gelegenheid van de opening organiseerden de gemeente Rheden en IF Technology een symposium over de ervaringen met diepinfiltratie tot nu toe. IF Technology adviseerde over het ontwerp voor de combinatie van hemelwaterafvoer met ondiepe en diepe waterberging. Han Meijer van IF Technology legde op het symposium uit dat diepinfiltratie slechts een van de alternatieven is om afgekoppeld water te bergen. Als de ondergrond geschikt is, en als waterberging aan de oppervlakte te moeilijk of te kostbaar is, kan diepinfiltratie niet alleen een duurzame oplossing blijken.

Zorgplicht richtinggevend voor maatregelen

De gemeente Rheden heeft alle mogelijke maatregelen genomen om te voldoen aan de zorgplicht ter voorkoming van bodemvervuiling. ‘Het gebeurt immers ondergronds en op grote diepte’, aldus wethouder Tiemens. In een vroeg stadium is de provincie Gelderland betrokken. Deze heeft in het kader van Vitaal Gelderland bijgedragen aan de kosten. Subsidies van het waterschap Rijn en IJssel en Gebiedsgericht Beleid hebben de aanleg mogelijk gemaakt.

Er is een meet- en monitoringsplan voor het infiltratieriool en de diepe infiltratieputten. Dit systeem biedt informatie over de kwaliteit en de kwantiteit van het geïnfiltreerde water. Deze monitoring maakt ook calamiteitenbewaking mogelijk. Door het proces te controleren kan bij calamiteiten het infiltratieriool tijdig worden afgesloten. Daarom zijn de putten voorzien van afsluiters, waarmee bijvoorbeeld de brandweer de infiltratiebuizen tijdens bluswerkzaamheden kan afsluiten. Het water gaat dan tijdelijk via het vuilwaterriool naar de waterzuivering. Ook wordt de ondergrond beschermd door de bodempassage. Rondom de ondiepe infiltratierioolbuis is de grond verrijkt met humus wat vuil opneemt.

BIJLAGE
Werking van de diepinfiltratie in Rheden

Hemelwater afkomstig van het afgekoppelde gebied wordt in een hemelwaterriool verzameld en afgevoerd naar het infiltratieriool. Dit riool heeft een lengte van 180 meter en ligt op het diepste punt. Daarin kan de eerste 4 mm van iedere regenbui worden geborgen. Dit hemelwater, de zogenaamde ‘first-flush’, infiltreert via het infiltratieriool in de bodem. Dit riool is verbonden met drie verzamelputten. In iedere verzamelput bevindt zich een overstortmuur. Bij een bui groter dan 4 mm zal het regenwater over deze overstortmuur stromen in de diepinfiltratieputten. Dit water heet de ‘second-flush’ en is schoner dan water uit de ‘first flush’.

In welke gevallen komt diepinfiltratie in aanmerking

Diepinfiltratie is een alternatief bij het afkoppelen van hemelwater wanneer er geen ruimte is voor andere technieken aan het bodemoppervlak of in de ondiepe ondergrond. De toepassing is sterk afhankelijk van de opbouw van de diepe ondergrond. De aanwezigheid van een goed doorlatende en voldoende dikke zandlaag biedt de beste perspectieven. De gemeente Rheden kiest ervoor om de bestaande monitoring van riooloverstorten en rioolgemalen uit te breiden met een hoeveelheidsmeting en regelmatige analyse van het hemelwater dat in de diepinfiltratieputten terecht komt.

Diepinfiltratie in De Steeg op een rij

• Putten zoals voor onttrekking van water;
• Gemaakt met boorinstallatie;
• Tot diepten van 300 meter;
• Boorgatdiameters van 300 tot 1000 mm;
• Afgewerkt met PVC filter en stijgbuis;
• Omstort met filtergrind;
• Slecht doorlatende lagen afgedicht met klei;
• Geschikt voor onttrekking én infiltratie.

Uitgevoerde werkzaamheden door de gemeente Rheden

• 1.500 meter riool vervangen ten noorden van de spoorlijn in het dorp De Steeg, inclusief de reconstructie van de straten;
• 50.000 m2 onverhard oppervlak afgekoppeld door een waterbuffer in het bos te realiseren;
• 35.000 m2 verhard oppervlak afgekoppeld in plaats van aanleg van een bergbezinkvoorziening van 200 m3.

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Gemeenten pakken wateroverlast voortvarend aan (24-08-2007)