Maastricht – ‘Dit onderzoek toont aan dat we op het goede spoor zitten, er zijn voldoende potentiële reizigers voor een goede treinverbinding tussen Maastricht en het Europese netwerk van hogesnelheidslijnen’, zo stelt Burgemeester Gerd Leers van de gemeente Maastricht in een eerste reactie op de resultaten van een onderzoek naar het vervoerspotentieel per trein vanaf en naar Maastricht en Limburg.

De gemeente Maastricht heeft in het voorjaar van 2005 laten onderzoeken of er voldoende vervoerspotentieel bestaat om een goede aansluiting te realiseren op het netwerk van hogesnelheidslijnen in Luik. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Europees samenwerkingsproject HST Connect met financiële steun van de Europese Unie en de provincie Limburg. Vandaag zijn de resultaten van dit onderzoek bekendgemaakt. De bureaus R&M Matrix, E’til en Witteveen + Bos hebben dit onderzoek uitgevoerd.

Voor dit onderzoek zijn ruim 6000 mensen uit Nederlands Limburg, de grensgemeenten in Belgisch Limburg en de regio Eindhoven geënquêteerd. Bijna 3000 van hen hebben gereageerd. Daarnaast is de vervoersbehoefte van in Maastricht gevestigde internationale en Europese instituten onderzocht door middel van telefonische interviews met 47 instituten. Op basis van de reisbehoeften en wensen van de bevolking en organisaties in het onderzoeksgebied is het uitgaande vervoerspotentieel vastgesteld.
Voor het bepalen van het inkomend potentieel zijn te weinig gegevens beschikbaar en is het brongebied te omvangrijk om het potentieel te kunnen bepalen. Inkomend potentieel wordt vooral bepaald door de economische en toeristische aantrekkingskracht van een gebied en kan daarom slechts kwalitatief worden benaderd op basis van regionaal-economische kennis en interviews met experts in de regio.

Het onderzoek toont aan dat het uitgaande vervoerspotentieel in reizigers per dag 1750 zal zijn. Het aantal potentiële reizigers is mede afhankelijk van welke uitvoeringsvariant er wordt gekozen. Het betreft hier ‘behoudende’ inschattingen, met het huidig reisgedrag als uitgangspunt. Het huidig gedrag is namelijk vaak de beste voorspeller van toekomstig gedrag.

De diverse uitvoeringsvarianten voor een verbeterde treinverbinding zijn dus van invloed op het aantal reizigers. Zes varianten zijn onderzocht, variërend van een HST-shuttlestoptrein tussen Maastricht en Luik tot een directe Thalys-trein tussen Maastricht en Parijs. Wanneer naast het aantal mogelijke reizigers ook de reistijdwinst van de diverse varianten wordt meegeteld, gaat de onderzoeksvoorkeur vooralsnog uit naar een directe hogesnelheidsInterCity verbinding tussen Maastricht en Brussel-Zuid.

Of er in 2007 ook daadwerkelijk 1750 reizigers op het perron zullen staan is afhankelijk van ontwikkelingen en omstandigheden die momenteel niet te overzien zijn. Naast snelheid (aantal stops) is het vervoerspotentieel ook afhankelijk van de prijs van een treinkaartje, het comfort van de trein en de verschillen in spoorwegtechniek en –exploitatie tussen de twee landen.

Overigens geldt dat een goed product ook een eigen markt creëert. Het is goed mogelijk dat bij realisatie van een snelle verbinding er meer reizigers zullen zijn dan nu wordt geraamd. Hiervoor is een doeltreffende introductie en positionering in de markt nodig. Aspecten als comfort, (gegarandeerde) parkeergelegenheid, een goede aansluiting met het lokaal en regionaal openbaar vervoer, het kunnen kopen van een ticket via Internet en via een fysiek verkooppunt in Maastricht en goede informatie over vertrek- en reistijden spelen hierbij een belangrijke rol.

Uit het onderzoek blijkt verder het belang van een goede en snelle treinverbinding met de luchthaven Brussel Nationaal (Zaventem) en, in mindere mate, met de luchthaven Brussel Zuid (Charleroi). Gebleken is dat er regelmatig mensen met de auto van en naar deze vliegvelden worden gebracht en gehaald bij gebrek aan een goede en snelle treinverbinding. Dit biedt dus perspectief op extra inkomend en uitgaand potentieel.

Tenslotte biedt een goede en snelle verbinding van Maastricht en Limburg met het HST-netwerk kansen voor de ontwikkeling van de regionale economie. Met name op het gebied van zakelijk toerisme en zakelijk verkeer, verblijfstoerisme en kansen voor organisaties zoals de Universiteit Maastricht en het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Na het realiseren van de verbinding van Maastricht en Limburg met het HST-netwerk kunnen inspanningen en acties van organisaties als het MECC, de VVV’s, het Maastricht Congres Bureau en de SAHOT leiden tot een grotere inkomende vervoersstroom.

Vervolgacties
Naar aanleiding van de positieve resultaten van het onderzoek naar het vervoerspotentieel heeft vandaag een eerste overleg plaatsgevonden tussen de direct betrokken overheden en vervoersmaatschappijen over de implementatie van de onderzoeksresultaten. Nader onderzoek en overleg zal moeten uitwijzen welke uitvoeringsvariant het best uitvoerbaar is (in termen van kosten en efficiency) en op welke termijn deze variant kan worden ingevoerd. Vanuit het project HST Connect Maastricht-Luik zullen de vervolgacties worden gecoördineerd door de projectwerkgroepen Marketing & Communicatie en Spoortechniek & Exploitatie.

Algemene informatie project HST Connect
Het project HST Connect Maastricht-Luik heeft tot doel een rechtstreekse aansluiting tot stand te brengen tussen Maastricht/Limburg en het HST-net in Luik. Hierdoor zal de ruimtelijke samenhang worden vergroot – in de zin van betere duurzame transportmogelijkheden – en zal de reistijd aanzienlijk worden verkort. Op dit moment is het niet mogelijk om via Internet een internationaal treinticket van Maastricht naar Brussel of een Thalys-ticket naar Parijs te kopen; de enige mogelijkheid is om een Thalys-ticket via Rotterdam te nemen. Daarom is een van de doelstellingen van het project om het mogelijk te maken eenvoudig via internet een ticket van Maastricht naar Brussel, Parijs of Londen te kopen. De NMBS zal in samenwerking met NS een tarifering bestuderen en een business case opstellen. Ook zal het project leiden tot een verdere integratie en verbetering van de transportfuncties van het station Maastricht en de directe omgeving daarvan. Tot slot zal het project een impuls geven aan de economische ontwikkeling en de herinrichting van de Maastrichtse stationsomgeving waar momenteel aan wordt gewerkt.