Advies Ruimte voor de Rivier: 2,2 mld euro maatregelen

Den Haag – De stuurgroep Ruimte voor de Rivier heeft definitief haar voorkeur uitgesproken voor een maatregelenpakket dat het rivierengebied rond Rijntakken en een deel van de Maas, uiterlijk in 2015, goed beschermt tegen overstromingen. Het pakket bestaat uit een mix van ruimtelijke en technische oplossingen. Met het pakket is een bedrag van 2,2 miljard euro gemoeid. Tevens levert het pakket een bijdrage aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. De stuurgroep, onder voorzitterschap van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat Melanie Schultz van Haegen, adviseert het kabinet dit maatregelenpakket, naar verwachting half april 2005, vast te stellen.

In de stuurgroep is ook gesproken over de voorlopige resultaten van het onderzoek naar rampenbeheersingsstrategieën. Mogelijk vervallen Rijnstrangen en Ooijpolder als noodoverloopgebied. De Staatssecretaris zal dit nader in het kabinet bespreken. Voor 1 mei 2005 zal het kabinet hierover duidelijkheid verschaffen.

Voorgestelde maatregelen

Langs de Waal zijn twee dijkverleggingen voorzien: de dijkverlegging Lent bij Nijmegen, als oplossing voor de daar bestaande ‘bottle-neck’ en de dijkverlegging Buitenpolder het Munnikenland in de nabijheid van Gorinchem. Voor de aanpak bij Veur-Lent is opnieuw de voorkeur uitgesproken voor “Plan Brokx”, maar ook het alternatief blijft onderdeel uit maken van de PKB-procedure. Langs de Merwedes gaat de voorkeur uit naar het ontpolderen van de Noordwaard in combinatie met de uiterwaardvergraving bedrijventerrein Avelingen in de omgeving van Gorinchem om de hier bestaande flessenhals te verruimen. Langs de Bergsche Maas wordt de Overdiepsche Polder ontpolderd, waarbij de aanwezige agrarische bedrijven op terpen geplaatst zullen worden en de agrarische functie van het gebied gehandhaafd blijft. De planstudie voor dit project is inmiddels in gang gezet.

Voor het bovenstroomse deel van de Neder-Rijn tot Amerongen gaat de voorkeur uit naar ruimtelijke maatregelen in binnen- en buitendijks gebied. In de stuurgroep is voor dit traject afgesproken, dat de komende tijd de aanpak voor dit traject nogmaals zal worden bestudeerd.

Benedenstrooms van Amerongen tot Krimpen aan de Lek is op een aantal locaties dijkverbetering voorzien. Langs de IJssel worden met de van de rivier aftakkende hoogwatergeul Veessen-Wapenveld in combinatie met drie dijkverleggingen (waaronder Cortenoever en Voorster Klei). In de PKB zijn voor de Ijssel ook nog kansrijke intiatieven opgenomen, zoals de hoogwatergeul bij Zutphen. Hier krijgt de verbetering van ruimtelijke kwaliteit een kans. Verder wordt nader onderzocht in hoeverre vermindering van de zijdelingse toestroom op de Ijssel kansrijk is.

Advies over koplopers

De stuurgroep adviseert het kabinet om parallel aan de inspraak op de PKB Ruimte voor de Rivier een aantal maatregelen uit het pakket voor de korte termijn te benoemen als koploperproject. Indien het kabinet dit voorstel overneemt, betekent dit dat de planstudie voor deze projecten meteen na het besluit van het kabinet over deel 1 van de PKB kan starten. Het gaat bijvoorbeeld om het ontpolderen van de Noordwaard die bij hoogwater ‘meestromend’ wordt, en de aanpak in Westenholte en Buurtschap Zwolle langs de Ijssel (in de buurt van Zwolle). Vorig jaar is de Overdiepse Polder al als koploper aangewezen. Voor koplopers geldt onder meer dat de noodzaak is aangetoond, dat voldoende bijgedragen wordt aan waterstandverlaging, regionaal draagvlak bestaat en de financiële haalbaarheid verzekerd is. De stuurgroep heeft besloten om voor Stadsblokken Meinerswijk nader te onderzoeken of het wenselijk is om dit project de status van koploper te geven.

Regioadvies

Op verzoek van het Rijk presenteerde de regio op maandag 14 maart j.l. het regioadvies aan staatssecretaris Schultz. Het advies omvat een pakket maatregelen dat ongeveer 2,5 miljard euro kost en heeft een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen van de PKB Ruimte voor de Rivier. Het kan worden gezien als ondersteuning van het nu gepresenteerde voorstel dat aan het kabinet wordt voorgelegd. Gelet op de beperkte financiële mogelijkheden is het niet mogelijk gebleken aan alle regionale wensen tegemoet te komen. Tussen deel 1 en deel 3 kunnen vanuit de regio nog andere kansrijke projecten worden voorgedragen.

Vervolgproces

De verwachting is dat het kabinet half april een besluit neemt over het door de stuurgroep geadviseerde maatregelenpakket. Na instemming van het kabinet, krijgt dit voorkeurspakket de status ‘Planologische Kernbeslissing, deel 1’. PKB deel 1 wordt vanaf 1 juni tot en met 24 augustus 2005 ter inzage gelegd. Burgers, belangengroepen en overheden kunnen hierover gedurende de inspraakronde hun mening geven. PKB deel 2 bevat de bundeling van deze inspraakreacties. In PKB deel 3 verwoordt het kabinet haar definitieve standpunt. Nadat de Tweede – en Eerste Kamer met dit standpunt hebben ingestemd, wordt de PKB naar verwachting medio 2006 als deel 4 uitgebracht. Daarmee is de Planologische Kernbeslissing officieel van krachten kan begonnen worden met de voorbereiding en de uitvoering van de maatregelen.