‘s-Hertogenbosch – De Betuweroute, vaak onderwerp van een negatieve discussie, maakt het mogelijk om de steden langs de Brabantroute te ontlasten van het vervoer van gevaarlijke stoffen; doorgaand vervoer van LPG verdwijnt en er ontstaat na 2006 voor een groot aantal inwoners van Zuid-Nederland een veiligere woonomgeving. Dit blijkt uit de plannen van staatssecretaris Van Geel om het vervoer van de gevaarlijke stoffen Ammoniak, Chloor en LPG te beperken en veiliger te maken: de ketenstudies. Lagere overheden willen snel met de resultaten aan de slag om zo meer duidelijkheid te krijgen voor stedelijke ontwikkelingen en de veiligheidsrisico’s van hun burgers.

Door de integrale aanpak binnen het kabinet en de nauwe samenwerking met betrokken bedrijven, brancheorganisaties, provincies en gemeenten zijn breed gedragen oplossingen ontstaan. Gemeenten en provincies realiseren zich, dat de uitwerking van deze voornemens nog veel voeten in aarde heeft. Bij het oplossen van problemen willen provincies en gemeenten hun verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan en willen dan ook actief bijdragen aan de uitwerking van de voorstellen uit de Ketenstudies.

De plannen zijn veelbelovend, maar het blijkt ook dat de problemen met het vervoer van gevaarlijke stoffen zich blijven concentreren op de spoorverbinding naar België; niet voor niets wijzen Zuid-Holland en Noord-Brabant er voortdurend op dat een goederenspoorlijn van Rotterdam naar België buiten stedelijk gebied op termijn de meest duurzame oplossing is. Een dergelijke spoorverbinding valt nu buiten de scoop van de Ketenstudies; overigens net als het vervoer per spoor van ammoniak van MicroChemie naar België en Noord-Frankrijk. Mede hierdoor blijft de situatie in de Drechtsteden en in de gemeenten Bergen op Zoom, Roosendaal, Halderberge en Moerdijk zorgwekkend.

Voor het emplacement Venlo is vorig jaar door de minister van V&W aangegeven, dat met ingang van 2007 (openen Betuweroute) LPG vanuit het westen van het land niet meer via de Brabantroute maar via de Betuweroute zal worden vervoerd. Dit betekent dat voor het grensoverschrijdend vervoer van LPG geen locomotiefwisseling meer in Venlo aan de orde is.

Het is een goede zaak, dat het Rijk in overleg met de chemische industrie afspraken wil maken over het terugdringen van transportstromen. Dit past ook bij de integrale benadering van de problematiek vervoer gevaarlijke stoffen. Wij hopen van harte dat de onderhandelingen met het bedrijfsleven net zo succesvol zijn als met de chloorproducent AKZO. Harde garanties zijn er op deze manier nog niet te geven. Het reguleren via basisnetten biedt deze mogelijkheid wel. In plaats van plafonds aan de hoeveelheden gevaarlijke stoffen gaat onze voorkeur echter uit naar een vastgelegd veiligheidsniveau per transport-as!

Betuweroute en vervoer over water
Na de openstelling van de Betuwelijn wordt de LPG-stroom uit het Botlekgebied via de nieuwe spoorlijn naar Duitsland vervoerd. Hierdoor ontstaat in het gebied langs de Brabantroute van de Drechtsteden tot en met Venlo een aanzienlijke verbetering van de externe veiligheid. Met het herrouteren van het LPG uit Vlissingen naar de Betuwelijn verdwijnt ook deze transportstroom van de Brabantroute. In de Drechtsteden vervangt de stroom uit Vlissingen die vanuit de Botlek, waardoor in Dordrecht en Zwijndrecht niet of slechts beperkt sprake is van ontlasting. Dit geldt ook voor Bergen op Zoom en Roosendaal. In Oudenbosch en Zevenbergen neemt het LPG vervoer per spoor toe.
In de huidige situatie wordt in de Drechtsteden het groepsrisico dermate overschreden, dat verbetering noodzakelijk is. In het kabinetsstandpunt wordt gesproken van onderzoek naar maatregelen in het netwerk en de logistieke afhandeling van de vervoersstromen om dat groepsrisico te verminderen. De Drechtsteden dringen aan op een spoedig overleg over deze maatregelen en de termijn waarop deze worden getroffen. Uitgangspunt hierbij is veiligheidswinst ten opzichte van de huidige situatie.

Vervoer over water met veilige moderne schepen voor LPG en Ammoniak biedt perspectief om de veiligheid in de steden van Zuid-Nederland te verbeteren. Verplaatsing van het LPG vervoer uit Vlissingen van spoor naar binnenvaart is voor de Drechtsteden en de gemeenten in West-Brabant een goed alternatief. Provincies en gemeenten dringen er dan ook op aan om hier zo snel mogelijk gebruik van te maken. Nader onderzoek moet duidelijk maken of de veiligheid op drukke scheepvaartroutes, sluizencomplexen en bij de waterknooppunten Dordrecht en Werkendam binnen aanvaardbare normen blijft. In de uitvoeringsagenda is de modal-shift naar binnenvaart vanuit Vlissingen niet concreet; hier moet duidelijkheid in komen.

LPG-stations en maatregelen bij transport
Naast het herrouteren en reguleren van gevaarlijke stoffen heeft de staatssecretaris eveneens voorstellen gedaan voor het verbeteren van de veiligheid bij LPG-tankstations en het vervoer van LPG via de weg. Verbeteringen zoals vulpunten, extra veiligheidscontroles en het aanbrengen van hittewerende coating op LPG- tankauto’s en wagons. Ook dit zijn positieve ontwikkelingen.