Utrecht – In 2006 is de beschikbaarheid van het spoor toegenomen. ProRail bereikte dit door een combinatie van minder storingen en sneller herstel. Ten opzichte van 2005 werd op dit vlak een winst van bijna 1500 uur geboekt. “In 2006 hebben de belangrijkste bedrijfsonderdelen – inframanagement, verkeersleiding en capaciteitsmanagement – betere operationele prestaties neergezet. Inmiddels zijn de belangrijkste doelen voor 2007 al in 2006 gehaald. Dit geeft vertrouwen in de verbetering van de kwaliteit van ons spoorinframanagement en onze jonge organisatie die is gebouwd op een lange traditie”, aldus Bert Klerk voorzitter raad van bestuur van ProRail.

Helaas vond in 2006 ook een aantal incidenten plaats. Deze maken het verder aanscherpen van het veiligheidsbeleid noodzakelijk. Hiervoor is in het najaar van 2006 het startsein gegeven met het presenteren van de Veiligheidsagenda 2007 – 2008.

ProRail wil betere prestaties leveren tegen zo laag mogelijke kosten. Daarom is ook in 2006 veel energie gestoken in de kerntaken van de organisatie. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:

Kernpresaties
Het aantal storingen aan de spoorinfra was in 2006 is bijna vijf procent lager dan de target die was afgesproken voor 2007 met de spoorvervoerders en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Afgelopen jaar is met name de categorie ‘derden’ (mensen langs het spoor en aanrijdingen) fors afgenomen. Daarnaast is de uitloop van werkzaamheden fors verminderd. Vooral de maandagochtendspits is in 2006 nauwelijks verstoord vanwege uitgelopen weekendwerkzaamheden.

Beschikbaarheid spoorinfrastructuur
Door het terugdringen van het aantal storingen en het verkorten van de gemiddelde hersteltijd kwam bijna 1.500 uur extra beschikbaar. Beschikbaarheid van het spoor neemt af door geplande (onderhoud) en ongeplande (storingen verhelpen) werkzaamheden aan het spoor.

Sneller herstel
De afgelopen jaren is een verdere verbetering te zien van de tijd die nodig is voor herstel van het spoor na een storing. In 2005 bedroeg de functiehersteltijd 1:48 uur, in 2006 is dit gedaald naar 1 uur 45 minuten.

Verkeersleiding
Ook bij verkeersleiding van ProRail werd in 2006 operationeel een betere prestatie geleverd. Het percentage juist uitgevoerde maatregelen (bijsturing) bij een versperring op het spoor haalde de 98%; 1% hoger dan de afgesproken 97%.

Veiligheid
Ongevallen 2006
Bij Zwammerdam en Landgraaf waren er ontsporingen van reizigerstreinen vanwege verbuigingen in het spoor die konden ontstaan door onvoldoende kwaliteit van het ballastbed. Bij Zwammerdam zorgde een zijdelingse knik in het spoor voor een ontsporing bij een treinsnelheid van 120 km/uur. Hierdoor liep het achterste draaistel uit de rails en raakten vier reizigers gewond. Bij Landgraaf raakte een trein bij een snelheid van minder dat 80 km/uur uit de rails. Niemand in de trein raakte gewond. Naar aanleiding van het optreden van de ‘spoorspattingen’ is ProRail een landelijk onderzoek spoorspattingen gestart met als doel maatregelen te nemen op korte, middellange en lange termijn om herhaling bij hitte te voorkomen.

Overwegen
In 2006 waren er opnieuw minder aanrijdingen en doden bij overwegen te betreuren en is de laatste AKI-overweg omgebouwd naar een AHOB-overweg. De doelstelling van het ministerie van Verkeer en Waterstaat van een halvering in 2010 (max. 24 dodelijke slachtoffers per jaar) van het aantal doden ten opzichte van het jaar 1985 (48 doden en 48 gewonden) is nu reeds gehaald. In 2005 waren er 18 dodelijke slachtoffers op overwegen; het voorlopige aantal voor 2006 komt uit op 11 dodelijke slachtoffers.

Veiligheidsagenda
ProRail presenteerde in 2006 de Veiligheidsagenda 2007-2008 om de veiligheid op het spoor verder te verhogen omdat zich de afgelopen jaren een aantal incidenten hebben voorgedaan op het Nederlandse spoorwegennet. Uit de analyse van deze incidenten kwamen algemene oorzaken naar voren die aandacht vragen om de veiligheid systematisch en structureel te verbeteren. De veiligheidsagenda is aanvullend op bestaande maatregelen van ProRail.

Risico baanwerkers
Bij spooraannemers zijn in totaal ongeveer 3.400 mensen aan het werk. In 2006 verongelukte 1 baanwerker ´s nachts in de buurt van Rotterdam. De streefwaarde ligt bij de huidige personeelsomvang op maximaal één dodelijk slachtoffer per drie jaar. Momenteel wordt deze norm dus niet gehaald. ProRail heeft in 2005 het Normenkader Veilig Werken ingevoerd en in 2006 heeft verdere invulling daarvan plaats gevonden. Onder het normenkader valt het vervangen van de traditionele schouw door een veiligere werkwijze, evenals het verplaatsen van werkzaamheden van de dag naar de nacht. In de spoorsector is afgesproken om per 1 januari 2008 het normenkader geheel operationeel te hebben.

