Treinreizen in 2017, een terugblik met cijfers

Foto: Ivo Ketelaar

Waar de een het liefst altijd met de trein reist, heeft de ander het gevoel altijd vertraging te hebben. Maar hoe waren de ervaringen van al onze treinreizigers gemiddeld? Dat houden we tot achter de komma bij. Tijd voor een terugblik op het jaar 2017.

Met de compleet vernieuwde dienstregeling en de komst van nieuwe treinen verbeterde de treinreis voor de gemiddelde reiziger in 2017. Dit blijkt uit de voorlopige prestatiecijfers van NS over 2017. Reizigers waren dit jaar vaker op tijd: Het gemiddelde percentage reizigers dat op tijd op bestemming was steeg van 90,6% naar 91,6%. In dat cijfer zit de uitval van treinen ook verwerkt. Reizigers hadden in de spits 95% kans op een zitplaats. Dat is over de hele reis, inclusief overstappen. Het is de eerste keer dat NS de zitplaatskans op deze manier meet. Op de hogesnelheidslijn was de reizigerspunctualiteit 83,3%. De zitplaatskans op deze lijn was 96,7%. Dit is ook terug te zien in de waardering van de reiziger: 80% van reizigers gaf NS dit jaar een 7 of hoger (2016: 77%). NS voldoet hiermee aan de prestatie-afspraken die gemaakt zijn met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Nieuwe dienstregeling, nieuwe treinen
Roger van Boxtel, president-directeur van NS: “2017 zagen we vooraf als een uitdagend jaar. Door de volledig opnieuw ontworpen dienstregeling, met de grootste wijzigingen in tien jaar tijd, gingen er fors meer treinen rijden. Deze nieuwe dienstregeling heeft goed gewerkt.” In januari en februari was het nog even wennen, daarna steeg het percentage reizigers dat op tijd kwam. Vanaf april was de punctualiteit elke maand hoger dan in dezelfde maand van het jaar daarvoor. Een introductiedip van de 58 nieuwe Sprinters bleef uit. De test met tienminutentrein verliep goed en werd door reizigers gewaardeerd. De inzet van zes intercity’s per uur tussen Amsterdam en Eindhoven bracht zorgde voor extra zitplaatsen en verliep soepel.

Herfst en winter
Het herfstweer had in 2017 minder impact op de treindienst van NS. Bladval in combinatie met vochtig weer kan tot forse hinder leiden, maar de weergoden waren het spoor gunstig gezind. Waar november normaal een lastige maand was – vorig jaar was 85% van de reizigers op tijd, bleef november nu op peil met een reizigerspunctualiteit van 91%. Heel soms zijn er zijn van die dagen dat je liever thuis blijft en niet met de trein reist. Vaak bij extreme weersomstandigheden of een flinke stroomstoring. Op 17 januari zorgde de stroomstoring in de regio Amsterdam in combinatie met een valse bommelding in Utrecht voor een moeilijke dag op het spoor. De winter had vooral impact op 10 en 11 december toen NS een aangepaste dienstregeling reed om de hinder van zware sneeuwval te beperken. Ook werd opgeroepen om thuis te blijven of op tijd naar huis te gaan. Veel reizigers gaven hier gehoor aan, maar dat kon niet voorkomen dat veel reizigers langer onderweg waren.

Meer treinen, vaker een zitplaats
De aanschaf en inzet van meer treinen door NS heeft ervoor gezorgd dat reizigers veelal een zitplaats hebben. In december kwam het onderzoek uit van economisch onderzoeksbureau Decisio in opdracht van het ministerie van I&W. Hoewel de reizigersaantallen groeiden, groeide de ingezette treinvloot van NS sneller, zo was de conclusies. In december 2015 presenteerde NS zijn aanpak om de kans op een zitplaats in de trein te verbeteren. Door de economische groei, maakten steeds meer reizigers gebruik van de trein en had NS meer capaciteit nodig. NS bestelde met spoed 58 extra Sprinters die sinds dit jaar op het spoor rijden. Ook werden oude dubbeldekkers teruggebracht op het spoor en werd een deel van de 1e klasse in Sprinters omgebouwd naar 2e klasse. Daarbij verdubbelde NS het aantal IC direct-treinen van Amsterdam naar Rotterdam over de hogesnelheidslijn naar vier per uur. Daar bovenop komen vanaf volgend jaar 118 nieuwe Sprinters (SNG) en vanaf 2021 79 nieuwe Intercity’s (ICNG).

Verantwoording gebruikte cijfers
Voor de cijfers over reizigerspunctualiteit HRN en HSL is gebruik gemaakt van de data tot en met 24 december. Voor cijfers over zitplaatskans en klantoordeel is gebruik gemaakt van de data tot en met 30 november. De verwachting is dat dit geen of een nihil verschil zal maken voor de definitieve jaarcijfers. Deze definitieve cijfers worden gepubliceerd in het jaarverslag 2017. Voor een vergelijking van de punctualiteitscijfers zijn de cijfers van vorig jaar gecorrigeerd op de nieuwe metingen door ProRail. 2017 is het eerste jaar dat NS de zitplaatskans in de spits meet op HRN en HSL. Tot vorig jaar werd de vervoerscapaciteit gemeten. Deze zijn toegelicht in de Kamerbrief op 13 december 2017 en onafhankelijk ge-audit door KPMG.

Nieuw meetsysteem ProRail en de correcties hiervan op punctualiteitscijfers
Om de dagelijks treindienst te besturen gebruikte de verkeersleiding van ProRail tot begin 2017 het IT-systeem ‘Verkeersleidingsysteem’ (VKL). Op 22 januari is ProRail overgestapt op een nieuw systeem, te weten ‘Verkeersleiding Operationeel Systeem’(VOS). Deze systemen registeren ook de aankomsttijden van treinen. Deze informatie wordt onder meer gebruikt voor de berekening van de prestatie-indicatoren ‘Kwaliteit van aansluitingen op andere vervoerders’ en de prestatie- indicatoren voor ‘Reizigerspunctualiteit’. In het nieuwe systeem is die brondata anders dan in het oude systeem, waardoor de uitkomsten van de genoemde prestatie-indicatoren veranderen. Omdat dit soort wijzigingen geen invloed mogen hebben op de ambities die NS nastreeft, zijn ook de bodem- en streefwaarden van de betrokken prestatie-indicatoren aangepast. dit is onafhankelijk ge-audit door KPMG.

Meer informatie
Kamerbrief over Vervoerplan NS 2017 en beheerplan ProRail 2017

KPMG-Rapportage ‘Audit op prestatie-indicatoren beheerconcessie en vervoerconcessie’ (link onderin het bericht)

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: NS