Siemens ontwikkelt een nieuwe generatie in verkeersleidingstechniek voor spoorwegen. Onderdeel van dit nieuwe, interactieve systeem is een zogeheten multitouch-tafel: deze geeft een overzicht van het totale spoornet en voegt allerlei verschillende functies, zoals dienstregeling- of reparatieplanning, samen op één interactief bedieningspaneel. Dit vereenvoudigt beslissingsprocessen en versnelt daardoor de besturing. De nieuwe verkeersleidingstechniek helpt bovendien het openbare spoornet voor stop- en intercitytreinen efficiënter te organiseren. Zo zouden de rijtijden van de vervoersmiddelen in de toekomst, met behulp van het nieuwe bedieningspaneel, beter op elkaar kunnen worden afgestemd.

Op dit moment heeft de verkeersleidingstechniek vooral tot taak om fouten in de exploitatie te voorkomen en het spoorverkeer zo veilig mogelijk te maken. Hiervoor is communicatie zeer belangrijk – bijvoorbeeld tussen de vervoerders ter plaatse, de verantwoordelijken voor rails en wissels en het onderhoudspersoneel. Dit vereist echter een enorme inspanning op communicatiegebied. Het personeel ziet slechts een beperkt deel van het totale besturingsproces en heeft slechts beperkt toegang tot informatie van andere afdelingen. De strikte hiërarchie in de werkzaamheden zorgt tegenwoordig weliswaar voor duidelijke verantwoordelijkheden, maar het bemoeilijkt de gezamenlijke overeenstemming doordat het besturingsproces steeds maar van één kant wordt bekeken. In de toekomst moeten alle verantwoordelijke medewerkers – of het nu netcoördinatoren, regiomanagers of onderhoudsmanagers zijn – met behulp van de nieuwe technologie inzage in de beslissingscriteria van andere leidinggevenden krijgen.

Het besturingsproces gezamenlijk beoordelen en maatregelen treffen

De bedieningsplek van Siemens moet alle informatie doorzichtiger maken en zo een efficiëntere besluitvorming voor het totale netwerk mogelijk maken. Bovendien moet het bedieningspersoneel het besturingsproces gemeenschappelijk beoordelen en maatregelen in onderlinge samenwerking kunnen bijsturen. Als er bijvoorbeeld om technische of andere redenen storingen zijn op meerdere baanvakken, moeten de reizigers nu vaak grote vertragingen op de koop toe nemen. Het nieuwe systeem kan dit verminderen: Het personeel kan bij meerdere storingen op baanvakken de treinritten

opnieuw plannen en de nodige reparaties gezamenlijk coördineren – en dat over grote afstanden en praktisch op hetzelfde moment. Het resultaat: een optimale beschikbaarheidsplanning, een efficiënt netwerk van openbare verkeersmiddelen en een vlotte doorstroming – wat weer de wachttijd van de reizigers op het perron vermindert. Dit alles kan worden bereikt met een nieuwe bedieningswerkplek van Siemens, die met multitouch-displays werkt.

Met “vingerbewegingen” het treinverkeer sturen

De basis is een verkeersleidingstechniek die belangrijke managementfuncties, bijvoorbeeld dienstregeling- en conflictmanagement, met elkaar verbindt. Het meest zichtbare onderdeel van de vernieuwing is echter de bedieningswerkplek, die bestaat uit een multitouch-display die tot 32 handelingen gelijktijdig kan verwerken. Veel voorkomende handelingen worden met speciale “vingerbewegingen” uitgevoerd, bijvoorbeeld het verschuiven van een baanvakplan met een vinger. Het systeem kan maximaal 32 van zulke vingerbewegingen tegelijkertijd herkennen. Zo kunnen verschillende werkplekken op deze ene tafel met elkaar worden gecombineerd – de netcoördinator en de onderhoudsmanager kunnen bijvoorbeeld gezamenlijk contact opnemen met het onderhoudspersoneel dat buiten werkt om de uit te voeren werkzaamheden efficiënt te coördineren. Er zijn geen verschillende werkplekken meer nodig, zodat lange en foutgevoelige communicatielijnen worden vermeden.

Verschillende vervoersmiddelen in een netwerk onderbrengen

Een andere toepassing is de samenwerking van verschillende vervoersmiddelen in een stad of regio. Het overstappen kan zo worden verbeterd. De multitouch-tafel biedt ook de mogelijkheid om al bij het ontwerp van een nieuw verkeersleidingssysteem met de klant de verschillende bedieningsscenario’s “door te spelen”. Zo kunnen nieuwe mogelijkheden worden besproken en geplande arbeidsprocessen kritisch worden geanalyseerd, maar worden ook zwakke punten in een vroeg stadium herkend voordat het systeem gebouwd wordt. Op deze manier worden de eisen van de klant sneller en nauwkeuriger vastgelegd. Het onderbrengen in één netwerk van verschillende besturings- en IT-systemen is hierdoor mogelijk. Het samenwerken van individuen met verschillende rollen kan grenzen binnen de organisatie opheffen en maakt het overeenstemmingsproces makkelijker. Het doel is gezamenlijk optimale beslissingen te nemen. Het principe van gezamenlijke besluitvorming zou in de toekomst in alle centrales gebruikt kunnen worden. Uit gesprekken met klanten en het ontwikkelingsproces is gebleken dat een eenvoudige, intuïtieve bediening in de toekomst nog belangrijker zal worden, en daarmee de volgende logische stap vormt bij de verdere doorontwikkeling van verkeersleidingscentrales.