Rijden door rood sein
Volgens voorlopige cijfers is in 2006 vaker door een rood sein gereden dan in 2005. Van 248 naar 292 passages. De branchebrede stuurgroep voor het terugdringen van het rijden door rood sein, ziet dat bij het reizigersvervoer het aantal STS passages gelijk is gebleven en de stijging met name heeft plaats gevonden bij het goederenvervoer. Voor 2007 wordt daarom het huidige programma van maatregelen uitgebreid met nieuwe initiatieven.

Projecten
ProRail heeft als opdrachtgever het afgelopen jaar vele projecten onder handen gehad. De belangrijkste waren:

Betuweroute
In 2006 is de bouw van de Betuweroute nagenoeg afgerond. ProRail kan concluderen dat haar Projectorganisatie Betuweroute er in is geslaagd deze nieuwe goederenroute te bouwen binnen het budget dat door de minister van V&W ter beschikking is gesteld. In het voorjaar van 2007 wordt het aanbrengen van de tunneltechnische installaties afgerond waarna het testen van de route kan beginnen. Eind februari 2007 zal de aannemer een planning van de resterende werkzaamheden afgeven. De rest van 2007 wordt gebruikt als ingroei-jaar voor de beheerder en de goederenvervoerders.

Proef videoschouw
Om veiliger en zonder hinder voor treinen het spoor te inspecteren op noodzakelijk onderhoud, is in 2006 een proef gedaan waarbij het spoor wordt geschouwd aan de hand van videobeelden. De resultaten van de proef zijn veel belovend en het voortzetten van de werkwijze wordt momenteel in overweging genomen.

Dynamisch verkeersmanagement
Schiphol is een knelpunt in het Nederlandse spoorsysteem omdat het aantal treinen in de tunnel toeneemt en bijgevolg forse capaciteitsproblemen dreigen. Deze zijn opgelost door het treinverkeer op basis van de actuele situatie een perron toe te kennen. Dit systeem is als proef getest en nadat dit succesvol bleek, ingevoerd. Op deze manier wordt de beperkte capaciteit van het spoor en de perrons optimaal benut en rijden op de drukste momenten van de dag, per uur en per richting 24 treinen door de Schipholtunnel.

Grote, nieuwe stations
ProRail bouwt de komende jaren in zes grote steden nieuwe stations. Deze Nieuwe Sleutelprojecten (NSP) Amsterdam-Zuidas, Arnhem Centraal, Breda, Den Haag Centraal, Rotterdam Centraal en Utrecht Centraal zijn het middelpunt van grootschalige stedenbouwkundige projecten. De komst van de hogesnelheidstreinen en de bouw van de stations wordt aangegrepen om de kwaliteit van het stedelijk gebied rond de stations flink te verbeteren.

Start bouw Hanzelijn
In 2006 is begonnen met veel voorbereidende werkzaamheden en zijn de belangrijkste bouwcontacten getekend.

Opgeleverde nieuwbouwprojecten
In 2006 zijn de volgende stations opgeleverd: Amersfoort Vathorst en Helmond Brandevoort. In maart is de Utrechtboog in gebruik genomen en daarmee een rechtstreekse verbinging tussen Utrecht en Schiphol tot stand gebracht.

Start nieuwbouwwerkzaamheden
In februari 2006 is gestart met de bouw van de Sloelijn, een drie kilometer lange lijn die de Sloehaven gaat verbinden met de spoorlijn Roosendaal-Vlissingen. In Almelo is begonnen met het verdiept aanleggen van het spoor in de stad en verdwijnen twee risicovolle overwegen.

Mobiele werkplaats
ProRail heeft dit jaar meegewerkt aan de ontwikkeling van de eerste Nederlandse mobiele werkplaats. De mobiele werkplaats is gebouwd om de arbeidsveiligheid te vergroten en het aantal bezette sporen als gevolg van onderhoudswerkzaamheden te minimaliseren. De werkplaats kan gebruikt worden voor kleinschalig onderhoud zoals inspecties, werkzaamheden aan wisselstellers, het handmatig slijpen van spoorstaven en het vernieuwen van lasverbindingen. De mobiele werkplaats is het winnende ontwerp van ProRail’s Innovatieprijsvraag 2005, een inzending van VolkerRail.

ProRail zorgt dat ’t spoort
ProRail verzorgt het inframanagement voor 6.500 kilometer Nederlands spoor. Iedere dag rijden 5000 reizigerstreinen en 280 goederentreinen over het druk bereden spoorwegnet (1,1 miljoen reizigers; 100.000 ton goederen). Die mobiliteit is van groot belang, zowel economisch als maatschappelijk. Bij ProRail werken 2600 mensen, er zijn 13 verkeersleidingsposten. De kerntaken van ProRail:

• Aanbieden van ‘treinpaden’ aan vervoerders;
• Aanleg, onderhoud en beheer van spoor en stations;
• Leveren van reisinformatie voor reizigers;
• Verdelen van de capaciteit op het spoornet.

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Eenduidige regels voor veilig werken aan het spoor (19-02-2007)

Betere prestaties ProRail in 2005 (01-02-2006)

Meer informatie over de projecten AKI-plan en veiligheidsknelpunten / Programma Verbetering Veiligheid op Overwegen (PVVO) en Vermindering passages stoptonend sein

Betuweroute

Punctualiteits / capaciteitsknelpunten tweede fase Herstelplan Spoor

de ombouw van de stations Rotterdam Centraal, Den Haag Centraal, Arnhem, Utrecht, Breda en Amsterdam-Zuid

Hanzelijn

Sloelijn

Mobiele Werkplaats voor spooronderhoud